ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ တရားေတာ္မ်ားကုိ ဒီအတုိင္း ဆက္လက္တည္ၿမဲသြားဖုိ႔ ရွင္မဟာကႆပ သဂၤါယနာတင္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာ ဗုဒၶရဲ႕ သာသနာဟာ ႏွစ္ပုိင္း ပုိင္းသြားခဲ့ပါတယ္။
တစ္ပိုင္းက
(၁) ေျပာသံၾကားျဖင့္ အမွန္မယူရ။
(၂) အစဥ္အဆက္စကားျဖင့္ အမွန္မယူရ။
(၃) ဤသုိ႔ျဖစ္ဖူးသည္ ဆုိကာမွ် အမွန္မယူရ။
(၄) စာေပႏွင့္ညီၫြတ္သည္ ဆုိကာမွ် အမွန္မယူရ။
(၅) ႀကံဆေတြးေတာယူျခင္းျဖင့္ အမွန္မယူရ။
(၆) နည္းမွီယူျခင္းမွ်ျဖင့္ အမွန္မယူရ။
(၇) အျခင္းအရာကုိ ႏွစ္သက္သျဖင့္ အမွန္မယူရ။
(၈) ငါ့အယူအဆႏွင့္တူသည္ ဆုိကာမွ် အမွန္မယူရ။
(၉) မွတ္သားထုိက္သည္ ဆုိကာမွ် အမွန္မယူရ။
(၁၀) ေလးစားထုိက္သူစကား ဆုိကာမွ် အမွန္မယူရ။
ဆုိတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕ စကားကုိယူၿပီး သိပၸံနည္းက်ေတြ သဘာ၀ယုတၱိေတြနဲ႔ ကုိက္ညီမွ လက္ခံမယ္ဆုိၿပီး ဘုရားရွင္စာေပကုိ ျပဳျပင္ရဲခဲ့ၾကတယ္။

ဘုရားရွင္ရွိတုန္းကလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အရိ႒ရဟန္းနဲ႔ ကဏၬကသာမေဏတုိ႔ေလ။ ဘုရားရွင္က ပထမပါရာဇိကကုိ သတ္မွတ္တာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါဟာ ရဟန္းသံဃာေတြကုိ သက္သက္ညႇင္းဆဲတာျဖစ္ပါတယ္ လုိ႔ ဘုရားရွင္ကုိ ျပန္လည္ စြပ္စြဲခဲ့ၾကတယ္။ သူတုိ႔ ျပန္စြပ္စြဲတာလည္း သာဓက အခုိင္အလံုနဲ႔ပဲ။ ဘုရားရွင္ ရွိတုန္းမုိ႔လုိ႔သာေပါ့။ ႏုိ႔မုိ႔ဆုိ အဲဒီ၀ါဒဟာ ခုထက္ထိ က်န္ၿပီး လက္ခံသြားႏုိင္တဲ့ အေနအထားထိ ခုိင္မာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ပညာဂ႐ုကပုဂၢိဳလ္ေတြက ေခတ္နဲ႔ မညီတာ သဘာ၀မက်တာကုိ က်ပ္တည္း က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ ပိဋကတ္ေတာ္ထဲက ထုတ္ႏႈတ္ၿပီး သူတုိ႔ လုိတာကုိ ခ်န္ထားခဲ့တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕တစ္၀က္ မိမိ အယူအဆထည့္သြင္းတယ္။ ကာလနဲ႔ ေလွ်ာ္တဲ့ ေဒသနဲ႔ ကုိက္ညီတဲ့ လူတုိင္း လက္ခံႏုိင္တဲ့ လူၿပိဳင္းနားလည္တဲ့ ခပ္လြယ္လြယ္ ၀ါဒေတြကုိ မူလပိဋကတ္နဲ႔ ညႇိထုတ္တယ္။ လမ္းခြဲတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြက သာမည္ေညာင္ည ပုဂၢိဳလ္ေတြ မဟုတ္ဘူး။ ပညာတတ္ေတြ ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဘယ္လုိပညာရွင္ေတြလည္း ဆုိေတာ့ ဘုရားရွင္လည္း လူပဲ။ ငါတုိ႔လည္းလူပဲ ဆုိၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အထင္ႀကီးေနတဲ့ လူေတြေပါ့။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတြးေခၚလုိက္တာ ပိဋကတ္ေတာ္စာေတြကလည္း ပိဋကတ္ေတာ္နဲ႔ မဆုိင္ေလာက္ေအာင္ ကြဲထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိေလ။ ဘုရားရွင္ေတာထြက္ေတာ့ အတိတ္က သူငယ္ခ်င္းေဟာင္ ဃဋိကာရျဗဟၼာႀကီးက သကၤန္းလာကပ္တယ္ လုိ႔ ဆုိပါစို႔။ စာထဲမွာ လာတာေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ခု ခင္ဗ်ား ျဗဟၼာႀကီး ဆုိတာ ေတြ႕ဖူးလား။ အတိတ္က သူငယ္ခ်င္းေဟာင္းဆုိေတာ့ ဂမၻီရ၀တၳဳလုိလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ ေရွး႐ုိးဆန္လုိက္တဲ့ လူေတြ။ ေရွးက ဒီစာေရးတာလည္း ပုထုဇန္ပဲ။ ငါတုိ႔လည္း ပုထုဇန္ပဲ။ ေရွးစာေရးတဲ့လူက အေတြးေတာ္ေတာ္ေလး ေခါင္လုိ႔ မေတြးတတ္လုိ႔ ျဗဟၼာ ဆုိတာ ထည့္လုိက္တာ။ တကယ္ေတာ့ ေတာပဲ။ အုိးထိန္းသည္ပဲ ျဖစ္ရယ္ေပါ့။ ဘုရားရွင္ တာ၀တႎသာကုိ ႂကြတယ္ တဲ့။ တာ၀တႎသာ ဆုိတာက ဘယ္နားမွာတုန္း။ သိၾကားမင္းဆုိတဲ့ သူကုိ ဘယ္သူျမင္ဖူးတုန္း။ ျမင္းမုိရ္ေတာင္တဲ့။ အဓိပၸါယ္မရွိလုိက္ပံု။ ဒီကမာၻမွာ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ပဲ ရွိတာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ အသိသားနဲ႔ စသျဖင့္ ေရွးစာတတ္ေတြဟာ မျဖစ္ႏုိင္တာေတြ ေရးထားတယ္။ ပယ္။ စသျဖင့္ ပယ္ရဲၾကတယ္ေပါ့။

ဒီလုိသာ ဒီေလာက သဘာ၀နဲ႔ တုိက္ယူေနမယ္ဆုိရင္ စ်ာန္အရာ၊ ကံအရာ၊ မဂ္ဉာဏ္အရာ၊ ဖုိလ္ဉာဏ္အရာေတြ ဘယ္က်န္ေတာ့မလဲ။ ဂုဏ္ေတာ္ေတြ ဘယ္က်န္ေတာ့မလဲ။ ငါးရာ့ငါးဆယ္ေတြ ဓမၼပဒေတြက ယုတၱိစားလုိ႔ ကုန္သြားမယ္။ ေထရ၀ါဒ သာသနာခုထိ ၿမဲေနတာက ဘုရားရွင္ေဟာတဲ့ ေဒသနာကုိ ခုထက္ထိ ၿမဲၿမဲ ဆုတ္ကုိင္ထားႏုိင္လုိ႔ပါပဲ။ ၀ါဒ တစ္ခု ေပၚေပါက္လာရင္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာနဲ႔ညႇိတယ္။ ႐ႈပ္ေထြးလာရင္ မဟာပေဒသေလးပါးနဲ႔ ညႇိတယ္။ ၀ါဒ တစ္ခုကုိ တည္ေထာင္ၿပီဆုိရင္ က်မ္းဂန္အဆူဆူနဲ႔ တုိက္ဆုိင္ႏုိင္ရမယ္။ ဟုိက်မ္းနဲ႔ မၿငိနဲ႔။ ဒီက်မ္းနဲ႔ မတုိက္နဲ႔ လုိ႔ ေျပာလုိ႔ မျဖစ္ဘူး။ ယုတၱိယုတၱာနဲ႔ စစ္ခ်င္ပါတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ မဟာယနလုိ႔သာေၾကျငာ ေပေတာ့။

ဒီေတာ့ ေထရ၀ါဒက မ်က္ကန္း၀ါဒလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ စဥ္းစားရမယ္။ က်မ္းျပဳပုဂၢိဳလ္ရ႕ဲ ဉာဏ္အဆင့္အတန္းနဲ႔ ကုိယ့္ဉာဏ္ အဆင့္အတန္း စိစစ္ရမယ္။ က်မ္းျပဳ ပုဂၢိဳလ္ကုိ ဗုဒၶမတၱညဴလုိ႔ ခ်ီးက်ဴးထားတာက သူ႔ကုိယ္သူ ခ်ီးက်ဴးထားတာ မဟုတ္ဘူး။ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ခ်ီးက်ဴးထားတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ က်မ္းဂန္ကုိ ပုတ္ခတ္ခဲ့မယ္ ဆုိရင္ မၾကာခင္ သာသနာကြယ္ပါလိမ့္မယ္။ က်မ္းဂန္ထဲက ကုိယ္လုိတာေလးကုိ ဆြဲထုတ္ေနမယ္ ဆုိရင္ မၾကာခင္ သာသနာကြယ္ပါလိမ့္မယ္။
ဥပမာ…
ကန္ေပါင္႐ုိးတစ္ခု ေရကာတာတစ္ခု ယုိေပါက္ေနမယ္ဆုိရင္ လက္ညိဳးေလးေလာက္ပဲ ဆုိၿပီး ပစ္ထားလုိ႔ မရသလုိ ေထရ၀ါဒမွာ အယူမွား အေတြးမွားေတြ က်မ္းစာကုိ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း ျဖတ္ယူမႈေတြ က်မ္းစာပယ္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာရင္ ဒီတုိင္း ပစ္ထားလုိ႔ မရပါဘူး။ ကန္ေပါက္႐ိုးတစ္ခု ေရကာတာတစ္ခုမွာ လက္ညိဳးေလာက္ အေပါက္ေလးဟာ တျဖည္းျဖည္း က်ယ္လာၿပီး တုိက္စားမႈေတြ ႀကီးလာမယ္။ ေနာက္ ကန္ေပါင္႐ုိးေတြ က်ိဳးသြားမယ္။ အဲဒီလုိ ဆက္ၾကည့္ေနမယ္ဆုိရင္ ကန္ထဲမွာ ေရကုန္သြားသလုိ ဗုဒၶက်မ္းဂန္စစ္ေတြ ေပ်ာက္သြားမယ္။ ယုတၱေဗဒႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းရင္း သဘာ၀ယုတၱိႏွင့္ ညႇိႏိႈင္းရင္း ယုိေပါက္ေတြ မ်ားလာရာက သာသနာဟာ ဒီလူေတြ လက္ထက္မွာ ပ်က္သြားလိမ့္မယ္။ သာသနာ့သမုိင္းကုိ ျပန္လုိက္တဲ့အခါ ဘယ္သူ႔လက္ထက္တုန္းကေပါ့ လုိ႔ သမုိင္းဆုိး မက်န္ရစ္ခ်င္ရင္ သာသနာ့ အမႈိက္သ႐ုိက္ေတြကုိ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းရွင္းသင့္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္တုန္းက လူေတြလည္း သူတုိ႔သမုိင္းက်န္ရစ္ဖုိ႔ဆုိၿပီး ေစတီတည္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာလာေတာ့ အားလံုးဟာ သမုိင္းျဖစ္သြားခဲ့တာပါ။