သက္ရွည္က်န္းမာလိုလွ်င္

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြက ပထမအရြယ္ ပညာရွာ၊
(ငယ္စဥ္ပညာျပည့္စံုသည့္ အသက္ ၂၀-၂၅ ႏွစ္ခန္႔အထိ) 
ဒုတိယအရြယ္ ဥစၥာရွာ၊ 
(ပညာစံုျပီးေနာက္ ၾကင္ေဖာ္ရ၊ ဥစၥာစီးပြားရွာရသည့္ အသက္ ၂၀-၂၅ႏွစ္ခန္႔မွ အလုပ္အနားယူသည့္ အသက္ ၆၀-၆၅ ႏွစ္ခန္႔အထိ)
တတိယအရြယ္ တရားရွာ၊
(အလုပ္မွအနားယူသည့္ အသက္ ၆၀-၆၅-ႏွစ္ခန္႔မွ ေသဆံုးစသည့္ အသက္အရြယ္အထိ) 
ဟူ၍ ေယဘုယ်ပိုင္းျခားထားေလ့ရွိၾကသည္။


ထိုအရြယ္တြင္ ပညာျပည့္စံုေအာင္ သင္ၾကားၾကရသည္။ အလုပ္အကိုင္ရွာရသည္။ အိမ္ေထာင္ျပဳရသည္။ ထိုမွလြန္ေသာ္ အလုပ္လုပ္ရသည္။ ရွာေဖြစုေဆာင္းရသည္။ အလုပ္မွ အနားယူသည့္ အသက္ ၆၀-၆၅ ႏွစ္ခန္႔ အရြယ္ကို ဒုတိအရြယ္ (Middle Age) ဟု ေခၚၾကသည္။ ထိုအရြယ္၏ ေနာက္ပိုင္းကို သက္ႀကီးရြယ္အို (Old Age) သို႔မဟုတ္-အထက္တန္း ႏိုင္ငံသား (Senior Citizen) ဟု ေခၚၾကသည္။ 
ဂုဏဝုၯိ ဝယဝုၯိ ျဖင့္ ျပည့္စံုေသာ အေတြ႔အၾကံဳ အေျမာ္အျမင္ အသိပညာ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ ျပည့္ဝေသာ အားျဖင့္ အရိုအေသေပး အခြင့္အေရးေပးခံရသည္။ ယခုအခါ ဖြံ႔ျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံႀကီးမ်ားတြင္သာမက ဖြ႔ံျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွာပင္ ထိုသက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၏ ေသႏႈန္းမွာက်ဆင္းေနေၾကာင္း သိရသည္။
ေဆးသိပၸံဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈမ်ား၊ ေဆးစြမ္းေကာင္မ်ား၊ က်န္းမာသက္ရွည္ေရးအတြက္
ေနထိုင္စားေသာက္မႈမ်ား လက္ခံက်င့္သံုးလာၾက၍ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္  အသက္ ၆၅-ႏွစ္အထက္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားတြင္ ထိုသို႔သက္ရွည္က်န္းမာေရးအတြက္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ေလ့လာထားခ်က္ကို တင္ျပလိုပါသည္။


ရုတ္တရက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း---Acute Myocardial Infarction)
ထိုေရာဂါျဖင့္ ေသဆံုးသူဦးေရ၏ ၈၄-ဒသမ ၇-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသက္ ၆၅-ႏွစ္ေက်ာ္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ 


အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ (သူငယ္ျပန္ျခင္း)
သက္ႀကီးရြယ္အို ၁၀-ဦးလွ်င္ တဦး၊ အသက္ ၈၅-ႏွစ္ေက်ာ္သူမ်ား၏ ထက္ဝက္နီးပါးမွာ ထိုေရာဂါ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိသည္။


ႏွလံုးခုန္မမွန္ျခင္း ( Arrythmia)
အသက္ ၆၅-ႏွစ္ႏွင့္ ၈၅-ႏွစ္ၾကား လူအိုမ်ား၏ ၇၀-ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပြားေနသည္။


ကင္ဆာေရာဂါ---
ရင္သားကင္ဆာျဖစ္သူ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ၇၇-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသက္ ၅၀-ႏွစ္လြန္အရြယ္မ်ား ျဖစ္သည္။
အူမႀကီးကင္ဆာ ျဖစ္ပြားႏႈန္းမွာ အသက္ ၆၅-ႏွစ္ႏွင့္အထက္ လူအိုမ်ားသည္ အသက္ ၅၀-၆၄-ႏွစ္အရြယ္မ်ာထးက္ ေျခာက္ဆမွ် ပိုမိုပါသည္။ ႏွစ္စဥ္ ထိုေရာဂါရွင္ လူနာအသစ္မ်ား၏ ၇၃-ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အသက္ ၆၅-ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ လူအိုမ်ား ျဖစ္ပါသည္။


အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းမွာ အမ်ိဳးသားမ်ား အသက္ ၆၀-ႏွစ္မွ ၇၉-ႏွစ္ၾကားရွိသူ ၁၅-ဦးလွ်င္ တဦးႏႈန္း၊ ထိုအရြယ္ အမ်ိဳးသမီး ၂၅-ဦးလွ်င္ တဦးႏႈန္း၊ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး အားလံုး အသက္ ၄၀-မွ ၅၉-ႏွစ္အရြယ္မ်ားတြင္ အမ်ိဳးသား ၇၅-ဦးလွ်င္ တဦးႏႈန္း၊ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၃-ဦးလွ်င္ တဦးႏႈန္း ျဖစ္သည္။


ဆီးႀကိတ္ကင္ဆာ ေရာဂါရွင္မ်ား၏ ၈၀-ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္မွာ အသက္ ၆၀-ေက်ာ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားမ်ား ျဖစ္သည္။


အတြင္းတိမ္ ျဖင္ျခင္း---
အသက္ ၂၅-ႏွစ္မွ ၆၄-ႏွစ္အရြယ္ရွိသူတို႔၏ ၅၀-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ မ်က္စိတြင္ တိမ္ရွိေနတတ္ၾကျပီး အသက္ ၆၅-ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္မွ မ်က္စိမႈန္သည့္လကၡဏာမ်ား ျပတတ္ၾကသည္။ အသက္ ၇၅-ႏွစ္ အရြယ္တိုင္းတြင္ အတြင္းတိမ္ရွိေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ အသက္ ၇၅-ႏွစ္မွ ၈၅-ႏွစ္အရြယ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားတို႔၏ ၅၀-ရာခို္င္ႏႈန္းခန္႔ မ်က္စိမႈန္ျခင္း၊ မ်က္စိကြယ္ျခင္းတို႔မွာ ထိုေရာဂါေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ 


နာတာရွည္ေခ်ာင္းဆိုးရင္က်ပ္ျခင္း---
အသက္ ၄၅-ႏွစ္ေက်ာ္သူမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ နာတာရွည္ေရာဂါစာရင္းတြင္ နံပါတ္ ၇-ေနရာခ်ိတ္ပါသည္။


ႏွလံုးပ်က္စီးျခင္း---
(Congestive Geart Failure)
ေဆးရံုတင္ ကုသရေသာ သက္ႀကီးရြယ္အိုအမ်ားစုမွာ ထိုေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ 


ဆီးခ်ိဳေရာဂါ---
ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွင္မ်ား၏ ထက္ဝက္ခန္႔မွာ အသက္ ၅၅-ႏွစ္ေက်ာ္မ်ားျဖစ္သည္။ အသက္ ၆၅-ႏွစ္ေက်ာ္(၆ ဒသမ ၃သန္း)၏ ၁၈ဒသမ ၄-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွင္မ်ားျဖစ္သည္။ အသက္ ၂၀-မွ ၇၄-ႏွစ္ၾကား အေမရိကန္ တို႔၏ မ်က္စိကြယ္ရျခင္း အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။


ေရတိမ္ျဖစ္ျခင္း---
လူအိုမ်ား၏ ၆-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ထိုေရာဂါျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ အေမရနိကန္ ရွစ္ေသာင္းခန္႔ မ်က္စိကြယ္ရသည္မွာ ထိုေရတိမ္ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး အမ်ားအျပားမွာလည္း ထိုေရာဂါရရန္ လြယ္ကူေနပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ မိမိတြင္ ေရတိမ္ရွိေနေၾကာင္း မသိရွိျခင္း၊ မစမ္းသပ္ မစစ္ေဆးမိျခင္းမ်ား ေၾကာင့္သည္ဟု ဆိုပါသည္။


ေသြးတိုးေရာဂါ---
အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၇၅-ႏွစ္အရြယ္မ်ား၏ ေလးပံုသံုးပံုေက်ာ္ႏွင့္ ထိုအရြယ္ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ၆၄-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေသြးတိုးေရာဂါရွင္မ်ားျဖစ္သည္။


ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္း---
လူအိုမ်ား ၁၀-ဦးလွ်င္ တဦးႏႈန္း ျဖစ္ပြားသည္။


ပန္းေသပန္းညႇိဳးျခင္း---
အမ်ိဳးသား လူအိုမ်ား၏ ၁၅-ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၂၅-ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္ ျဖစ္ပြားသည္။


အဆစ္အျမစ္ ကိုက္ခဲေရာင္ရမ္းျခင္း---
အမ်ိဳးသား အသက္ ၄၅-ႏွစ္ေက်ာ္အရြယ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၅၄-ႏွစ္ေက်ာ္သူမ်ား ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္။ ထိုေရာဂါရွင္ ၈၀-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေကာင္းစြာသြားလာလႈပ္ရွားႏိုင္ျခင္း မရွိၾကပါ။


အရိုးပြျခင္း---
ေရာဂါရွင္ ၈၀-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၅၀-ေက်ာ္ ႏွစ္ဦးလွ်င္ တဦး၊ ထိုအရြယ္ အမ်ိဳးသား ရွစ္ဦးလွ်င္ တဦး ထိုေရာဂါေၾကာင့္ အရိုးက်ိဳးျခင္း ျဖစ္ေနရျပီး ႏွစ္စဥ္ ၁-ဒသမ ၅-သန္းခန္႔ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ သံုးသိန္းခန္႔မွာ ေပါင္ရိုး၊ တင္ပါးဆံုရိုး က်ိဳးျခင္းမ်ားျဖစ္ေနသည္။


ပါကင္ဆင္ေရာဂါ (သြက္ခ်ာပါဒ ေရာဂါ)---
အသက္ ၆၀-ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ လူ ၁၀၀-လွ်င္ တဦးႏႈန္း ျဖစ္ပြားသည္။


ဆီးႀကိတ္ေရာင္ရမ္းျခင္း---
အသက္ ၆၀-ႏွင့္အထက္ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္၊ အသက္ ၇၀-ႏွင့္ ၈၀-ႏွစ္ၾကား အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ၉၀-ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ထိုေရာဂါျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။


ေလးဖက္နာအသြင္တူ အဆစ္အျမစ္ ေရာင္ေရာဂါ-(Rheumatoid Arthritis)---
အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ သံုးဆမွ်ျဖစ္ပြားျပီး အသက္ ၂၅-ႏွစ္ႏွင့္ ၅၀-ႏွစ္အၾကားတြင္ စတင္ျဖစ္ပြားတတ္သည္။ ေလးဖက္နာေရာဂါကဲ့သို႔ အဆစ္ကေလးမ်ားမွာ ေရာင္ရမ္းနာက်င္လာျပီး ကာလၾကာျမင့္ပါက အဖုအလံုးကေလးမ်ား ထိုအဆစ္တို႔တြင္ ျဖစ္လာတတ္သည္။


ေလျဖတ္ျခင္း---
ေလျဖတ္သူ၏ သံုးပံုႏွစ္ပံုမွာ အသက္ ၆၅-ႏွစ္ေက်ာ္ အရြယ္မ်ားျဖစ္သည္။ ထိုအရြယ္တြင္ ေလျဖတ္ပါက သာမန္အရြယ္ထက္ ေသဆံုးမႈ ခုနစ္ဆမွ် မ်ားျပားသည္။


အထက္ပါေလ့လာမႈမ်ားအရ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၏ ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း၊ ေသဆံုးႏႈန္းမ်ား
ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း သိရသည္။ ေဆးသိပၸံ ပညာရွင္မ်ား၊ ေဆးဝါးထုတ္လုပ္သူမ်ားသည္ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနခဲ့မႈေၾကာင့္ ေဆးဝါးအသစ္မ်ားလည္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါမ်ား အတြက္ ေဆး ၂၅-မ်ိဳး၊ အဆုတ္ေရာဂါမ်ားအတြက္ ၁၈-မ်ိဳး၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါအတြက္ ၁၉-မ်ိဳး၊ အရိုးပြျခင္းအတြက္ ၁၈-မ်ိဳး၊ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါအတြက္ ၁၉-မ်ိဳး၊ ပါကင္ဆင္ေရာဂါအတြက္ ၁၀-မ်ိဳးတို႔ကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္ျပီ ျဖစ္သည္။ ၂၀-ရာစုအဝင္က အေမရိကန္တို႔၏ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္းမွာ ၄၆-ႏွစ္သာရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ၂၁-ရာစုအဝင္တြင္ ၇၃-ႏွစ္မွ် ရွိလာျပီျဖစ္သည္။  လူ႔ခႏၶာကိုယ္သည္ ေကာင္းမြန္စြာထိန္းသိမ္းႏိုင္ပါက (ဇာတာမွာပါသကဲ့သို႔) သက္တမ္း ၁၂၀-ႏွစ္ခန္႔အထိ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း သုေတသီတို႔ဆိုၾကသည္။ ေအာက္ဖာ္ျပပါ အခ်က္အလက္တို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ ေနထိုင္ႏိုင္ပါက ယခုလက္ရွိလူသားတို႔သည္ ေရွ႔ရာစုႏွစ္အဝင္အထိပင္ မီႏိုင္ေသးေၾကာင္း သိရပါသည္။


၁။ ေန႔စဥ္ ဗီတာမင္စီ ၃၀၀-မီလီဂရမ္ခန္႔ စားသံုးလွ်င္ ၅ -ဒသမ ၅-ႏွစ္ ပိုအသက္ရွည္မည္။
၂။ ေသြးအတြင္းရွိ အဆီဓာတ္ကို ၂၀၀-ေအာက္တြင္ထိန္းထားႏိုင္ပါက ၅-ဒသမ ၅-ႏွစ္။
၃။ အဆီပိုမ်ားကို ေန႔စသ္ ၃၀၀-ကယ္လိုရီအထိ ျဖဳန္းပစ္ႏိုင္လွ်င္ ၂-သို႔ဟုတ္ ၃-ႏွစ္။
၄။ အေပါင္းအသင္း အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဆက္ဆံလုပ္ကိုင္လွ်င္ ၄-ဒသမ ၅-ႏွစ္။
၅။ အိမ္တြင္ေနစဥ္ အျငိမ္မေနဘဲ သြားလာလႈပ္ရွားေနတတ္လွ်င္ ၂-ဒသမ ၅-လ။
၆။ တပတ္လွ်င္ ႏွစ္မို္င္ခန္႔ ေျပးလွ်င္ ၈-ဒသမ ၇-ႏွစ္။
၇။ ေဆးစစ္ျခင္းကို မွန္မွန္ျပဳလုပ္လွ်င္ ၂-ႏွစ္မွ ၃-ႏွစ္။
၈။ ကားဖုန္းမဆက္လွ်င္ (ေခၚဆိုမႈတခုကို မျပဳလုပ္လွ်င္ ၄၅-စကၠန္႔ အသက္ပိုရွည္မည္။
၉။ အစာအိမ္ေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသလွ်င္ ၂-ဒသမ ၃-ႏွစ္။
၁၀။ သားသမီးမ်ားကို ထိန္းေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ရျခင္းမွ လြတ္ကင္းလွ်င္ ၄-ႏွစ္။
၁၁။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ (ေအာက္ေသြး) ကို ၉၀-ေအာက္တြင္ ထိန္းထားႏိုင္လွ်င္ ၅-ႏွစ္။
၁၂။ တပတ္လွ်င္ အသားသံုးႀကိမ္ထက္ ပို၍မစားလွ်င္ ၉-ႏွစ္။
၁၃။ ဘုရား၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၊ ဘုရားေက်ာင္း၊ ဗလီတို႔သို႔ သြားေလ့ရွိလွ်င္ ၇-ႏွစ္မွ ၁၄-ႏွစ္။
၁၄။ ေဆးလိပ္မေသာက္လွ်င္ ၅-ႏွစ္။
၁၅။ အျခားသူ၏ ေဆးလိပ္ေအေငြ႔ကို မရွဴရႈိက္တတ္လွ်င္ ၁-ႏွစ္။
၁၆။ ေက်းလက္ေတာရြာမ်ားတြင္ ေနထိုင္လွ်င္ ၁-လမွ ၈-လ။
၁၇။ Fast Food အသင့္ခ်က္ျပဳတ္ စားသံုးရေသာ အစားအစာတို႔ကို မစားသံုးတတ္လွ်င္ လာမည့္ ႏွစ္ ၂၀-အတြင္း ေသဆံုးႏိုင္မႈကို ၁၃-ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ေလ်ာ့နည္းေစမည္။
၁၈။ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္အားကိုးတတ္လွ်င္ ၂-ႏွစ္။
၁၉။ မိမိႏွင့္ သင့္တင့္ေသာ ကို္ယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းႏိုင္လွ်င္ ၁-ဒသမ ၇-ႏွစ္။
၂၀။ ေလးလံထိုင္းမႈိင္းမႈမရွိဘဲ အျမဲ သြက္လက္တက္ၾကြတတ္လွ်င္ ၅-ႏွစ္မွ ၁၀-ႏွစ္။
၂၁။ မိမိမသိသည္ကို ေမးျမန္းမွတ္သားတတ္လွ်င္ ၅-ႏွစ္အထက္။
၂၂။ မိမိအလုပ္ကို ျငီးေငြ႔ျခင္းမရွိလွ်င္ ၂-ဒသမ ၆-ႏွစ္။
၂၃။ သင့္တင့္ေသာ အားကစား လႈပ္ရွားလွ်င္ ၂၅-ရက္။
၂၄။ ေမြးေန႔ပြဲ ႏွစ္စဥ္လုပ္လွ်င္ ေမြးေန႔လုပ္ျပီးတိုင္း လေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ပိုရွည္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သုေတသီတို႔က အဆိုျပဳထားသည္။


လူတိုင္း အသက္ရွည္ရွည္ က်န္းမာစြာ ေနထို္င္ႏိုင္ေရးအတြက္ သန္႔ရွင္းေသာ ေရ, ေလ, အစားအစာ, ပတ္ဝန္းက်င္ စသည့္ အေျခခံေကာင္းမ်ား ရွိသင့္သည့္အျပင္ သင့္္တင့္ေသာ ေနထိုင္သြားလာႏိုင္ေရးသည္ပါ အေရးႀကီးေပသည္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြတ္ေသာ အထက္ပါအခ်က္အလက္မ်ားကို သိရွိနားလည္လ်က္ က်င့္သံုးေနထိုင္ပါက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားလည္း ဘိုးဘြားသက္ရွည္မ်ား၊ က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ လူငယ္မ်ား ျဖစ္လာႏိုင္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါသည္။


ေဒါက္တာ ျမင့္သန္း (ေညာင္ေလးပင္)
Ref: Health Care Bulletin (Jan-2000, The Square)