သင္ၾကား-သင္ယူမႈ အႏုပညာ

Category: ကေလးဗဟိုျပဳစာသင္ၾကားနည္းမ်ား

Published on Thursday, 02 February 2012 14:07

စာတမ္းရွင္ - ခင္ေရႊလႈိင္
ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ 5 Jan. 2009 NHEC တြင္ တင္သြင္းဖတ္ၾကားသည္။

စာတမ္း - ရည္ရြယ္ခ်က္
မတူကဲြျပားေသာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အယူဝါဒ၊ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနစရာ အေၾကာင္းလည္းမရွိ၊ လူမ်ဳိးစုမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ား၊ ပညာေရးဝန္ထမ္းမ်ား၊ မိဘျပည္သူမ်ား အားလံုး လက္မခံ၊ သေဘာမတူႏိုင္စရာအေၾကာင္းလည္း မရွိသည့္ အျပင္ အနာဂတ္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြက္လည္း ျပင္ဆင္ေပးရာေရာက္ၿပီး၊ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမအသီးသီးရွိ ေက်ာင္းပညာ သင္ၾကား-သင္ယူမႈ က႑မ်ားတြင္လည္း လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည့္ “စာသင္ျခင္း” ႏွင့္ “စိတ္သင္ျခင္း” ယွဥ္တဲြေနသည့္ သင္ယူမႈ အခန္းက႑ႏွစ္ရပ္ အနက္ “စိတ္သင္ျခင္း၏ အခန္းက႑” ကို ပညာေရး ရဲေဘာ္၊ ရဲဘက္မ်ားအား ေဆြးေႏြး တင္ျပလို၍ ဤစာတမ္းကို ျပဳစုေရးသားျခင္း ျဖစ္သည္။


နိဒါန္း
ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကို ပန္းပုဆရာမ်ား၊ ဥယ်ာဥ္မႉးမ်ား၊ ဓားမ်ားကို တစင္းၿပီးတစင္း ထက္ျမက္ေစရန္ ေသြးေပးရင္းႏွင့္ လံုးပါးပါးခဲ့ရသည့္ ဓားေသြး ေက်ာက္မ်ား အျဖစ္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက တင္စားေလ့ရွိသည္။
ပန္းပုဆရာမ်ား ႐ုပ္လံုးေပၚေစရန္ ထုဆစ္ရသည့္ အရာမ်ားမွာ အသက္မရွိသည့္ ႐ႊံ႕ေစးတံုးမ်ား၊ သစ္သားတံုးမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ဥယ်ာဥ္မႉးမ်ား စိုက္ပ်ဳိးၾကသည္မွာလည္း ဥယ်ာဥ္မႉးမ်ား ျပဳသမွ် ႏုရလွေသာ စကားမေျပာ တတ္သည့္ သက္ရွိအပင္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ကေလးမ်ားကို ပညာသင္ေပးရင္း ကေလးမ်ားထံမွ ျပန္လည္သင္ယူရင္း အေျခအေနအရ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အဆက္မျပတ္ ျဖည့္ဆည္းရင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကရသူမ်ားျဖစ္၍ ဓားေသြးေက်ာက္ကဲ့သို႔ လံုးပါး ပါးသြားစရာ အေၾကာင္းလည္း မရွိေပ။
ဆရာ ဆရာမမ်ား၏ အခန္းက႑မွာ သည္ထက္ပို၍ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔ အႏုပညာဆန္သည္။ ထင္ျမင္ ထားသည္ထက္ပို၍လည္း ေလးနက္ ခက္ခဲပါသည္။ မည္သည္ အတြက္ေၾကာင့္နည္း။
ပညာေရးသည္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ႏွလံုးသား၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္သည္။
ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား ထိေတြ႔ ကိုင္တြယ္ ဆက္ဆံေနရသည့္ အရာမ်ားမွာ သက္မဲ့မ်ားမဟုတ္၊ ခံစားတတ္၊ ေျပာဆိုတတ္၊ သက္ေရာက္မႈတိုင္း ယင္း သက္ေရာက္မႈႏွင့္အညီ တုံ႔ျပန္တတ္သည့္ အနာဂတ္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိးကို ေဖာ္ေဆာင္ၾကမည့္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ဆက္ ကေလးမ်ားျဖစ္သည္။ “ဆရာ၊ ဆရာမဟူသည္ မိဘရင္ခြင္မွ ေက်ာင္းရင္ခြင္သို႔ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိလာေသာ အလြန္တရာ အျပစ္ကင္းစင္လွသည့္ လ ကေလးေပါင္းမ်ားစြာကို လူ ျဖစ္ေအာင္ ႏွစ္ေခ်ာင္းငင္တတ္ေပးၾကရသူမ်ား” ျဖစ္ေနျခင္း ေၾကာင့္ပင္။

ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ပညာေရး
အေဟာင္းကိုၿဖိဳခ်ၿပီး အသစ္ဖန္တီးတည္ေဆာက္ျခင္းကို ေတာ္လွန္ေရးဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့လွ်င္ ေဟာင္းႏြမ္း ေဆြးေျမ့ၿပီး လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ အသံုးမဝင္ အက်ဳိးမျပဳႏိုင္ေတာ့သည့္ အရာမ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ၿပီး လူ႔ အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ အသံုးဝင္ အက်ဳိးျပဳႏိုင္သည့္ ပိုမိုသစ္လြင္ ေကာင္းမြန္ေသာအရာမ်ားကို စူးစမ္းရွာေဖြ ေလ့လာ ဖန္တီး တည္ေဆာက္ယူရန္ ရည္ရြယ္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ပညာေရးျဖစ္စဥ္ကို ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ဆင္ႏႊဲေနျခင္းဟု ျမင္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ပညာေရးသည္ ခ်ဥ္းကပ္မႈ နည္းနာကဲြျပားျခားနားေသာ္လည္း ရည္မွန္းခ်က္ ပစ္မွတ္မွာ တခုတည္းသာျဖစ္သည္။
အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
မေကာင္းသည့္ အစိုးရေနရာတြင္ ေကာင္းမည္ထင္သည့္ အစိုးရသစ္တရပ္၊ မေကာင္းသည့္ စနစ္ေဟာင္း ေနရာတြင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆရေသာ စနစ္သစ္တခု ဖန္တီးတည္ေဆာက္ယူ၍ ရေကာင္း ရႏိုင္ပါလိမ့္မည္။
လူ႔ အဖဲြ႔အစည္းဝင္ တဦးခ်င္းစီ၏ အဇၩတၱ အတြင္းစိတ္သဏၭာန္ကို ေျပာင္းလဲေစရန္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဘဲႏွင့္ လူ႔ အဖဲြ႔အစည္းေဟာင္းေနရာတြင္ လူ႔ အဖဲြ႔အစည္းသစ္တခု ဖန္တီး တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ဆိုသည္မွာ ျဖစ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ထိုသို႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းဝင္ လူတဦးခ်င္းစီ၏ အဇၽၨတၱအတြင္းစိတ္သဏၭာန္ကို ေျပာင္းလဲေစရန္ စြမ္းေဆာင္ ေပးသည့္အရာမွာလည္း တခုတည္းသာရွိသည္။ ၎မွာ ပညာပင္ျဖစ္သည္။ ၎သည္ပင္ အႏုပညာ ျဖစ္သည္။ ၎အေရးကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္သာလွ်င္ ပညာေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္သည္။
လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ပညာေရး
အျခား လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရွိ ေကာင္းမြန္ေသာ အရာတခ်ဳိ႕ကို နည္းယူႏုိင္ေသာ္လည္း တစံုလံုးျဖစ္ေစ၊ တဝက္ တျခမ္းျဖစ္ေစ မိတၱဴကူးယူက်င့္သံုး၍ မရေသာအရာမွာ ပညာေရး ျဖစ္သည္။
ပညာေရးဟူသည္ ၎ရွင္သန္ရာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ အတိတ္ကာလမွ ဘိုးဘြားဘီဘင္တို႔၏ ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွ သင္ခန္းစာယူရျခင္း၊ ပစၥဳပၸန္ကာလႏွင့္ေလ်ာ္ညီေစရန္ ျဖည့္ဆည္းမြမ္းမံ အသံုးခ်ၾကည့္ျခင္း၊ အနာဂတ္ကာလအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ လက္ဆင့္ကမ္းေပးျခင္းျဖစ္ရာ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္ ကာလသံုးပါးႏွင့္ယွဥ္၍ ၎လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ ပထဝီဝင္အေနအထား၊ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈစီးပြား စသည့္ လိုအပ္ခ်က္၊ လိုလားခ်က္၊ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအရ တည္ေဆာက္ယူၾကရျခင္းျဖစ္သည္။
လူ႔အဖဲြ႔အစည္းႏွင့္ပညာေရးသည္ ႏွလံုး၏ ေသြးဝင္ခန္းႏွင့္ေသြးလႊတ္ခန္းမ်ားပမာပင္ သီးျခားခဲြထြက္၍ မရွင္သန္ႏိုင္ေပ။ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ပညာေရးကို တာဝန္ယူထားၾကသူမ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ အေျခအေနကို ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆိုးသည္ျဖစ္ေစ အမွန္အတိုင္း၊ အရွိအတိုင္း၊ ပကတိအတိုင္း သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္ လက္ခံၾကရမည္ ျဖစ္ၿပီး ၎အေျခအေနမွ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစေရး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ျငင္းပယ္ထား၍လည္း မရႏိုင္ေပ။
လက္ရွိ ျမန္မာ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အေျခအေနမွာ တစံုလံုးဆိုင္ရာအတြက္ ဝိုင္းဝန္းစဥ္းစား၊ ႐ႈေထာင့္ေပါင္းစံုမွ ခ်ဥ္းကပ္အေျဖရွာ၊ ပူးေပါင္းလက္တဲြ လႈပ္ရွားၾကရမည့္အစား ငါ႔အတြက္၊ ငါ႔အုပ္စုဝင္ေတြအတြက္၊ ငါ႔လူမ်ဳိးအတြက္ဟူေသာ ပိုင္းျခားစိတ္ျဖာေတြးေတာ ခဲြျခားလုပ္ေဆာင္ေနၾကသည့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အတၱေပါင္းစံုၾကားတြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္၊ ျပည္နယ္စိတ္ဓာတ္၊ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္မ်ား သဟဇာတရွိရွိ ညီမွ်ျခင္း ခ်မရ၊ မခ်ႏိုင္ ျဖစ္ေနခဲ့၊ ျဖစ္ေနဆဲ။
ရာသီဥတုက ေႏြ မိုး ေဆာင္း သမမွ်တ၊ ႏိုင္ငံအလယ္မွာ ျမစ္ႀကီးျမစ္ငယ္ အသြယ္သြယ္ျဖာဆင္း၊ အိုင္ အင္း ေခ်ာင္း ျမစ္ေတြ၊ ႐ႈမဆံုးေသာ ေရႊဝါေရာင္စပါးခင္းေတြ၊ ေတာင္ယာစိုက္ခင္းေတြ၊ သဘာဝေပါက္ပင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ကၽြန္းသစ္ေတာေတြ၊ ေျမေပၚ ေျမေအာက္ သယံဇာတ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာေတြ၊ လူမ်ဳိးႀကီးရွစ္မ်ဳိး၊ လူမ်ဳိးငယ္ေပါင္း တရာေက်ာ္၏ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံ ေပါင္းစံု၊ ဘာသာစကားေတြ စုဆံု၊ စာေပမ်ဳိးစံု၊ အလယ္ ေျမျပန္႔ပတ္လည္၌ ကုန္းေျမျမင့္ စိမ္းစိုလန္းဆန္းတဲ့ နိမ့္တံုျမင့္ခ်ီ ေတာင္တန္းအသြယ္သြယ္ အထပ္ထပ္က ဝန္းရံထား၊ အလြန္တရာ သာေမာသည့္ ေနခ်င္စဖြယ္ ႏိုင္ငံငယ္ေလးတခု။ လက္ေတြ႔ဘဝတြင္မူ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွ စတင္၍ ဝါးမ်ဳိခဲ့၊ ဝါးမ်ဳိဆဲ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတာက္ မီးလွ်ံေအာက္တြင္ လူမ်ဳိးႀကီး လူမ်ဳိးငယ္ အသီးသီး၏ ပန္းေပါင္းစံု ေရာင္စံုအဖူး အပြင့္ အခက္ငယ္ေတြ လူသား အရင္းအျမစ္ငယ္ေတြ ေန႔စဥ္မျပတ္ လြမ္းသူ႔ပန္းေခြျပဳလုပ္ အသုဘခ်ခံေနရသည့္ သုႆန္ တစျပင္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနခဲ့ရ၊ ျဖစ္ေနရဆဲ။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေရွ႕႐ႈရာ၊ ေလာကပါလတရားမ်ား၊ ျဗဟၼစိုရ္တရားမ်ား ထြန္းကားခဲ့ရာ ဗုဒၶသာသနာ့ နယ္ေျမမွာ ေမတၱာတရားေတြ ခမ္းေျခာက္ အဓမၼတရားေတြ စိုေျပရင္း စိုေျပေနခဲ့၊ စိုေျပေနဆဲ။ ေငြ၊ လက္နက္၊ အာဏာရဲ႕ေအာက္မွာ လြတ္လပ္မႈ၊ မွန္ကန္မႈ၊ တရားမွ်တမႈေတြ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရ၊ ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲ၊ လူသားဂုဏ္ရည္၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာေတြ စေတးၿပီးရင္း၊ စေတးခံေနၾကရ၊ ခံေနရဆဲ။
အတၱစိတ္အေျခခံ ဖိႏွိပ္သူမ်ား၏ အေၾကာက္တရားမ်ဳိးစံု၊ အတၱစိတ္အေျခခံ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား၏ အေၾကာက္တရား အဖံုဖံု၊ အေၾကာက္တရားခ်င္း ကြန္ယက္သဖြယ္ ဆက္ႏြယ္လႊမ္းမိုး ခ်ယ္လွယ္ခံေနရသည့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတခု။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ေက်ာင္းေတြက ေထာင္သာသာ၊ စာသင္ခန္းေတြက အခ်ဳပ္သာသာ၊ ဆရာ ဆရာမ ဘဝက ဝါဒါသာသာ။ ပညာေရးက အာဏာပိုင္အသြင္ေဆာင္လာ၊ တပည့္မ်ားက ပုန္ကန္ထႂကြမႈႏွင့္ေခါင္းငံု႔နာခံမႈ အစြန္းႏွစ္ဖက္ကို ခ်ဥ္းကပ္ေရာက္ရွိသြားခဲ့ရ။ စြမ္းရည္မ်ား ဗီဇစိတ္မ်ား ဖ်က္စီးခံခဲ့ရ။ တီထြင္ ေရွ႕ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြးမ်ား ဆံုး႐ႈံး ပ်က္စီးသြားခဲ့ရ။
“အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာေရး လမ္းေျပာင္းလမ္းလႊဲ အသြယ္သြယ္ခဲြၿပီး ဘက္စံုပညာေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္ အထိ လိုသေလာက္ ခရီးမေပါက္” ဟု အၿငိမ္းစား ပညာေရး ဝန္ႀကီးဦးသန္းဦးက ျမန္မာ့ပညာေရးသမိုင္းကို ၿခဳံငံု သံုးသပ္ခဲ့သည္။
ထိုသို႔ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းတရားေပါင္း မ်ားစြာ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း အဓိကေသာ့ခ်က္မွာ “ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီပညာေရး ကင္းမဲ့ေနျခင္း” ပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးသမိုင္းမွ စံနမူနာယူစရာ တစ္ခုေတာ့ ရွိေနပါသည္။ ၎မွာ ကိုလိုနီေခတ္ ကၽြန္နင္းျပား ပညာေရးစနစ္ေအာက္မွ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည့္ သခင္ပညာေရးပင္။ အၿပီးသတ္တိုက္ပဲြ ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲခြင့္မရခဲ့သည့္တိုင္ ေနာင္ လြတ္လပ္ေရးကို အရအမိယူေပးၾကမည့္ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အမ်ဳိးသား စစ္သည္ေတာ္ အေျမာက္အမ်ား ေမြးထုတ္ေပးရာေနရာ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း၊ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ပင္။ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ေက်ာင္းပညာ သင္ၾကား-သင္ယူမႈ အခန္းက႑၏ အေရးပါမႈကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့ၾကသည့္ ျပယုဂ္တခုလိုလွ်င္လည္း မွားမည္မဟုတ္ေပ။
ပညာေရးဆိုသည္မွာ ၾကက္ဥေလးတလံုးကဲ့သို႔ပင္။ အသြင္သဏၭာန္အျပင္ အကာအားျဖင့္ ေခတ္ႏွင့္ အညီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနသည့္ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းထဲမွ တြက္စရာ၊ ဖတ္စရာ၊ ေလ့လာစရာ သင္ခန္းစာမ်ား၊ တီထြင္ ဖန္တီးဖြယ္ရာ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာမ်ား ဝန္းရံျပင္ဆင္ စီစဥ္ထားခဲ့ေသာ္လည္း ပညာေရး၏ အႏွစ္သာရ၊ ပညာေရး၏ အေျဖအစစ္အမွန္၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ သင္ၾကားေရးေအာင္ျမင္မႈ၊ က်႐ႈံးမႈသည္ အတြင္းက အႏွစ္မွာ သာရွိသည္။
“ဘယ္လိုကေလးေတြ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ၾကပါသလဲ”
“ဘယ္လိုကေလးေတြ ေမြးထုတ္ေပးလိုပါသလဲ”
“ဘယ္လိုကေလးေတြ ေမြးထုတ္ေပးသင့္ပါသလဲ”
“ေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က ဘာေတြလဲ”
“ေက်ာင္းပညာေရးမူက ေရာ ဘာမ်ားပါလဲ”
“ဘာေတြ ျဖစ္သင့္တယ္ ထင္ပါသလဲ”
ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရး မူ
ကမၻာႀကီးၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ကမၻာသူ ကမၻာသားတိုင္း ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့စြာေနထိုင္ေရးကို လူသားတိုင္း လိုလားၾကသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့စစ္ပဲြႀကီးမ်ား၏ ဒဏ္ကို ခါးသည္းစြာ ခံစားခဲ့ၾကရၿပီးေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေတးသံမ်ား ကမၻာေျမျပင္အႏွံ႔ လႈိင္းတံပိုး ထခဲ့ၾကသည္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးကလည္း ကမၻာႀကီးၿငိမ္းခ်မ္း သာယာစိုေျပေရးကို ေရွ႕႐ႈလ်က္ အစဥ္အဆက္ ႀကဳိးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
သို႔ျဖစ္လွ်င္ ႏိုင္ငံခ်င္း နယ္နိမိတ္စစ္ပြဲမ်ား၊ စီးပြားေရးစစ္ပဲြမ်ား၊ အယူဝါဒေရးရာ စစ္ပဲြမ်ား၊ ျပည္တြင္း စစ္ပဲြမ်ားျဖင့္ ကမာၻႀကီးသည္ ယေန႔တိုင္ မည္သည့္အတြက္ မၿငိမ္းႏိုင္၊ မခ်မ္းႏိုင္ ျဖစ္ေနရပါသနည္း။ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့စြာ ေနထိုင္ရသူ လက္တဆုပ္စာေသာ လူဦးေရႏွင့္ႏႈိင္းစာလွ်င္ မည္သည့္အတြက္ အတိဒုကၡေရာက္ေနရသူ လူဦးေရက ပို၍ပို၍ မ်ားျပားလာရပါသနည္း။
ႀကီးႏိုင္ငယ္ၫႇဥ္း ႏိုင္ရာစားစတမ္း ေတာတြင္း အ႐ိုင္းဥပေဒသည္ ပညာေခတ္ ယဥ္ေက်း လွပါသည္ ဆိုေသာ ဤကမၻာ၌ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤမွ်အထိ ၿမဲျမံခိုင္မာစြာ အျမစ္တြယ္ေနရပါသနည္း။ ႏိုင္ငံခ်င္း၊ လူမ်ဳိးခ်င္း၊ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း၊ ဘာသာတရားခ်င္း၊ အယူဝါဒခ်င္း မတူျခင္းသည္ ျပႆနာ၏ အေျဖမဟုတ္ေပ။ မတူျခင္းသည္ပင္ ပင္ကိုယ္အလွ ျဖစ္သည္။ အသစ္အသစ္ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္ ေနျခင္းဟူသမွ် မတူျခင္းမ်ား ေပါင္းစည္းထုတ္လုပ္မႈ၏ ရလာဒ္၊ အလွတရားေပါင္းစံု စုေဝးဖဲြတည္ထားျခင္းျဖစ္ရာ မတူညီျခင္းအတြက္ ျပႆနာမရွိ ပဋိပကၡ ျဖစ္စရာမလိုေပ။
ျပႆနာမ်ား၏ ေသာ့ခ်က္မွာ ထို မတူညီျခင္းမ်ား၏ ေရွ႕တြင္ ကပ္စဲြေနေသာ အရာျဖစ္သည္။ ငါ႔ႏိုင္ငံ-သူ႔ႏိုင္ငံ၊ ငါ႔လူမ်ဳိး-သူ႔လူမ်ဳိး၊ ငါ႔ယဥ္္ေက်းမႈ-သူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၊ ငါ႔ဘာသာ-သူ႔ဘာသာ၊ ငါ႔အယူဝါဒ-သူ႔အယူဝါဒ၊ ငါႏွင့္သူအၾကား ျပႆနာပင္ ျဖစ္သည္။ အ႐ိုးရွင္းဆံုး ဆိုရလွ်င္ “ငါ႔ႏုိင္ငံ၊ ငါ႔လူမ်ဳိး၊ ငါ႔ဘာသာ၊ ငါ႔အယူဝါဒ အတြက္ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ၿပီးေရာ” စိတ္အစုအေပါင္း ပေယာဂပင္ ျဖစ္သည္။
ထိုစိတ္အစုအေပါင္းတို႔၏ လႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရသည့္ ကမာၻ႔စစ္ပဲြမ်ား၏ အနိ႒ာ႐ံု ဆိုးက်ဳိးမ်ားကမူ မ်က္ႏွာမလိုက္၊ ငါ႔ႏိုင္ငံ-သူ႔ႏိုင္ငံ၊ ငါ႔လူမ်ဳိး-သူ႔လူမ်ဳိး ဟူ၍ ငါႏွင့္သူခဲြျခားေနျခင္း၊ ဘက္လိုက္ျခင္း မရွိ၊ လူသားမွန္သမွ်အား နင့္နင့္သည္းသည္း ေၾကေၾကကဲြကဲြ ခံစားသြားေစ ႏိုင္စြမ္းသည့္ လက္ေဆာင္ကိုသာ တေျပးညီတည္း ျပန္ေပးခဲ့သည္။ အသက္ေပါင္း သိန္းသန္းမက ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ လူေပါင္းမ်ားစြာ ကိုယ္လက္အဂၤါခ်ဳိ႕ယြင္းၿပီး လူစဥ္မမွီေသာ ဘဝမ်ားသို႔ တြန္းပို႔ေပးခဲ့သည္။ ကေလးငယ္ေပါင္းမ်ားစြာ မိမဲ့ဖမဲ့ဘဝ ေရာက္ၾကရသည္။ လင္တကဲြ မယားတကဲြ၊ သားတကဲြ သမီးတကဲြ မိသားစု မ်က္ရည္မိုးမ်ား ရြာသြန္းေစသည္။ ေသြးေခ်ာင္း စီးဆင္းေစသည္။ မည္သည့္ လူသားသည္ ဤသည္မ်ားကို အလိုရွိပါသနည္း။
ဤႏိုင္ငံတြင္ေန၊ ဤေရကိုေသာက္၊ ဤေျမမွေပါက္သည့္ အသီးကိုစားသံုးၿပီး ႀကီးျပင္းရွင္သန္လာရသူတိုင္း ဤႏိုင္ငံ၊ ဤလူမ်ဳိး၏ ေက်ာင္းက်ဳိး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အျခားႏိုင္ငံ၊ အျခားလူမ်ဳိးမ်ားသည္လည္း ကမာၻအိမ္ေထာင္စုႀကီး တခုတည္းမွ ဆင္းသက္လာၾကသည့္ မိမိတို႔၏ သားခ်င္း လူသားမ်ဳိးႏြယ္မ်ားျဖစ္သည္ကို မေမ့မေလ်ာ့ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ၾကမည္ဆိုပါလွ်င္ ကမၻာႀကီး အမွန္တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းလာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။
သဘာဝေလာကႀကီးသည္ လူသားအားလံုးတန္းတူညီမွ် အက်ဳိးခံစားခြင့္၊ ရွင္သန္ခြင့္ရရွိႏိုင္ရန္၊ ေျမေပၚ ေျမေအာက္ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ အစာကြင္းဆက္ေဂဟစနစ္ကို ဖဲြ႔တည္၍ အခ်ဳိးညီ စည္းခ်က္က်က် လည္ပတ္ေပးေစခဲ့သည္။ အကယ္၍ လူသားတိုင္းသည္ ရႏိုင္သေလာက္မယူပဲ ရသင့္သေလာက္သာယူခဲ့လွ်င္၊ ရသင့္သေလာက္ထဲမွ လိုအပ္သေလာက္သာယူခဲ့လွ်င္ ကမာၻသူကမၻာသားအားလံုး တန္းတူညီမွ် ေပ်ာ္ရြင္ ခ်မ္းေျမ့စြာ ေနႏိုင္ၾကပါလိမ့္မည္။
ဤကဲ့သို႔ လူသားတေယာက္ အေျခခံထားရွိသင့္သည့္ စိတ္ေနစိတ္ဓာတ္မ်ား ရင္ထဲသေႏၶတည္ႏိုင္ေစရန္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးေရးမွာ အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရေသာ သင္တန္းအတို-အရွည္မ်ားက တတ္စြမ္းႏိုင္သည့္ အရာမ်ား မဟုတ္ေပ။ လူ႔ဘဝသက္တမ္း၏ သံုးပံုတပံု၊ ကေလးငယ္မ်ား၏ အခ်ိန္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားရာ မိသားစုႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၏ ၀တၱရားပင္ ျဖစ္သည္။
တကယ္က ...
ကမာၻသူ ကမာၻသားအားလံုး ညီအကို ေမာင္ႏွမေတြပါ ... ။
ပ်ဳိးေထာင္ေပးသင့္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား
၁။ မိမိကိုယ္ကို တန္ဖိုးထားေလးစားတတ္၍ သူတပါးတို႔အား တန္ဖိုးထားေလးစားတတ္ေစရန္။
၂။ မွန္ကန္မႈႏွင့္တရားမွ်တမႈကို ျမတ္ႏိုးတတ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တတ္ေစရန္။
၃။ လူမ်ဳိးဘာသာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမခဲြျခားပဲ လူသားအခ်င္းခ်င္း ေမတၱာစိတ္အေျခခံ၊ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ အေျခခံျဖင့္ ဆက္ဆံတတ္ေစရန္။
၄။ အခြင့္အေရးႏွင့္တာဝန္ယူလိုစိတ္ တဲြဖက္ေနမႈကို နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး မိမိအစြမ္းအစကို မိမိယံုၾကည္၍ မိမိကိုယ္ကို မိမိအားကိုးတတ္ေစရန္။
၅။ မိမိ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္ ေတြ႔ႀကံဳရင္ဆိုင္ေနရေသာ အခက္အခဲ ျပႆနာမ်ားကို ပါဝင္ကူညီ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ေသာ က်န္းမာ ၾကံ့ခိုင္သန္စြမ္း၍ ေဝဖန္ပိုင္းျခားတတ္၊ တီထြင္ဖန္တီးတတ္ေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္လာေစရန္။
၆။ ဗီဇစြမ္းရည္၊ အေျခခံ မိမိစိတ္ဝင္စားရာ၊ ဝါသနာပါရာ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာရပ္မ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာဆည္းပူးလိုစိတ္ အေျခခံမ်ား ရရွိႏိုင္ေစရန္။
အေရးပါေသာ အခန္းက႑ ၃ ရပ္
၁။ မိဘမ်ား၏ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္မႈ အခန္းက႑
၂။ ဆရာ၊ဆရာမမ်ား၏ လမ္းၫႊန္ကူညီမႈ အခန္းက႑
၃။ ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အခန္းက႑
၁။ မိဘမ်ား၏ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္မႈ အခန္းက႑
ေက်ာင္းစာသင္ခန္းအတြင္း ကေလးငယ္မ်ား၏ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူ၊ စိတ္ေနစိတ္ထား၊ ဗီဇစြမ္းရည္အမ်ဳိးမ်ဳိး စသည္ျဖင့္ တစံုတရာ ထူးျခားမႈရွိေန၍ျဖစ္ေစ၊ ျပႆနာေတြ႔ေန၍ျဖစ္ေစ ထိုသို႔ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကို ေလ့လာ စံုစမ္းၾကည့္လွ်င္ မိသားစု၊ ပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္မိဘမ်ား၏ သားသမီးမ်ားအေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံနည္းမ်ားမွာပင္ ထို ထူးျခားမႈ ျပႆနာ၏ အေျဖကို ေတြ႔ရေလ့ရွိသည္။
အေၾကာင္းမွာ သင္ၾကား-သင္ယူမႈလုပ္ငန္းစဥ္သည္ ေက်ာင္းေရာက္မွ စတင္ခဲ့ရသည့္ အရာမဟုတ္၊ ပုခက္တြင္းမွစ၍ ေျမႀကီးထဲေရာက္မွ ဆံုးသည္ျဖစ္ရာ မိဘ၊ မိသားစု၊ ပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္းအဝိုင္းသည္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာ၊ လက္ေတြ႔ စံျပ လက္ဦးဆရာမ်ား ျဖစ္ေနျခင္း ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။
စိတ္ပညာရွင္ဒိုင္ယာနာဗ်ဴးမရင္း (Diana Baumarind)သည္ မိဘမ်ား၏ ကေလးမ်ားအေပၚ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ပံု နည္းစနစ္ႏွင့္၎ကေလးမ်ား ေက်ာင္းတက္ေရာက္မႈ အေျခအေနမ်ားကို ဆက္စပ္ သုေတသနျပဳ ေလ့လာခဲ့ရာ ကေလးျပဳစုပ်ဳိးေထာင္နည္း ၃ မ်ဳိး ခဲြျခားထားခဲ့သည္။
၁။ အလိုလိုက္လြန္ေသာ (သို႔မဟုတ)္ အေရးမစိုက္ပဲ ပစ္ထားေသာ မိဘမ်ဳိး (Permissive parents)
ခ်မ္းသာၿပီး ျပည့္စံုေသာ မိဘမ်ားကကေလးကို ခ်စ္လြန္း၍ အလိုလိုက္ျခင္း၊
ဆင္းရဲၿပီး မျပည့္စံုေသာ မိဘမ်ားကကေလးကို အေရးမစိုက္ႏိုင္ပဲ ပစ္ထားျခင္း၊
ကေလး ဘာပဲလုပ္လုပ္ တားဆီးပိတ္ပင္ျခင္းမရွိ ခြင့္ျပဳထားျခင္း၊ စည္းကမ္းခ်မွတ္ထားျခင္း မရွိျခင္း၊ မွားယြင္းေသာ အျပဳအမူ ျပဳလုပ္သည့္တိုင္ ဆိုဆံုးမျခင္း၊ အျပစ္ေပးျခင္းမရွိ၊ အလိုလိုက္လြန္းျခင္း (သို႔မဟုတ္) အေရးမစိုက္ႏိုင္ျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အလိုလိုက္ခံရ၊ အေရးမစိုက္ဘဲ ပစ္ပယ္ခံရသည့္ ကေလးမ်ားသည္ အေကာင္း အဆိုး၊ အမွား အမွန္ စသည္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္ သတ္မွတ္စံမ်ားကို သင္ယူျခင္းမရွိဘဲ နားမလည္စြာ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ၾကရသည္။
၎ကေလးမ်ားသည္ စာသင္ေက်ာင္းေရာက္သည့္အခါ ပညာထူးခၽြန္မႈလည္းမရွိ၊ မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈလည္း အားနည္းသလို ဘဝမွာ တိုးတက္ေအာင္ျမင္လိုသည့္ ဦးတည္ခ်က္လည္း မရွိတာကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။
၂။အာဏာရွင္ဆန္လြန္းေသာ အမိန္႔ေပးလြန္းေသာ မိဘမ်ဳိး (Authoritarian parents)
ကေလးမ်ားကို တင္းၾကပ္လြန္းသည့္ စည္းကမ္းမ်ားထုတ္ၿပီး ၎စည္းကမ္းမ်ားကို မလိုက္နာပါက ရက္ရက္စက္စက္႐ိုက္ႏွက္အျပစ္ေပးျခင္း၊ ကေလးက အေသးအဖဲြ အျပစ္ကေလးလုပ္မိလွ်င္ပင္ ေအာ္ေငါက္ ႀကိမ္းေမာင္းျခင္း၊ ခြင့္လႊတ္သည္းခံျခင္းမရွိဘဲ အျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္း၊ ကေလးကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားလြန္းျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ပါမ်ားလာေသာအခါ အ႐ိုက္ခံရသည့္ ဒဏ္ရာေပ်ာက္သြားေသာ္လည္း မသိစိတ္တြင္ စိတ္ဒဏ္ရာမ်ားထပ္လာကာ အိမ္မွာမေပ်ာ္၊ အိမ္ျပင္မွာ ေပ်ာ္သလိုေန စိတ္ေလလာၿပီး ဆိုးသြမ္းလာေတာ့သည္။ မိဘမ်ားက ၎အား မခ်စ္ဟု စြဲထင္လာသည့္ အတြက္ မိဘနဲ႔ကေလး နီးရက္နဲ႔ေဝးကာ မိဘမႀကဳိက္သည္မ်ားကိုမွ ရြဲ႕လုပ္လာတတ္သည္။ မိဘဆီက ေမတၱာမရဘဲ ႐ိုက္ႏွက္မႈမ်ားသာရသည့္ အတြက္ အျပင္ေလာကေရာက္လာေသာအခါ အျခားလူမ်ားႏွင့္မဆက္ဆံပဲ ေရွာင္ဖယ္ေနတတ္ျခင္း၊ ရန္လိုတတ္ျခင္း၊ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္မရွိျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကို အေလးအျမတ္မထားျခင္း (Self-esteem) မရွိျခင္း၊ စသည့္ အက်ဳိးဆက္မ်ားသာ ရရွိသြားခဲ့သည္။
၎ကေလးမ်ား ေက်ာင္းသို႔ေရာက္သည့္ အခါ၌လည္း ေက်ာင္းမွာ အၿမဲတမ္း ျပႆနာျဖစ္သည့္ ကေလးမ်ဳိး(problem child)မ်ား ျဖစ္တတ္ၿပီး ေက်ာင္းစာကိုလည္း စိတ္မဝင္စားသလို၊ ေအာင္ျမင္ထေျမာက္မႈလည္း မလိုခ်င္၊ တျခားလူမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးလည္း မေျပလည္ပဲ ေရွာင္ဖယ္ေနတတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေယာကၤ်ား ေလးမ်ားမွာ အိမ္ေျပး၊ ေက်ာင္းေျပးဘဝေရာက္၍ ဆိုးသြမ္းသူငယ္မ်ား ျဖစ္သြားသည္ကို ေတြ႔ရွိရသည္။
၃။ ပိုင္ႏိုင္ၿပီး ၾသဇာေညာင္းေသာ မိဘမ်ဳိး (Authritative parents)
ကေလးကိုေႏြးေထြးေသာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာမ်ားကိုေပးသလို တခ်ိန္တည္းမွာပင္ သင့္ေတာ္သည့္ အျပဳအမူ လုပ္ေနရင္ အားေပးခ်ီးမြမ္းျခင္း၊ မေကာင္းတဲ့ အျပဳအမူမ်ဳိးလုပ္လွ်င္လည္း ႐ိုက္ႏွက္ အျပစ္ေပးျခင္းမရွိ၊ နားလည္ ေအာင္ေအးေအးေဆးေဆး ရွင္းျပျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကေလးသည္ ေက်ာင္းစာအျပင္ ဂီတ၊ အႏုပညာ၊ အားကစား စသည္မ်ားကို ဝါသနာပါက သင္တန္းတက္ခိုင္ျခင္း၊ အားေပး တိုက္တြန္းျခင္း ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သင့္ေတာ္သည့္ စည္းကမ္းခ်မွတ္ၿပီး စည္းကမ္းေဖာက္၍ အျပစ္ေပးလွ်င္လည္း ဘာေၾကာင့္ေပးသည္ ဆိုသည္ကို ရွင္းျပသလို ကေလးကိုယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုလည္း လြတ္လပ္စြာေပးထားသည္။
၎ကေလးမ်ားသည္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေႏြးေထြးသည့္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကိုရရွိသည့္အတြက္ အျခားလူမ်ား အေပၚမွာလည္း ျပန္ေပးတတ္ျခင္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ျခင္း၊ မိဘအေပၚ အၿမဲတမ္း မွီခိုမႈမရွိဘဲ ကိုယ့္အား ကိုယ္ကိုးျခင္း၊ မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈ(self-confidence) ရွိျခင္း၊ တာဝန္သိတတ္မႈရွိျခင္းစသည့္ ေကာင္းမြန္သည့္ ကိုယ္ရည္ကုိယ္ေသြးမ်ားကို ရရွိပိုင္ဆိုင္သြားသည္။
၎ကေလးမ်ား စာသင္ေက်ာင္းေရာက္သည့္ အခါ မိမိကိုယ္မိမိ အေလးအျမတ္ထားျခင္း (Self-esteem) စိတ္တည္ၿငိမ္ ရင့္က်က္ျခင္း (Maturity)၊ စည္းကမ္းလိုက္နာျခင္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ျခင္း၊ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ထူးခၽြန္လိုစိတ္ရွိျခင္းစတဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးမ်ား ပိုင္ဆိုင္ၾကသည့္ အတြက္ ထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္သူ (Superior) ဘဝကို ေရာက္ရွိသြားၾကတာ ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါသည္။
ထိုသုေတသနေတြ႔ရွိခ်က္ အရ မိဘမ်ား၏ သားသမီးမ်ားအေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံပံု (သို႔မဟုတ္) ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္သည့္ နည္းနာမ်ားသည္ ငယ္ရြယ္ ႏုနယ္လြန္းသည့္ ကေလးမ်ား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ ေသြးတိုးတက္မႈ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ပံုေဖာ္ ျပဌာန္းႏိုင္သည္ အထိ လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးလ်က္ရွိေနရာ မိဘမ်ား၏ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ကို မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးေရးသည္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ပထမဆံုး လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ကေလးစိတ္ပညာက႑၌ ကေလးမ်ား၏စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဆင့္ဆင့္ ဖံြ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ျခင္းႏွင့္ သင္ယူႏိုင္စြမ္း အဆင့္ဆင့္ကို ေမြးစ မွ ၂ ႏွစ္၊ ၂ႏွစ္မွ ၅ႏွစ္၊ ၅ႏွစ္မွ ၇ႏွစ္၊ ၇ႏွစ္မွ ၉ႏွစ္၊ ၉ႏွစ္မွ ၁၁ႏွစ္၊ ၁၁ႏွစ္မွ ၁၃ႏွစ္၊ ၁၃ႏွစ္မွ ၁၅ႏွစ္၊ ၁၅ႏွစ္မွ ၁၈ႏွစ္ အထိ အဆင့္ဆင့္ပိုင္းျခား ျပဌာန္းရာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကို ၎တို႔ သင္ၾကားရသည့္ ကေလးမ်ား၏ အသက္အရြယ္အလိုက္ ကေလးမ်ား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖံြ႔ၿဖဳိးမႈ၊ သင္ယူႏိုင္မႈ အဆင့္ဆင့္ကို ေဆြးေႏြးပို႔ခ် ေလ့လာေစျခင္း၊ ထိုဆရာ၊ ဆရာမမ်ားမွ တဆင့္ ၎တို႔ သင္ၾကားေနေသာ ကေလးမ်ား၏ မိဘမ်ားကို တလတႀကိမ္ျဖစ္ေစ၊ သံုးလ တႀကိမ္ျဖစ္ေစ ျပန္လည္ပို႔ခ် ေဆြးေႏြးေလ့လာေစျခင္း၊ ကေလးမ်ား၏ အေျခအေနကို အျပန္အလွန္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားကို ေက်ာင္းပညာေရး ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္ တရပ္အေနျဖင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စည္း႐ံုးေဆာင္ရြက္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ မိဘဆရာ ပူးေပါင္း ကေလးကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ပိုေကာင္း ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားသည္ ကေလးမ်ားအတြက္သာမက လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြက္လည္း အမွန္စင္စစ္ စံနမူနာျပ Organizer မ်ား Leader မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။
၂။ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ လမ္းၫႊန္ ကူညီမႈ အခန္းက႑
လက္ဦးဆရာမိဘၿပီးလွ်င္ ကေလးမ်ားအတြက္ ဒုတိယ အေရးအပါဆံုးမွာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ “ဟင့္အင္း ဆရာမက ဒီလိုလုပ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ဒီလိုလုပ္တာ။ ဒီလိုေရးတာ။ ဒီလိုေျပာတယ္။” ဟူ၍ ဆရာ၊ ဆရာမမွ တပါး အျခားမရွိဟု ဆိုရေလာက္ေအာင္ မိဘထက္ပင္ ဆရာ၊ ဆရာမ အေပၚ အေလးထား ယံုၾကည္ကိုးစားတတ္ေသာ ကေလးမ်ားကို ၾကံဳေတြ႔ ဖူးၾကပါလိမ့္မည္။ ဆရာ့ေက်းဇူး ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ စာစီကံုးရာ၌ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသူ တဦးက “ကၽြန္မ တို႔သည္ ၁၂ ႏွစ္ လံုးလံုး ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္သာ အတူေနခ်ိန္မ်ားေသာေၾကာင့္ စာသင္ျခင္းကို ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္အတူ ကမာၻႀကီးအႏွံ႔ လွၫ့္ပတ္ ၾကည့္႐ႈေနရသကဲ့သို႔ပင္ ခံစားမိပါသည္” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။ ဤသည္ကို ၾကည့္လွ်င္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ က႑ အေရးပါမႈကို ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကိုယ္တိုင္ နားလည္ သေဘာေပါက္ႏိုင္ပါသည္။
သင္ယူမႈ က႑ႏွစ္မ်ဳိးအနက္ နည္းပညာ မဖံြ႔ၿဖဳိးခင္ ေက်ာင္းပညာေရး၏ လုပ္ငန္းမွာ သဘာဝ ေလာကႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ကို လက္ဆင့္ကမ္းအသိေပးျခင္း၊ က်က္မွတ္ အာဂံုေဆာင္ေစျခင္း၊ စာေမးပဲြစနစ္မ်ား သတ္မွတ္၍ အသိအမ်ားဆံုးလူအား လူေတာ္အျဖစ္ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ေပးျခင္း စသည္ျဖင့္ စာသင္ျခင္းက႑ကိုသာ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
နည္းပညာဖံြ႔ၿဖဳိး၍ ေနရာ၊ ေဒသ၊ ကာလ မေရြး အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ား ရရွိႏိုင္သည့္ ယခုေခတ္၌ ေက်ာင္းပညာေရး၏ လုပ္ငန္းမွာ ရရွိလာေသာ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာ၊ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ၊ သံုးသပ္ ဆင္ျခင္၊ ႐ႈေထာင့္ေပါင္းစံုမွ ခ်ဥ္းကပ္ အေျဖရွာ၊ အမွား အမွန္ ခဲြျခား၊ အသံုးဝင္-မဝင္ စဥ္းစား၊ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္၊ ရပ္တည္ခ်က္ရွာ၊ အသိပညာအသစ္ နားလည္မႈအသစ္ ဖန္တီး၊ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚ ကိုယ္ပိုင္အေျပာအဆို ကိုယ္ပိုင္အျပဳအမူမ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ယူေသာ စိတ္သင္ျခင္းက႑သည္ပို၍ လိုအပ္ အေရးပါလာခဲ့သည္။
နည္းပညာ ဖံြ႔ၿဖဳိးမႈ ပိုမို လ်င္ျမန္လာသည္ႏွင့္ အမွ် သတင္းအခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာမ်ားလည္း အခ်ိန္ႏွင့္အမွ်ေျပာင္းလဲ ႐ႈပ္ေထြးလာခဲ့ရာ သင္ယူသူမ်ား အေနျဖင့္ ပံုႏွိပ္စာအုပ္ထဲမွ သင္ခန္းစာေလာက္ျဖင့္ မလံုေလာက္သကဲ့သို႔ သင္ၾကားသူမ်ားအတြက္လည္း ရရွိထားသည့္ ဘဲြ႔မ်ားႏွင့္မလံုေလာက္ေတာ့ေပ။ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အဆက္မျပတ္ ျဖည့္ဆည္းရန္ သင္ၾကားသူမ်ားသည္ self-study လုပ္ရန္ လိုအပ္လာၿပီး သင္ခန္းစာႏွင့္ မိမိအေတြ႔အႀကံဳ သင္ခန္းစာႏွင့္ လက္ရွိ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အေျခအေန ဆက္စပ္ႏႈိင္းယွဥ္ ေဆြးေႏြးသင္ျပျခင္းျဖင့္ သင္ယူသူကိုယ္တိုင္ self-cultivation (မိမိ ကိုယ္တိုင္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ျခင္း) လုပ္ႏိုင္ရန္ လမ္းၫႊန္ ကူညီသူမ်ား ျဖစ္လာသည္။
ယင္းအေျခအေနအရ ဆရာ၊ ဆရာမဟူသည္ အရာအားလံုးကို သိႏိုင္သူမ်ား မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့၍ ဆရာသည္ သင္ၾကားသူ သက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ သလို တပည့္မ်ားသည္လည္း သင္ၾကားခံသက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။ ဝါသနာပါရာ၊ စိတ္ဝင္စားရာ၊ ပုဂၢလစြမ္းရည္၊ ဗီဇစြမ္းရည္၊ အရင္းအျမစ္မ်ား ကို တူးဆြေပးသူ၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ေလ့လာလို စိတ္အေျခခံမ်ားကို လႈံ႔ေဆာ္ ေမာင္းႏွင္ေပးသူ၊ ေလာကသဘာဝ၊ ေလာကနိယာမ၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အတြင္း ျဖစ္-ပ်က္ ေျပာင္းလဲေနသည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားအၾကား ဆရာႏွင့္တပည့္ ပူးေပါင္းလက္တဲြရင္း ရွင္သန္ျခင္း၏ အဓိပၸာယ္ကို ရွာေဖြေနသူမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ဤသည္ပင္ လူသားဆန္ေသာ ပညာေရး သင္ယူမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ ျပန္လည္ စတင္ လမ္းပြင့္သြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
စိတ္ဝင္စားရာ၊ ဝါသနာပါရာကို ေရြးခ်ယ္သင္ယူ ေလ့လာခြင့္ ရရွိျခင္းသည္ လူသားတစ္ေယာက္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားကို အစြမ္းကုန္ ပြင့္လန္းလာ ေစႏိုင္သည့္ ေမာင္ႏွင္အား ေျမၾသဇာပင္ျဖစ္ၿပီး လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုလံုး အစြမ္းကုန္ ဖံြ႔ၿဖဳိး တိုးတက္ႏိုင္ေရး၏ အေျခခံယူနစ္မ်ားလည္းျဖစ္သည္။ မိမိလူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ အေျခအေနမွန္ကို မ်က္ေျခမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနျခင္း၊ အေၾကာင္း-အက်ဳိး၊ အေကာင္း-အဆိုး၊ အမွား-အမွန္ေတြကို ေဝဖန္ဆန္းစစ္ျခင္း၊ အမွန္တရားဖက္မွ ရပ္တည္လိုျခင္း၊ တရားမွ်တမႈကို ျမတ္ႏိုးျခင္း၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ျခင္း၊ လက္ေတြ႔ အသံုးဝင္ေအာင္ ႀကဳိးစား ၾကည့္ျခင္း၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအက်ဳိးကို လိုလားျခင္း စသည့္ အရာမ်ားသည္ စိတ္သင္ျခင္းက႑၏ အေရးပါေသာ လူသားတစ္ေယာက္ ထားရွိရမည့္ စိတ္ေနစိတ္ထား အျပဳအမူမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကသည္။
မိမိကိုယ္ မိမိပင္ တန္ဘိုးထား ေလးစားမႈ မရွိသူသည္ မိမိကိုယ္ကိုေရာ သူတပါး၏ ဘဝကိုပါ ဖ်က္စီးပစ္လိုက္ရန္ ဝန္မေလးတတ္ေပ။ ဗီဇစြမ္းရည္၊ ပုဂၢလစြမ္းရည္ ကိုယ္စီကိုယ္ငွကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသခြင့္ ရရွိျခင္းသည္ လူသားအား ပိုမိုေကာင္းမြန္သည္ထက္ ေကာင္းမြန္လာေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အဖန္ဖန္ ႀကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ရန္ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့သည္။ ထိုမွတဆင့္ မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈ၊ မိမိကိုယ္မိမိ အားကိုးမႈတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ မိမိ အစြမ္းအစကို မိမိဘာသာ ယံုၾကည္ အားကိုးတတ္သည္ႏွင့္ အမွ် မိမိ၏တန္ဖိုးကို မိမိဘာသာ သိျမင္နားလည္လာကာ မိမိကိုယ္မိမိ တန္ဘိုးထား ေလးစားမႈ ျဖစ္တည္လာခဲ့သည္။ မိမိကိုယ္ကို တန္ဖိုးထားသူသည္ မိမိဘဝ မပ်က္စီးေအာင္ မိမိဘာသာ ေစာင့္ေရွာက္ တာဝန္ယူႏိုင္သည္ႏွင့္ တၿပဳိင္နက္ သူတပါး၏ တန္ဖိုးကိုလည္း ၾကည့္ျမင္ နားလည္တတ္၊ ကိုယ္ခ်င္းစာနာတတ္ရံုမက အျပန္အလွန္ နားလည္မႈမ်ားလည္း ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့သည္။
မိမိကိုယ္မိမိ တန္ဖိုးထား ေလးစားတတ္သူသည္ အနည္းဆံုး မိမိအတြက္ မိမိ ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ ႏွလံုး (ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံ) သံုးပါးစလံုး ႐ိုးသားမႈရွိရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈ အေျခခံမွန္မွသာ မွန္သည္၊ မွားသည္၊ တရားသည္၊ မတရားသည္ကို ခဲြျခား သိျမင္ နားလည္ႏိုင္သည္။ မ႐ိုးသားမႈ၊ လိမ္ညာမႈသည္ အမွားကို အမွန္၊ အမွန္ကို အမွား၊ တရားကို မတရား၊ မတရားကို တရား လုပ္ျခင္းျဖစ္ရာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအက်ဳိး လိုလားေသာ ေကာင္းမႈကို ျမတ္ႏိုးေသာ စိတ္သည္ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈ၌သာ သေႏၶတည္ႏိုင္ေလသည္။ ၎သည္ စိတ္သင္ျခင္းက႑၏ အေျခခံ အက်ဆံုး အခ်က္တခုလည္း ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း မည္သည့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတြင္မဆို ငယ္ရြယ္ႏုနယ္စဥ္ကတည္းက ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေစရန္ ႐ိုးသားမႈ၏ ေကာင္းက်ဳိး၊ လိမ္လည္ ေကာက္က်စ္ျခင္း၏ ဆိုးက်ဳိး၊ ေကာင္းတာလုပ္၍ ေကာင္းက်ဳိးရျခင္း၊ မေကာင္း တာလုပ္၍ ဆိုးက်ဳိး ရျခင္း၊ ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွလံုးသံုးပါးျဖင့္ သူတပါးမေကာင္းႀကံ၍ ကိုယ္သာခံရသည့္ ပံုျပင္ကေလးမ်ားသည္ ပံုသ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ႏွင့္ရွိေနၾကၿပီး မ႐ိုးႏိုင္ေသာ ညအိပ္ယာဝင္ ပံုျပင္ေလးမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုမွတဆင့္ အသက္အရြယ္ႏွင့္ အတန္းလိုက္ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာမ်ားတြင္ ကဗ်ာ၊ စကားေျပ၊ ေဆာင္းပါး အသြင္သ႑ာန္ မ်ဳိးစံုျဖင့္ အက်ယ္ခ်ဲ႕၍ လမ္းၫႊန္ ျပသခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာင္းပညာေရးမွ စိတ္သင္ျခင္းက႑သည္ ထိုလမ္းၫႊန္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ကဗ်ာရြတ္ဆိုတတ္႐ံု၊ ၾကက္တူေရြးႏႈတ္တိုက္ရေန႐ံု၊ ေရးတတ္ ဖတ္တတ္႐ံု သင္ၾကားေပးဖို႔ မဟုတ္ေပ။ မွန္တာေတြး၊ မွန္တာေျပာ၊ မွန္တာလုပ္ တတ္ေအာင္၊ ေကာင္းတာေတြး၊ ေကာင္းတာေျပာ၊ ေကာင္းတာလုပ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးၾကရန္ ျဖစ္သည္။
မွန္ကန္မႈႏွင့္ တရားမွ်တမႈကို ျမတ္ႏိုးသည့္စိတ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေလ့လာ စူးစမ္းလိုစိတ္သည္ မိမိဘဝ အေျခအေနမွန္ကို သိျမင္ နားလည္ေစ႐ံု သာမက မိမိေနထိုင္ရာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကိုလည္း သိျမင္နားလည္လာေအာင္ ႏႈိးဆြေပးရာ မိမိ ေနထိုင္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္ကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲ ပစ္ခ်င္သည့္စိတ္၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းႀကီးတခုလံုးကို ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္လိုစိတ္မ်ား ႀကီးမားလာသည္ႏွင့္ အမွ် မိမိကိုယ္က်င့္တရားကို မိမိဘာသာ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းရင္း၊ တျခားသူမ်ား၏ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ကူညီေျဖရွင္းေပးရင္း ျမင့္ျမတ္သည့္ လူ႔ဘဝကို တည္ေဆာက္လိုစိတ္မ်ား ေမြးဖြားလာမည္ျဖစ္သည္။
စိတ္သင္ျခင္းက႑တြင္ အေအာင္ျမင္ဆံုး နည္းလမ္းမွာ ရွင္းလင္းလွသည္။ လမ္းၫႊန္ကူညီသူ မိဘ၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားသည္ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး သံုးပါးစလံုး၌ ကေလးငယ္မ်ား အတုယူႏိုင္္ၾကေစရန္၊ စာေတြ႔သာမက-လက္ေတြ႔ျပသူမ်ား၊ အေျပာႏွင့္မဟုတ္-အလုပ္ျဖင့္ ျပသူမ်ား ျဖစ္ၾကရန္ပင္တည္း။
ဤသည္မွာ ေခတ္ေတြ၊ နည္းပညာေတြ ဘယ္ေလာက္ေျပာင္းေနပါေစ၊ ကြန္ျပဴတာ၊ အင္တာနက္မ်ားက သင္ၾကား ေပးႏိုင္စြမ္းမရွိသည့္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ ဆရာ ဆရာမမ်ားကသာ စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္သည့္ အရာဟု ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားစြာ ဆိုလွ်င္လည္း မွားမည္ မထင္ေပ။
၃။ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အခန္းက႑
ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားသည္ ကေလးမ်ား သင္ခန္းစာမ်ားကို မိမိဘာသာ မိမိ ေလ့လာသင္ယူမႈ (self-study) ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ လမ္းၫႊန္ကူညီသူမ်ား ျဖစ္လာေသာ အခါ စာသင္ခန္း၏ အေနအထားမွာ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ဤသည္မွာ ဆရာ၊ ဆရာမ အာဏာပိုင္စာသင္ခန္းမွ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား အာဏာပိုင္ေသာ စာသင္ခန္းသို႔၊ အာဏာရွင္ဆန္ ေသာ စာသင္ခန္းမွ ဒီမိုကေရစီဆန္ေသာ စာသင္ခန္းသို႔၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား ဗဟိုျပဳသင္ၾကားျခင္းမွ ကေလးဗဟိုျပဳ သင္ယူ ေလ့လာျခင္းသို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္း နိဒါန္း အစပင္ ျဖစ္သည္။
သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းသည္ အေသမဟုတ္ေတာ့၊ ကေလးမ်ား၏ အေနအထားႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ အေျခအေနႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္အေပၚ မူတည္၍ ပိုလွ်င္ျဖဳတ္ လိုလွ်င္ ျပင္ပ ဗဟုသုတစာအုပ္မ်ားမွ ေကာင္းႏိုးရာရာ ရွာေဖြ ျဖည့္ဆည္းျခင္းျဖင့္ လက္ေတြ႔ဘဝႏွင့္ ထင္ဟပ္မႈ ရွိေနသည္။
သင္ယူလိုစိတ္သည္ အမိန္႔ေပးေစခိုင္းျခင္း၊ အျပစ္တင္ႀကိမ္းေမာင္းျခင္း၊ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္းတို႔၌ မတည္ေပ။ မိမိကိုယ္ကို သိနားလည္ျခင္း၊ မိမိ ဘာလိုအပ္သည္ကို သိျမင္ျခင္း၊ မိမိ မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ေလ့လာရသည္ကို ေကာင္းမြန္စြာ သေဘာေပါက္နားလည္ျခင္း၊ စသည့္ အသိတရား၌တြင္သာတည္သည္။ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား လမ္းၫႊန္ ကူညီေပးရမည့္ အဓိကအရာမွာ ထိုအသိတရားမ်ား ရင္ဝယ္ ကိန္းေအာင္း ေနေအာင္ ေစ့ေဆာ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအသိတရားမ်ားသာလွ်င္ စဥ္ဆက္မျပတ္ သင္ယူ ေလ့လာလိုစိတ္ကို ေမာင္းႏွင္ေပးမည့္ အဓိက စြမ္းအား ျဖစ္သည္။
စာသင္ခန္းအတြင္းရွိ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားသည္ သင္ယူလိုစိတ္၊ စူးစမ္းရွာေဖြလိုစိတ္၊ ကမာၻ ေလာကႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိလို တတ္လို နားလည္လိုစိတ္တို႔ျဖင့္ လြတ္လပ္ေပါ႔ပါး တက္ႂကြလႈပ္ရွားေနသည္။ စဥ္းစားဆင္းျခင္ျခင္း၊ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ျခင္း၊ လက္ရွိ အေျခအေနႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ ခ်ိန္ဆျခင္း၊ အသိခ်င္း၊ ခံစားမႈခ်င္း၊ အေတြးခ်င္း၊ အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ ၾကည့္ျခင္း၊ ေမးျမန္းျခင္း၊ ျဖည့္ဆည္းျခင္း၊ ေျဖရွင္းျခင္း၊ အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ရပ္တည္ခ်က္ ရွာေဖြျခင္း၊ ခံယူခ်က္ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတင္ျပျခင္း၊ ႐ိုးေျဖာင့္မႈအေျခခံ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ျခင္း စသည့္ အရာမ်ားသည္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားအား လူ႔ေလာက အဖဲြ႔အစည္းအတြင္းသို႔ ဟန္ခ်က္ညီညီ ေလွ်ာက္လွမ္း ႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ေသာ ေလ့လာ သင္ယူမႈမွ တဆင့္ လူသားတစ္ေယာက္ ထားရွိရမည့္ စိတ္ေနစိတ္ထား အသိတရားမ်ား ရရွိလာသည္ႏွင့္ အမွ် ေၾကာင္းက်ဳိး ဆက္ႏြယ္မႈကို သိနားလည္ျခင္း၊ စစ္မွန္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ရွိျခင္း၊ အခ်ိန္ကို စနစ္တက် နားလည္ အသံုးခ်တတ္ျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္ ရင့္က်က္တည္ၿငိမ္လာျခင္းႏွင့္ အတူ မိမိႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္၊ မိမိႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အျပန္အလွန္ အမွီသဟဲျပဳမႈကို ႏႈိင္းယွဥ္ေတြးႏိုင္သည့္ လူ႔အဖိုးတန္ကေလးမ်ား ေပၚထြက္ လာၾကမည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အတၱႏွင့္ပရဟိတ မွ်တျခင္းသည္သာလွ်င္ ေလာကကို အလွဆင္ႏိုင္သည့္ လူ႔ အေျခခံတရားတခုျဖစ္သည္။
ေက်ာင္းသည္ ေထာင္ မဟုတ္သလို စစ္တန္းလ်ားလည္း မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ယူနီေဖာင္း ဝတ္ဆင္ေပးရမည့္ ေနရာလည္းမဟုတ္၊ အျပစ္ကင္းစင္လွပသည့္ လ ကေလးေပါင္းမ်ားစြာကို ႏွစ္ေခ်ာင္းငင္တပ္၍ လူ ျဖစ္လာေအာင္ အသိတရားမ်ား ရရွိရာေနရာ ျဖစ္သည္။ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ၊ ဘာသာစာေပ အသီးသီး၊ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆ၊ ယံုၾကည္မႈအျဖာျဖာ၊ ဝါသနာ၊ ဗီဇ၊ ပုဂၢလစြမ္းရည္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေလ့အထ အမူအက်င့္ အသြယ္သြယ္၊ စိတ္ သက္တန္႔ေရာင္စံု ျဖာဆင္းရာ ဘူမိနက္သန္ နယ္ေျမတစ္ခု ျဖစ္သည္။ မတူကဲြျပား ျခားနားမႈမ်ားအၾကား ေပါင္းစည္းယွက္ႏြယ္ျခင္း၏ အလွတရားကို အျပန္အလွန္နားလည္မႈ အသိတရားျဖင့္ တည္ေဆာက္ရာ ေနရာတခုလည္းျဖစ္သည္။
သို႔အတြက္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ အခန္းက႑သည္
ေက်ာင္းေနေပ်ာ္၍ စာေတာ္ရမည္ ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ထက္
ေက်ာင္းေနေပ်ာ္၍ အသိတရားမ်ား ပြင့္လန္းလာရမည္
ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္က ပို၍ သင့္ေလ်ာ္ မွန္ကန္ သင့္ျမတ္ မည္ထင္ပါသည္။ ထို အသိတရားမ်ားျဖင့္သာ လူသားသည္ သမိုင္းအစဥ္အဆက္ သူ႔အေပၚ လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္ေနသည့့္ အဓမၼ၊ မတရားမႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမ်ားကို တြန္းလွန္ ဖယ္ရွား အႏိုင္ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ခင္ေရႊလိႈင္