ဟာသဉာဏ္၀င္ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ (Humour)

Cloud Cuckoo Land created a doc.

ကမာၻ ေလာကႀကီးမွာ လူေတြဟာ ရယ္စရာ ၾကံဳရင္ ရယ္ေမာ တတ္ၾကပါတယ္။
“ရယ္ရင္ အသက္ရွည္တယ္” လို႔လည္း ဆိုထားတယ္ မဟုတ္လား။ He, who Laughs, Lasts လို႔ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားမွာ ရိွတယ္ေလ။

“စိတ္ပ်ဳိရင္ ကိုယ္ႏု” ဆိုတဲ့ ျမန္မာစကား ကလည္း လူေတြ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ လန္းဆန္းေအာင္ ေနတတ္ဖို႔ အားေပးေနတယ္။ “စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက” ဆိုရင္ေတာ့ ဘ၀က သက္သာလွမယ္ ...မထင္ပါဘူး။ င႐ုတ္သီး ကိုသာ ေထာင္းၿပီး၊ စိတ္ကို မထု မေထာင္းမိေအာင္ ႀကိဳးစား ေနထိုင္ တတ္ဖို႔ေတာ့ လိုမယ္ေနာ္။ 

ဘုရားရွင္ တိုင္းရဲ႕ အဆံုးအမ စကားကလည္း စိတ္ကို သန္႔စင္ေအာင္၊ ၾကည္လင္ေအာင္၊ လန္းဆန္းေအာင္၊ ရႊင္ပ်ေနေအာင္ ထားတတ္ဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္ သြန္သင္ ေပးတယ္ေလ။ “မေကာင္းမႈ ေရွာင္၊ ေကာင္းမႈ ေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္ စိတ္ကိုထား” တဲ့။ အရာရာကို ယထာဘူတ သေဘာ (Realism) နဲ႔ ႐ႈျမင္ၿပီး၊ အေကာင္းျမင္( Optimism) ဓာတ္ခံနဲ႔ ရယ္ရႊင္တတ္ဖို႔ အားျဖည့္ေပး ေနတာပဲေပါ့။

လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာကတည္းက ေမြးေမြးခ်င္း အငိုနဲ႔ စတယ္။ ဘယ္ကေလးမွ ေမြးတာနဲ႔ မရယ္ၾကဘူး။ မငိုလို႔ေတာင္ သားဖြားခန္းမွာ နား(စ)မႀကီး (Nurse) က ေရနဲ႔ပက္၊ ေက်ာကုန္းကို ျဖန္းခနဲ ႐ိုက္လိုက္ ပါေသးတယ္။ အဆုတ္ပြင့္ အလုပ္လုပ္ေအာင္ ေစတနာနဲ႔ပါ။

ဥမမည္ စာမေျမာက္ ပူတူတူးေလး ဘ၀မွာ ငိုခဲ့ၾကတာ ေတြက“ဆာ”လို႔ (Hungry) ျဖစ္ေစ၊ “နာ”လို႔ (Painful) ျဖစ္ေစ၊ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္မွာပါပဲ။ ေဖးမကူညီ ေစာင့္ေရွာက္တတ္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲ ေရာက္လာတဲ့ အခါ“ဆာ”တာေတြ “ေျပ”လာတယ္။ “နာ”တာေတြ “ေက်”လာတတ္ တယ္ေလ။ ဒီလိုနဲ႔ လူ႕ဘ၀ အဆန္ခရီး ႏွင္ၾကတဲ့ အခါမွာေတာ့ ေလာကဓံ တရားရဲ႕ ႐ိုက္ပုတ္ျခင္း ဒဏ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္၊ ကေလးေတြလို တစ္ခါျပန္ၿပီး “ဆာ”ရင္ (ေလာဘေၾကာင့္) ငိုရတယ္။ “နာ”ရင္ (ေဒါသေၾကာင့္) ငိုၾကရ ျပန္ပါတယ္။

လူ႕ဘ၀ႀကီးမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေသာက၊ ပရိေဒ၀ အပူမီး ေတြနဲ႔ အျမဲတမ္း ဖက္တြယ္ေန ထိုင္သြားရရင္ မတန္ပါဘူး။ ဒါေတြကို ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္း တစ္ခုကေတာ့ “ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေန ေသခဲ” (Happy- go- Lucky) ဆိုတဲ့ စကား အတိုင္းပါပဲ။ အစ ကတည္းမွာ “ဟာသဉာဏ္” (Sense of Humour) ေမြးၿပီး ေနထိုင္တတ္ရင္ သက္သာရာ ရတဲ့အျပင္ ပတ္၀န္းက်င္ နဲ႔လည္း သဟဇာတ ျဖစ္လြယ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတိုင္းမွာ ဟာသဉာဏ္ ရိွသင့္ ရႊင္သင့္တာေပါ့။

ေန႔စဥ္ ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းရင္း တစ္ေန႔တာ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ေန ခဲ့ရတဲ့ တစ္ရက္တာ ေလးဟာ ထိုက္တန္ ပါရဲ႕လား။ အက်ဳိးရိွ ရဲ႕လားဆိုတာ ေတြးဆ ဆင္ျခင္သင့္ ပါတယ္။ ဘ၀ကို တန္ဖိုးရိွ၊ မရိွ၊ အကဲခတ္ စဥ္းစားၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီကေန႔ ငါဘာေတြ ေတြးခဲ့၊ ေျပာခဲ့၊ လုပ္ခဲ့ ပါသလဲ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကုသိုလ္ (Merit)၊ ဥစၥာ(Tealth)၊ ပညာ (Knowledge/Tisdom) တစ္ခုခု ရႏိုင္ခဲ့ရဲ႕ လားဆုိၿပီး ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

ဘ၀ဆိုတာ အက်ဳိးရိွမွ ေနေပ်ာ္တယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ ဘ၀အတြက္ အက်ဳိးမ်ား အဖိုးတန္ေစတဲ့ ကုသိုလ္၊ ဥစၥာ၊ ပညာေတြ ရဖို႔ ပထမ ဦးဆံုး အေရးႀကီး တာက က်န္းမာေရး (Health) ေကာင္းဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရး ဆိုရာမွာ စိတ္က်န္းမာေရး(Mental Health) ေရာ ႐ုပ္က်န္းမာေရး (Physical Health) ကိုပါ ဆိုလိုတာပါ။ ဒီႏွစ္မ်ဳိးလံုး ေကာင္းမြန္မွသာ က်န္းမာေရး ေကာင္းျခင္း(Good Health) မည္မွာေပါ့။ ဒီလို ေကာင္းမြန္တဲ့ က်န္းမာေရးကို အေျခခံ ေျခကုပ္ယူၿပီး ေန႔စဥ္ ဆိုသလို ကုသိုလ္ျပဳ၊ ဥစၥာရွာ၊ ပညာ ဆည္းပူးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ အထဲက တစ္ခုခု ရရင္ ေကာင္းပါတယ္။ ႏွစ္ခုရရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ သံုးခုစလံုး ရႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အတိုင္းထက္ အလြန္ တံခြန္နဲ႔ ကုကၠားပဲေပါ့။ အေကာင္းဆံုး ပဲေလ။ ဘ၀ တစ္ခုရဲ႕ ပစၥဳပၸန္ တည့္တည့္က်တဲ့ တစ္ခဏခ်င္း တဒဂၤ အခ်ိန္ေလးေတြ ဆက္စပ္ေနတဲ့ တစ္ေန႔တာ ခံစားခ်က္ ပဲေနာ္။ ဘယ္လိုမ်ား ခံစားလိုက္ရ ပါသလဲ။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ (Happiness) ပဲေပါ့။

တကယ္ေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ဆိုတာ လူတိုင္းရဲ႕ ဘ၀ ေအာင္ျမင္မႈ(Success) ပါပဲ။  ေအာင္ျမင္မႈ ဆိုတာ ေငြ(Money) မဟုတ္ပါဘူး။ အာဏာ (Power) မဟုတ္ပါဘူး။ ရာထူး ဌာနႏၲရ (Position) မဟုတ္ပါဘူး။ ထင္ေပၚေက်ာ္ ၾကားမႈ (Fame)  လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကိုယ္ျဖတ္သန္း ခဲ့ရတဲ့ ဘ၀ တစ္ေန႔တာေလးေတြမွာ ရသင့္ရထိုက္ ယူသင့္ယူထိုက္တဲ့ ကုသိုလ္၊ ဥစၥာ၊ ပညာေတြကို ရႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း ေအးခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္စြာနဲ႔ ေအာင္ ျမင္မႈ အသီးသီးကို စကၠန္႔မလပ္ အဆက္မျပတ္ ေအာင္ပန္း ဆြတ္ခူးႏိုင္ၾကပါတယ္။

က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ျခင္းကို အေျခခံ အုတ္ျမစ္ခ်ၿပီး ဘ၀အတြက္ ရသင့္ရထိုက္တာေတြကို ရယူကာ ေပ်ာ္ရႊင္စြာနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈ ပန္းတိုင္ကို အေရာက္ လွမ္းႏိုင္ပံု ေလးကို ပံုျပ အၫႊန္းေလးနဲ႔ မ်က္ျမင္ ေလ့လာၾကည့္ရ ေအာင္ေနာ္-
အခုလို ေအာင္ျမင္မႈ စခန္းသာကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ လွမ္းခ်ီရာမွာ ဟာသဥာဏ္ ရႊင္ျမဴး သူေတြက ဦးစြာ ပထမ ဆိုက္ေရာက္ တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ “ဟာသ” (Humour) နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အဂၤလိပ္ စကားလံုး အသံုး အႏႈန္းေတြကို ေ၀ါဟာရ ေမွာ္႐ံုေတာမွာ ရွာေဖြ ေလ့လာရင္း ဘ၀ အေမာေတြ ေျပေပ်ာက္ေစဖို႔ အားထုတ္ ၾကည့္ၾကမယ္ေလ။

ရယ္ေအာင္ျပံဳးေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးတဲ့ ဟာသ ျပက္လံုးကို Joke  လို႔ ေခၚတယ္။ အသံထြက္က ဂ်ဳိး(ခ) လို႔ ထြက္ရပါတယ္။ “ဂ်ဳတ္” မဟုတ္ပါဘူး။ ဟာသလုပ္တဲ့ လူရႊင္ တာ္က Joker ဒါမွ မဟုတ္ Clown  လို႔ ေခၚတယ္။ ဟာသဥာဏ္ ရႊင္သူ၊ ဟာသ ဆရာကို Humorist လို႔ ေခၚတယ္။ Humorous က ဟာသေျမာက္ေသာ၊ ရယ္စရာ ေကာင္းေသာ။ Humourless က မ်က္ႏွာေသေသာ၊ ထံုေတေတ ႏိုင္ေသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ ငယ္ငယ္တုန္းက အၿငိမ့္ၿပိဳင္ပြဲ ေတြထဲမွာ လူရႊင္ေတာ္ (တခ်ဳိ႕က လူျပက္လို႔ ေခၚတယ္) ေတြ ျပက္လံုး ထုတ္ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္စာ ပ်က္ဟာသ စကား တခ်ဳိ႕ကို ျပန္လည္ သတိရမိပါတယ္။ ဘာတဲ့-
‘Once upon a time’,  ေလႀကီးမိုးႀကီး ၀ုန္းဒိုင္း။ The Prince  is ယက္ကန္ ယက္ကန္ seven days in the  သမုဒၵရာ”

အတည္လိုလို ေနာက္ေျပာင္ သလိုလို ေျပာေတာ့ ရယ္ခဲ့ ရပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႕ၾကတဲ့ အခါ ေနာက္ေျပာင္ေျပာဆို တတ္ၾကတဲ့ ျမန္မာစကား အဂၤလိပ္စာ ပ်က္ေတြ ရိွပါေသး တယ္။ ဒီလို-
Green wind blowing (ေလစိမ္းေတြ တိုက္ ေနတယ္)၊
Don't break this hole (ဒီအေပါက္မ်ဳိး မခ်ဳိးနဲ႔)၊
Snake, snake, see the leg  (ေႁမြေႁမြခ်င္း ေျချမင္)
Water follow, Fish Follow. (ေရလိုက္ ငါးလိုက္)၊
Cat, mountain, mountain  (ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္)၊
This man and this man (ဒီလူနဲ႔ ဒီလူပဲဟာ)

ဒါေတြဟာ အဂၤလိပ္ စကားလံုး အသံုးအႏႈန္း အမွန္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္ၾကံ ဖန္တီးၿပီး သက္သက္ေနာက္ေျပာင္ ေျပာဆို ထားတာပါ။ မွန္တာ မမွန္တာ အပထား။ ကေလး ဘ၀က ရယ္ခဲ့ရတာ အျမတ္ပဲေပါ့။

ဒီေနရာမွာ ရယ္နည္း ျပံဳးနည္းေတြ ကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရိွပါေသးတယ္။ ပန္းပြင့္လာတာ အဖူးက စတာပါ။ ရယ္ေမာျခင္းရဲ႕ အစက အျပံဳးပါပဲ။ Smile က ျပံဳးတာ၊ Grim က ျပံဳးျဖဲျဖဲ လုပ္တာ။ Smirk က ေလွာင္ျပံဳး ျပံဳးတာပါ။ Laugh ကေတာ့ ရယ္ေမာတာ၊ Giggle/ Chuckle က တခစ္ခစ္ ရယ္တာ၊ Snicker က က်ိတ္ရယ္တာ၊ Titter က ခပ္အုပ္အုပ္ ရယ္တာ၊ Chartle က ဟက္ဟက္ပက္ပက္ ရယ္တာ၊ Cackle က မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ စူးစူး၀ါး၀ါး ရယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ရယ္တာကို Laugh out loud, ႐ုတ္တရက္ ရယ္ခ် လိုက္တာကို Burst out laughing  ရယ္သံေမာသံ ေသာေသာညံ ေနတာကို Roar with Laughter, ေအာ္ဟစ္ရယ္ေမာ ပစ္လိုက္တာကို howl with Laughter, စီခနဲ ေအာ္ဟစ္ ရယ္ေမာ လိုက္တာကိုေတာ့ Shrick with Laughter လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။

ဘ၀မွာ ျပံဳးႏိုင္ ရယ္ႏိုင္တယ္ ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုး ပဲေပါ့။ ဘ၀ရဲ႕ လက္ေဆာင္မြန္ ပါပဲ။ ျပံဳးတာ ရယ္တာေၾကာင့္ ခႏၶာ ကိုယ္ထဲမွာ ဓာတ္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္ေပၚတယ္။ အစာေက် ေစတယ္။ ဦးေႏွာက္ ၾကည္လင္ေစတယ္။ ရယ္ေသာသူ အသက္ရွည္ဆိုတာ မၾကာခဏ ၾကားဖူးၾကတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါအဟုတ္ပဲ။
Laugh and the world laughs with you. Cry and you cry alone. 
ရယ္ေမာလိုက္ပါ။ ကမာၻႀကီးက သင္နဲ႔ အတူ လိုက္ၿပီး ရယ္ပါလိမ့္မယ္။ ငိုရင္ေတာ့၊ သင္တစ္ေယာက္ တည္းပဲ ငိုရ လိမ့္မယ္တဲ့။ ေကာင္းလိုက္တဲ့ အဆိုအမိန္႔။

ရယ္စရာ ဟာသျပက္လံုး ေတြကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖန္တီးခဲ့၊ ေျပာဆိုခဲ့ ၾကပါတယ္။ အၿငိမ့္ေတြ၊ ဇာတ္သဘင္ေတြ၊ ျပဇာတ္ေတြ၊ ႐ုပ္ရွင္ေတြ၊ စာေပေတြ ထဲမွာပါ။ ဟာသျပက္လံုး ဆိုတာ ပါးစပ္နဲ႔ ေျပာရျပက္ရ တာပါ။ ကိုယ္လက္အဂၤါ လႈပ္ရွားမႈက အဓိက မဟုတ္ပါဘူး။

လူရႊင္ေတာ္ေတြ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေခါင္းကို တစ္ေယာက္က စကၠဴလိပ္နဲ႔ တဖပ္ဖပ္ ႐ိုက္စရာ မလိုပါဘူး။ လင္ဗန္းနဲ႔ တစ္ျဖန္းျဖန္း ထုစရာ မလိုပါဘူး။ ႐ိုင္းပ်ပါတယ္။ အ၀တ္ အစားေတြ ထည္လဲနဲ႔ ေပါက္တတ္ကရ ၀တ္ျပ ေနစရာ မလိုပါဘူး။ လူရႊင္ေတာ္ ဆိုတာ ဉာဏ္နဲ႔၊ အေတြးနဲ႔၊ ႏႈတ္နဲ႔၊ စကားနဲ႔ ဟာသျပက္လံုး ေတြကို ဖန္တီးတီထြင္ ရတာပါ။

တစ္ခါက ျမန္မာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား အစီ အစဥ္မွာ ယိုးဒယားျပန္ အမာစိန္ရဲ႕ အၿငိမ့္ ခန္းေလးကို သြားသတိရ မိပါတယ္။ တြဲဖက္ပါ ၀င္ၾကတဲ့ လူရႊင္ေတာ္ႀကီးက ႏွစ္ဦးတည္းပါ။ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဦးေပါစံနဲ႔ ဦးေရႊငါး။ ထိုင္ရာ မထ၊ တိုက္ပံု မခၽြတ္၊ ေခါင္းေပါင္း မျဖဳတ္စတမ္း ျပက္လံုးထုတ္ ဟာသ လုပ္ျပသြားတာ စံနမူနာ ယူစရာ ပါပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ ျပက္လံုးေလး တစ္ကြက္ကို ခံစား ၾကည့္ပါဦး-

ဦးေပါစံ။    ။ ဦးေရႊငါးေရ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီတစ္ခါ ေက်းငွက္ သာရကာေတြ ပါတဲ့ သီခ်င္းေလးေတြ စပ္ၾက ဆိုၾက ရေအာင္ဗ်ာ။
ဦးေရႊငါး။    ။ ေကာင္းပါ့ဗ်ာ ဦးေပါစံရဲ႕။ ခင္ဗ်ားကပဲ စၿပီးဆိုဗ်ာ။
ဦးေပါစံ။    ။ (ထိုင္ေနလ်က္) ေရႊက်ီးညိဳ လာရင္...(အစခ်ီ သီခ်င္းကို ဆိုျပတယ္။ ၿပီးေတာ့...) ခ်ိန္ခါဆည္းဆာ ျမစ္ဧရာ၀ယ္၊ ပ်ံကာ၀ဲကာ ငွက္စင္ေရာ္ရယ္...(သီခ်င္းကို ဆက္ဆို ျပန္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ...) ကဲ..ဦးေရႊငါးေရ၊ ခင္ဗ်ား အလွည့္ပဲ။ ေက်းငွက္ သာရကာပါတဲ့ သီခ်င္း ဆိုေပေတာ့ဗ်ဳိ႕။
ဦးေရႊငါး။ ။ ေအးပါဗ်ာ ဆိုပါ့မယ္။ ကဲ- ေသခ်ာနားေထာင္ ေပေတာ့။ (မတ္တတ္ရပ္လွ်က္ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ သီဆိုျပတယ္။) မေန႔က ေတြ႔တဲ့သူနဲ႔ ဒီေန႔ ေတြ႕တဲ့သူ မတူ ပါဘူးကြယ္...”
ဦးေပါစံ။ ။ ဘယ္မွာ ေက်းငွက္ သာရကာ ပါလို႔လဲ ဦးေရႊငါးရဲ႕။
ဦးေရႊငါး။ ။ ေသခ်ာ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး နားေထာင္ပါ ဆိုေနမွ။ ကဲ- နားေထာင္ဦး။ မေန႕က ေတြ႕တဲ့သူနဲ႔ ဒီေန႔ေတြ႕ တဲ့သူ မတူ ပါဘူးကြယ္...။
ဦးေပါစံ။ ။ ဟင္း၊ ဘယ္မွာ ေက်းငွက္ သာရကာ ပါလို႔လဲဗ်။
ဦးေရႊငါး။ ။ ပါတာေပါ့ဗ်ာ။
ဦးေပါစံ။ ။ ဒါဆိုအဲဒါ ဘာသီခ်င္း လဲဗ်။
ဦးေရႊငါး။ ။ ၾကက္သီခ်င္း ေလဗ်ာ၊ သိၿပီလား။
ဦးေပါစံ။ ။ ေအး၊ ဟုတ္သားပဲဗ်ာ။

႐ုပ္ျမင္ သံၾကားၾကည့္ ပရိသတ္က တစိမ့္စိမ့္ ေတြးၿပီးမွ၊ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ျပံဳးၾက ရပါတယ္။ ဒါမ်ဳိး ဟာသျပက္ လံုးကို In -Joke လို႔ ေခၚပါတယ္။ လူတခ်ဳိ႕သာ ခံစား နားလည္ႏိုင္မယ့္ ဟာသျပက္လံုး မ်ဳိးပါ။ ဒီလိုသမား စဥ္ျပက္ လံုးေတြက ၾကားရသူကို ဣေရ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ျပံဳးႏိုင္ရယ္ ႏိုင္ေစပါတယ္။ ရယ္ရရင္ ၿပီးေရာဆိုၿပီး ပရိသတ္ သည္းေျခႀကိဳက္ ခါးေအာက္ပိုင္း၊ ခ်က္ေအာက္ပိုင္း ျပက္လံုးေတြ ကိုေလာက္ ေျပာတတ္၊ ျပက္တတ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မီးေခ်ာင္း ႏွစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေလးတိုင္စင္ လမ္းေဘးအဆင့္ ေရာက္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးက လူႀကီး မေျပာနဲ႔ အရယ္ သန္ၾကတဲ့ လူငယ္ဆယ္ ေက်ာ္သက္ေတြေတာင္ နားရွက္ မ်က္ႏွာရွက္ ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕ ၾကရပါတယ္။

ဒီကေန႔ တစ္ေခတ္ဆန္းၿပီး ဟာသအႏု ပညာေတြ ေပါမ်ား လာပါတယ္။ (ေပါတာေတြ မ်ားလာတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သိပ္မေကာင္း လွပါဘူး) အထူးသျဖင့္ စာေပနဲ႔ ႐ုပ္ရွင္ ေလာကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟာသ မဂၢဇင္းေတြ၊ ဟာသ စာအုပ္ေတြက ပလူပ်ံလို႔။ ႐ုပ္ရွင္ ဆိုရင္လည္း တစ္ႏွစ္ထြက္ရိွ သမွ် ဇာတ္ကားေတြရဲ႕ အမ်ားစုက ဟာသဇာတ္ ကားေတြခ်ည္း။ တကယ္ေတာ့ သဘာ၀ က်က် ရယ္စရာ ျဖစ္ရဲ႕လား (ဓာတ္ခဲ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား လိုေလ)။ ေအာက္ကလိအာ လက္ေျမႇာက္ ကလိထိုးနဲ႔ စင္ေပၚမွာ အၿငိမ့္ မင္းသမီးရဲ႕ ထိုင္မသိမ္း ထဘီလွန္လို လွန္နဲ႔။ စိတ္ညစ္ စရာပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ဟာသဆိုတာ ရသကိုးပါး ထဲမွာ အရွားပါးဆံုး ရသ တစ္ခုပါ။ ထုတ္လုပ္တိုင္း၊ ဖန္တီးတိုင္း၊ ေျပာဆိုတိုင္း။ လုပ္ျပတိုင္း၊ ေရးျပတိုင္း ဟာသျဖစ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဟာသ အမ်ဳိးအစား ေတြကို အဂၤလိပ္ အကၡရာ စဥ္ေလးနဲ႕ ခြဲျခားေလ့လာ ၾကည့္ရေအာင္ေနာ္။ Amusing ဆိုတာ ရယ္ရႊင္ေစေသာ ဆိုတဲ့ နာမ၀ိေသသန တစ္ခု။ Association က အေတြး၊ ခံစားခ်က္နဲ႔ စိတ္ကူးေတြ ၾကားမွာ ရယ္ရႊင္ဖြယ္ရာ စိတ္ပိုင္း ဆက္ႏႊယ္မႈပါ။ Black Humour က ေလးနက္တဲ့ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ တစ္စံု တစ္ရာကို ရႊင္ျမဴးေစတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ၾကည့္႐ႈတာ၊ ျပဳမူတာပါ။ Comedian  ကေတာ့ ထင္ေပၚ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ သူေတြရဲ႕ အျပဳအမူ အေျပာအဆို ေတြကို တုပၿပီး ျပက္လံုးေတြ၊ ပံုျပင္ေတြ ထုတ္ကာ လူေတြကို ရယ္ေမာေအာင္ လုပ္ရတဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

Comedy က ရယ္စရာ ဇာတ္ေၾကာင္းပါ။ Crack ဆိုတာ ဟာသျပက္လံုး ေတြကို ေျပာတာပါ။ Double Enterdre  ဆိုတာ အနက္ အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူမႈ ႏွစ္ခြ ျဖစ္ေစတဲ့ စကားလံုး စကားစု ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Droll ကေတာ့ သမား႐ိုးက် မဟုတ္တဲ့ နည္းနဲ႔ ရႊင္ျမဴး ေစေသာတဲ့။ Dry Humour ဆိုေတာ့ အသံက်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ ထင္ထင္ရွားရွား မဟုတ္ဘဲ လိမၼာ ပါးနပ္စြာ အလြန္ ရယ္ေမာရတဲ့ ဟာသအမ်ဳိး အစားပါ။ Exaggeration က သဘာ၀ က်တာ ထက္လြန္ၿပီး ဟာသသေဘာ သက္ေရာက္လာေအာင္ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ ေျပာဆိုမႈ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ ၾကားျဖတ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ တစ္ခုကို ေခတၱအလုပ္ သြားလုပ္ရင္း၊ အဲဒီက ဌာေန ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကုိေရႊျမန္မာ တို႔ တိရစၧာန္ ဥယ်ာဥ္ထဲမွာ ေတြ႕ဆံု ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ စကားေျပာဆို ေနၾကပံုက ဒီလုိပါ-
ေရႊျမန္မာ။    ။ ေဟ့လူ၊ ဒါက ဘာေကာင္လဲဗ်။
ႏိုင္ငံျခားသား။ ။ ဒါက ကမာၻအႀကီးဆံုး လိပ္မ်ဳိးဗ်။ အင္မတန္ ရွားပါးတယ္။
ေရႊျမန္မာ။ ။ အင္း၊ က်ဳပ္တို႔ဆီ မွာေတာ့ ေပါမွေပါပဲ။
ႏိုင္ငံျခားသား။ ။ ေၾသာ္- ဟုတ္လား။ ေျပာစမ္းပါဦး။
ေရႊျမန္မာ။ ။ ဒါမ်ဳိးေကာင္ေတြ က်ဳပ္တို႔ အိမ္မွာေတာင္ ရွိေသးတယ္။
ႏိုင္ငံျခားသား ။  ။ တယ္ဟုတ္ပါလား။ ေမြးထား တာလားဗ်။
ေရႊျမန္မာ ။ ။ ဘယ္ဟုတ္ရ မွာလဲ။ အလိုလို ေရာက္လာတာ။
ႏိုင္ငံျခားသား ။ ။ ဒါဆို ခင္ဗ်ားတို႔ ဆီမွာ ျမန္မာဘာသာ စကားနဲ႔ ဘာေခၚလဲဗ်။
ေရႊျမန္မာ ။ ။ “ၾကမ္းပိုး”လို႔ ေခၚတယ္ေလ။

ေၾသာ္- ႂကြားလည္း ႂကြားႏိုင္ပါေပ့ ကုိေရႊျမန္မာရယ္။
ဆက္လက္ၿပီး ဟာသဆိုင္ရာ ေ၀ါဟာရ ေလးေတြကို ေလ့လာ ၾကပါဦး။ Facetious ဆိုတာ ေလ်ာ္ကန္ သင့္ျမတ္တယ္လို႔ သေဘာ မထားတဲ့ အရာကို ရယ္သြမ္းေသြးၿပီး ဟာသလုပ္ ေျပာဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Funny က ရယ္စရာ ေကာင္းေသာဆိုတဲ့ နာမ၀ိေသသနပါ။ Gag ကေတာ့ ကၽြမ္းက်င္ဟာသ ပညာရွင္က ေျပာဆိုတဲ့ ဟာသျပက္လံုး ျဖစ္ပါတယ္။ Gallows Humour ဆိုတာ ကေတာ့ ေသျခင္း တရားလို၊ ေရာဂါဘယ ျဖစ္ပြား မႈမ်ဳိးလို စိတ္မခ်မ္းေျမ႕ ဖြယ္ရာေတြကို ရယ္စရာ အျဖစ္ လုပ္ေျပာတာပါ။

Hilarious ကေတာ့ တေသာေသာ ရယ္ေမာ ရႊင္ပ် ေစေသာလို႔ အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။ Hyperbole ဆိုတာ ျမန္မာလို ေျပာေတာ့ အတိႆယ ၀ုတိ္ၱ အလကၤာပါ။ Incongruity က မေလွ်ာ္ကန္တဲ့ အျပဳအမူ၊ အေတြး အေခၚေတြကို တြဲသံုးတဲ့ ဟာသေျမာက္ ပရိယာယ္ လွည့္ကြက္ေတြပါ။ Irony ကေတာ့ ေဇာက္ထိုး စကားလို႔ ေခၚပါတယ္။ Jest က ျပက္လံုး၊ ဟာသေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Malaprops ကေတာ့ အျပစ္ ကင္းစင္တဲ့ ဇာတ္ေကာင္က ဘာသာ စကားမွာ မွားယြင္းစြာ အသံုး ျပဳျခင္းပါပဲ။ Non sequitur က ယုတၱ မတန္တဲ့ ေကာက္ခ်က္ပါ။ ဏကည ဆိုတာ သံတူေၾကာင္းကြဲ စကားလံုးနဲ႔ အဓိပၸါယ္ ႏွစ္ခြထြက္တဲ့ ဟာသေျမာက္ အသံုး အႏႈန္းပဲေပါ့။ စကားဖန္ လို႔လည္း ေခၚပါတယ္။

Runninggag ကေတာ့ ေရွ႕က ေျပာၿပီးတဲ့ ျပက္လံုး စာသားကို ထပ္တလဲလဲ ျပန္သံုးတာပါ။ Satire က ေလွာင္ေျပာင္တဲ့ သေရာ္စာပါ။ Surprise  ဆိုတာကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ မထားဘဲ အလစ္အငိုက္ ဖမ္းတဲ့ အသစ္ အဆန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Telegraph ကေတာ့ ေျပာစရာ ဇာတ္လမ္းဆံုးတဲ့တိုင္ေအာင္ အစပ်ဳိး စကားေတြ ေျပာလြန္း အားႀကီးတာပါ။
Hnderstatement က ေလွ်ာ့ေျပာတာ၊ ေဖာ့ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး Tit ကေတာ့ ဟာသဉာဏ္၊ ဇ၀နဉာဏ္ ရွိသူေတြကို ေခၚတာပါပဲ။

ဒါနဲ႔ ေလာကလူမႈ အျဖစ္ သနစ္ေတြကို ေ၀ဖန္သမႈ ျပဳၾကပံုေတြ မ်ဳိးစံုထဲက သေရာ္စာ ဆိုတဲ့ Satire ကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ေရးသား ခဲ့ၾကရာမွာ ျမန္မာျပည္မွာ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီ ေခတ္က လာေရာက္ အမႈထမ္း ခဲ့ဖူးတဲ့ ၿဗိတိသွ် အရာရွိ တစ္ျဖစ္လဲ၊ ကမာၻေက်ာ္ စာေရး ဆရာႀကီး George Prwel ရဲ႕ Animal Farm ၀တၳဳဟာ နာမည္ႀကီး ထင္ရွား လွပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ေနာက္ခံနဲ႔ သေရာ္စာ ၀တၳဳတို တစ္ပုဒ္ကေတာ့ Sooting An Elephant ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာစာေပ ေလာကမွာလည္း ထင္ရွားတဲ့ သေရာ္စာ ေရးသူေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ေပၚလြင္သူ ေတြကို အနည္းငယ္ ေဖာ္ျပ ရမယ္ဆိုရင္ ဆရာ ေမာင္ေသာ္က၊ “ေမာင္သစ္”ကေလာင္ အမည္နဲ႔ ေရးတဲ့ ဦးကိုယု၊ ၀တၳဳေတြ၊ ကဗ်ာေတြ၊ အက္ေဆးေတြ ထဲမွာ ထည့္ညႇပ္ ေရးသားတတ္တဲ့ ဆရာမင္းလူ၊ ဓႏုျဖဴ ေက်ာ္ထြန္း၊ အသက္တစ္ ေထာင္ေကြး၊ ဂု႐ုေကြး အျဖစ္ တစ္သက္တာလံုး သေရာ္စာေတြ စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ေရးသြားခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီး အီၾကာေကြးတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ပညာဆည္းပူး ေနၾကတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ဖူးငံုတို႔ တစ္ေတြသိဖို႔ ဟာသဉာဏ္ အေၾကာင္း ေျပာျပ ပါဦးမယ္။ အေျခခံ ပညာ ေက်ာင္းေတြမွာ ထင္ ထင္ရွားရွား ေရးသားထားတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ တစ္ခုကို ေတြ႕ရမွာပါ။ “ေက်ာင္းေနေပ်ာ္၍ စာေတာ္ရမည္”တဲ့။ ေကာင္းလိုက္တဲ့ စာသား။ သေဘာ တရားဆိုတာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရင္ ေကာင္းတာေပါ့။ ဦးစြာ ပထမ ဆရာတစ္ဦး အေနနဲ႔ စာသင္ခန္း ထဲမွာ ဘယ္ဘာသာ ရပ္ကို သင္သင္၊ သင္ခန္းစာနဲ႔ ႏွီးႏႊယ္ၿပီး ဟာသဉာဏ္ထုတ္ သင္ၾကားတတ္ရင္ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။

ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ သင္တန္းစာ အသစ္၊ မွတ္သားစရာ အသစ္ကို ဆည္းပူးရမယ့္ စာသင္သား တပည့္ေတြဟာ တက္ႂကြလန္းဆန္း သိခ်င္ တတ္ခ်င္စိတ္ အျပည့္အ၀ ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ စာကုိ မပင္ မပန္းဘဲ အာ႐ုံ စူးစိုက္ႏိုင္တဲ့ စိတ္ျဖစ္ေပၚ ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

စိတ္ပညာ သေဘာအရ လူကို တက္ႂကြႏိုး ၾကားေစတာ ဟာသဥာဏ္လည္း တစ္ခုအပါ အ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရယ္ရႊင္ေစတဲ့ သင္ၾကားေရး ဆိုင္ရာ အေထာက္အကူ ျပဳအရာ (Humorous Learning Material) ေတြမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ အက်ဳိး ေက်းဇူးေတြ မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။

ပထမ အခ်က္က ဟာသဉာဏ္ရႊင္ သင္ေထာက္ကူ ေတြဟာ အားေကာင္းတဲ့ ရႊင္ျမဴး ေနေစမႈေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္တက္ႂကြ ႏိုးၾကားမႈကို တိုးပြား လာေစပါတယ္။ ဒုတိယ ကေတာ့ ဟာသဉာဏ္ရႊင္ သင္ေထာက္ကူ ေတြဟာ မွတ္မိ လြယ္ေစၿပီး၊ အေရးႀကီး သင္ခန္းစာ ေတြကို လြယ္လင့္တကူ မွတ္မိနားလည္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ တတိယ အေနနဲ႔ ကေတာ့ တျခားသူေတြ နဲ႔လည္း ဟာသသေဘာ ေတြကို ျပန္လည္ေ၀မွ် ခံစား ေစခ်င္တဲ့ သဘာ၀ စိတ္ဆႏၵ ေတြကို ျဖစ္ေပၚလာေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ဟာသဉာဏ္ ရႊင္ရႊင္နဲ႔ သင္ၾကား ပို႔ခ်ႏိုင္တဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ ဆိုရင္ တပည့္ေတြက ပိုၿပီး ခင္မင္ေလးစား ၾကပါတယ္။ ေၾကာက္ရင္ စာမေမးရဲ ေတာ့ပါဘူး။ “ပုဂ္ၢိဳလ္ခင္ေတာ့ တရားမင္”ဆိုတဲ့အတိုင္း ဒီလိုဆရာ၊ ဆရာမ မ်ဳိးေတြကို ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေတြက ပုိၿပီးခ်စ္ၾက ၾကည္ညိဳၾကေတာ့ သူတို႔သင္ၾကား ေပးလိုက္တဲ့ သင္ခန္းစာ ဘာသာရပ္ ေတြကိုပါ ပိုၿပီး စိတ္၀င္စား အာ႐ုံစိုက္ လာၾကတယ္။ ပိုၿပီးလည္း မွတ္မိနားလည္ လာၾကတယ္။ နားလည္လို႔လည္း ေပ်ာ္ရႊင္ ေနၾကတယ္ေလ။ ဉာဏ္ရႊင္ရင္ စာ၀င္ပါတယ္။ ဥာဏ္ကစားရင္ စာသြားပါတယ္။  ဉာဏ္လတ္ရင္ စာတတ္တယ္ေပါ့။

ဒါတင္ မကေသး ပါဘူး။ အလုပ္ခြင္ ေတြမွာလည္း ဟာသဉာဏ္ ရႊင္ရင္ လူမႈ ဆက္ဆံေရး ကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈ မြန္းက်ပ္မႈေတြကို ေျပေပ်ာက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အျမင္႐ႈေထာင့္ေတြကို ျဖည့္စြမ္း႐ႈျမင္ႏိုင္ေစပါ တယ္။ အာ႐ုံစူးစိုက္မႈနဲ႔ စြမ္းအားေတြကို ျမႇင့္တင္ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြကို သုေတသန လုပ္ၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ဆက္တည္း ဟာသနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အဆိုအမိန္႔ ေလးေတြကို ငဲ့ၾကည့္လိုက္ရင္ ဒီလို ေတြ႕ရမွာပါ-
Humour builds bridges between cultures.
ဟာသက ယဥ္ေက်းမႈေတြ အၾကား တံတားထိုး ေပးတယ္။
Humour releases tension.
ဟာသက တင္းမာမႈ ေတြကို ေလ်ာ့ပါး သက္သာေစတယ္။
Humour develops creative thinking.    ဟာသက တီထြင္ဖန္တီး ေတြးေခၚ တတ္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးတယ္။
Humour enchances motivation.
ဟာသက ႏိုးၾကား တက္ႂကြမႈကို ျမႇင့္တင္ေပးတယ္။

A joke is a very serious thing.   ဟာသ ျပက္လံုးဆိုတာ အလြန္ကို အေရးပါ ေလးနက္တဲ့ ကိစၥတစ္ရပ္ ပါလို႔ ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း Sir Winston Churchill  က ေျပာဖူးပါတယ္။
The most wasted day is that in which we have not laughed.  ကၽြႏု္ပ္တို႔ မရယ္ေမာျဖစ္ တဲ့ေန႔ဟာ အခ်ည္းႏွီး အျဖစ္ဆံုး ေန႔ပဲလို႔ ျပင္သစ္ စာေရးဆရာ Sebastian Chamfort  က ဆိုတယ္။

The Sound of laughter is the most civilised music in the world. ရယ္ေမာသံဟာ ကမာၻေပၚမွာ အယဥ္ေက်းဆံုး ဂီတသံ ပါပဲလို႔ ၿဗိတိသွ် စာေရးဆရာ Peter Ustinov  က ေျပာခဲ့တယ္။ Laughter is the best medicine.  ရယ္ေမာသံ ေတြဟာ အေကာင္းဆံုး ေဆး၀ါးေတြလို႔ အဆိုအမိန္႔ တစ္ခုလည္း ရွိပါေသးတယ္။

ေနာက္ၿပီး ျမန္မာ ဆို႐ိုးစကား ေတြမွာ ေထာင္တန္သည့္ စကားရယ္ေပါ့။ ေပ်ာ္ရာမွာ မေန၊ ေတာ္ရာမွာ ေနရ။ လူျမဴးလွ်င္ ဒဏ္ရ၊ ႏြားျမဴးလွ်င္ ထြန္ရ။ လြမ္းစရာ ေပၚလွ်င္ နာစရာႏွင့္ ေဖ်ာက္။ ငိုခ်င္ အူရႊင္။ ငိုအားထက္ ရယ္အားသန္။ ဇာတ္သမား လာလွ်င္ မွတ္သားစရာ ပါရမည္။ ဇာတ္သမား ျပန္လွ်င္ မွတ္သားစရာ က်န္ရမည္။ နာစရာ ရွိလွ်င္ လြမ္းစရာ ႏွင့္ေျဖ စသည္ျဖင့္ စသည္ျဖင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘ၀မွာ ရယ္ေမာျခင္း စြမ္းအင္ဟာ ေကာင္းမြန္ ပါတယ္ဆိုတာ လူတိုင္း သိၿပီးသားပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကမာၻ႕ လူသားေတြ ထာ၀ရ ေပ်ာ္ရႊင္ရယ္ေမာ ႏိုင္ေစဖို႔ အိႏိ္ၵယ ႏိုင္ငံက ေယာဂ ပညာရွင္ Dr. Malen Kataria  က ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ကမာၻ႕ ရယ္သံမ်ားေန႔ (World Laughter Day)  ကို ဖန္တီးသတ္မွတ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူက တစ္ကမာၻလံုး ဆိုင္ရာ ရယ္ေမာျခင္း ဆိုင္ရာ ေယာဂ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ တည္ေထာင္သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အခုဆိုရင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၆၅ ႏိုင္ငံေက်ာ္မွာ ရယ္ေမာသူ အသင္းေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။ ကမာၻ႕ ပထမဆံုး ရယ္ေမာ သံမ်ားေန႔ (The First  World Laughter Day)  ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က အိႏိ္ၵယ ႏိုင္ငံ၊ မြန္ဘြန္းၿမိဳ႕မွာ စတင္က်င္းပ ခဲ့ပါတယ္။ ရယ္ေမာသံ ေတြက တစ္ဆင့္ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေမလရဲ႕ ပထမဆံုး တနဂၤေႏြ ေန႔ကို ကမာၻ႕ ရယ္ေမာသံမ်ား ေန႔လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး အခမ္း အနားေတြ က်င္းပ လာၾကပါတယ္။

ဒီပြဲေတြ က်င္းပစဥ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လမ္းေလွ်ာက္ပြဲေတြ ျပဳလုပ္ ၾကပါတယ္။ နဖူးစည္း စာတန္းေတြ၊ လက္ကိုင္ ကတ္ျပားေတြ ကိုင္ေဆာင္ ထားၾကပါတယ္။ စာသားေတြ ကေတာ့-
World Peace through Laughter.
ရယ္ေမာသံမွ တစ္ဆင့္ ကမာၻၿငိမ္းခ်မ္း ေရးသို႔။
The Whole World is An Extended Family.
တစ္ကမာၻ လံုးဟာ တိုးခ်ဲ႕ မိသားစု တစ္ခုပါ။
Laugh and Make others Laugh.
ကိုယ္တိုင္လည္း ရယ္ပါ။ တျခား သူေတြကိုလည္း ရယ္ေအာင္လုပ္ပါ။
Join Laughter Club- it's FREE!
ရယ္ေမာသူ အသင္းသို႔ ၀င္လိုက္ပါ။ အခမဲ့ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို စီတန္း လမ္းေလွ်ာက္ ေနစဥ္မွာလည္း “ဟိုးဟိုး ဟားဟားဟား” (Ho, Ho, Ha, Ha, Ha)  နဲ႔ “သိပ္ေကာင္း၊ အလြန္ေကာင္း ဟုတ္ပါေပ့” (very good, very good, Yeah) စတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္ ေအာ္ဟစ္ၿပီး လက္ခုပ္တီးၾက၊ ကခုန္ ၾကပါတယ္။ ေပ်ာ္စရာ ႀကီးပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ဥယ်ာဥ္၊ ပန္းျခံ၊ ရင္ျပင္၊ ကြက္လပ္၊ ကစားကြင္းလို ေနရာမ်ဳိး ေတြမွာ ၁၀ မိနစ္ၾကာ ဟားတိုက္ရယ္ ေမာပြဲေတြ ျပဳလုပ္ ၾကပါတယ္။ အဆိုေတြ၊ အကေတြနဲ႔ ရယ္ေမာျခင္း ၿပိဳင္ပြဲေတြ က်င္းပရင္း အေကာင္းဆံုး ရယ္ေမာ ႏိုင္သူေတြကို ဆုေတြ ခ်ီးျမႇင့္ ၾကပါတယ္။

လူ႔ကမာၻ ႀကီးမွာ မရယ္ႏိုင္သူ ေတြကေတာ့ အနည္းဆံုး ျပံဳးတာေလာက္ေတာ့ လုပ္သင့္ၾက ပါတယ္။ အျမဲတမ္း ျပံဳးေနၾကပါ။ ကမာၻေက်ာ္ မိတၱဗလ ဋီကာကို ေရးသာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ ဆရာ ႀကီး Dale Carnegie   က သူ႔ရဲ႕က်မ္းထဲမွာ မိတ္ေဆြရဖို႔၊ ကိုယ့္ဘက္ပါေအာင္ စည္း႐ုံးႏိုင္ဖို႔၊ လုပ္ငန္း အသီးသီး ေအာင္ျမင္ႏိုင္ဖို႔ က်င့္ေဆာင္ရမယ့္ လက္မြန္မဆြ ပထမ နည္းနာကေတာ့ “ျပံဳးပါ’’ (Smile)  တဲ့။

ေလာကမွာ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ “ပုခက္နဲ႔ ေခါင္းၾကား (From the cradle to the grave)  မွာ ေလွ်ာက္လွမ္း ၾကရ စျမဲပါ။ ေလာကဓမၼ သဘာ၀ ကလည္း “ဇာတိ၊ ဇရာ၊ ဗ်ာဓိ၊ မရဏ”လို႔ ျပဆိုပါတယ္။ ဘ၀မွာ ဧကန္မလြဲ ရင္ဆိုင္ ၾကရမွာက “အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ” သဘာ၀။

ဘ၀ ခရီးစဥ္ တစ္ခုကို ေလွ်ာက္လွမ္း ၾကရာမွာ “လမ္းသိသူ”က ခရီး ေပါက္တယ္။ သက္သာတယ္။ “လမ္းမသိသူ”က လမ္းေပ်ာက္တယ္။ ခရီး မေရာက္ဘဲ ခက္ခဲပင္ပန္း လွပါတယ္။

ေလာကေရးရာ အမႈကိစၥ ေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာ စိတ္ေတြ ေလးပင္ေနရင္ လြဲေခ်ာ္မွားယြင္း တတ္ပါတယ္။ စိတ္လက္ေပါ့ပါး ေနမွသာ ၾကည္လင္ ျပတ္သားစြာ ႐ႈျမင္ သံုးသပ္ႏိုင္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ မွန္ကန္ ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေလာကဓမၼ၊ ေလာက သဘာ၀၊ ေလာက နိယာမ၊ ေလာက သစၥာေတြကို ႏွလံုးအိမ္မွာ သိမ္းပိုက္မိဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း ဘ၀ကို ထိုက္တန္ေအာင္ ေနႏိုင္ရ ပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွသာ အဖိုးတန္တဲ့ ဘ၀မ်ဳိးကုိ ရယူပိုင္ဆိုင္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူတိုင္းဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ ဘ၀ကို တန္ဖိုးရွိရွိနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေနခ်င္ ၾကမွာပါ။ ဒီလို ေနခ်င္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ေရႊမ်က္ႏွာ ေတာ္ေပၚမွာ “ပ”ေလးလံုး ကို ေဆာင္ထားၾကပါ။ “ဂ”ေလးလံုး ကိုေတာ့ ေ၀းေ၀း ေရွာင္ရွားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆယ္ေက်ာ္သက္ ဖူးငံုေလးတို႔ေရ- ဒါက ငယ္စဥ္ ကတည္းက ရရွိ ထားသင့္တဲ့ အေလ့အက်င့္ စ႐ိုက္ သဘာ၀ေလး တစ္ခုပါ။ ဘ၀မွာ ေပ်ာ္ခ်င္ရင္ျပံဳး။ ျပံဳးရင္ ေပ်ာ္ပါလိမ့္မယ္။ မျပံဳးႏိုင္ရင္ ႏုံးသြားမွာေနာ။ ဒါေၾကာင့္-

မ်က္ခံုးေလးျပံဳး၊
မ်က္လံုးေလးျပံဳး၊
ႏွာေခါင္းေလးျပံဳး၊
ႏႈတ္ခမ္းေလးျပံဳး၊
မ်က္ႏွာေလး ျပံဳးၿပီး၊
ကိုယ္စိတ္ႏွလံုး ရႊင္ျပံဳး ႏိုင္ၾကပါေစ။
ဆယ္ေက်ာ္သက္ ထက္ျမက္ပါေစ။

Written by ဦးေအးခ်စ္ EEAC
(Teen မဂၢဇင္း၊ႏို၀င္ဘာလ ၂၀၁၁)