by Myanmar Journal on Sunday, March 18, 2012 at 5:23am ·
မစၥတာ ဆန္ႏူဆီကို လူမဆန္တဲ့ သတ္ျဖတ္မႈ ေတြ အတြက္ ICC က အလိုရွိေနလစ္ဗ်ားေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္းကို ဖမ္းမိၿပီလစ္ဗ်ား ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္း အဗၺဒူလာ အဲလ္ ဆန္ႏူဆီကို ဖမ္းဆီးမိၿပီ ျဖစ္တယ္ လို႔ ေမာ္ေရေတးနီးယန္း ႏိုင္ငံ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံမွာ ၿပီခဲ့တဲ့ႏွစ္ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူထုအုံႂကြမႈေတြအတြင္း မစၥတာ ဆန္ႏူဆီဟာ လူသားေတြအေပၚ လူမဆန္တဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ သူ႕ကို စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ICC က အလိုရွိ ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မစၥတာ ဆန္ႏူဆီဟာ မာလီ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အတုနဲ႔ ေမာ္႐ိုကိုႏိုင္ငံကေန ေမာ္ေရ ေတးနီးယန္း ၿမိဳ႕ေတာ္ ႏြာရွာ့တ္ ေလဆိပ္ကို ဆိုက္ေရာက္လာ ခ်ိန္မွာ သူ႕ကို ဖမ္းဆီးမိတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေမာ္ေရေတးနီးယန္း တရားဝင္ သတင္းေအဂ်င္စီ က ေျပာပါတယ္။
လစ္ဗ်ား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနကလည္း အခုလိုဖမ္းဆီးမိၿပီဆိုတာကို အတည္ျပဳပါတယ္။ သူ႕ကို ဖမ္းဆီးမိၿပီဆိုၿပီး အခုလို သတင္းေတြထြက္ခဲ့တာေတြဟာ အရင္တုန္းကလည္း ရွိခဲ့ဖူး ပါတယ္။
မစၥတာ ဆန္ႏူဆီဟာ သူ႕ေယာက္ဖျဖစ္သူ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကဒါဖီကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ဘန္ဂါဇီၿမိဳ႕ အုံႂကြမႈေတြကို ဖိႏွိပ္ဖို႔အတြက္ အရပ္သားေတြကို တိုက္ခိုက္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲ ခံထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈခုံ႐ုံး ICC ကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လက မစၥတာ ဆန္ႏူဆီကို ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ျပန္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး အခုလည္း သူ႕ကို ဖမ္းဆီးမိၿပီဆိုတဲ့ အတည္ျပဳခ်က္ကို ICC က ေစာင့္ေမၽွာ္ေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္မွာ တပ္တိုးမခ်ေၾကာင္း ျမန္မာျငင္းဆိုျမန္မာ နစကနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ (BGB) တို႔ရဲ႕ ပုံမွန္ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္
ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြား မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္တေလၽွာက္ ျမန္မာ ဘက္က တပ္ေတြ ျဖန္႔ခ်ထားတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာဘက္က ျငင္းပယ္ လိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား တနဂၤေႏြေန႔က ေမာင္းေတာၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး နစကနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (BGB) တို႔ရဲ႕ ပုံမွန္ အစည္းအေဝး အတြင္း ျမန္မာ ဘက္က နယ္စပ္ တေလၽွာက္ တပ္ေတြ တိုးခ်ထားတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းကို ျငင္းပယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တေလၽွာက္ ျမန္မာ စစ္တပ္ေတြ တိုးခ်ေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ေၾကာင့္ ေဒသခံ ျပည္သူေတြ စိုးရိမ္ မကင္း ျဖစ္ေနၾကတဲ့ အေပၚ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ က ဒီသတင္းေတြဟာအေျခအျမစ္ မရွိတဲ့ သတင္းေတြသာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီလို တပ္ဖြဲ႕ေတြ ျဖန္႔ခ်ထားျခင္း လုံးဝ မရွိဘူးလို႔ ျငင္းဆိုသြားေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္က ဦးေဆာင္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တပ္ရင္း BCG ၄၂ ရဲ႕ တပ္မႉး ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ဇာဟစ္ ဟူစိန္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္က ေတာင္းဆို ထားတဲ့ အတိုင္း ေရပိုင္နက္ကို ဆုံးျဖတ္ သတ္မွတ္ ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ ထြက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ ေျမာက္ဘက္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နဲ႔ ကပ္ေနတဲ့ ေတာင္ၿမိဳ႕ ၊ ႀကိမ္ေက်ာင္းနဲ႔ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္ ေျမာက္ဘက္ေတြမွာ ျမန္မာ စစ္တပ္ေတြ တိုးခ်ေနတယ္လို႔ သတင္း ထြက္ခဲ့လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေထာက္လွမ္းေရး ကလည္း ဒီသတင္းကို စုံစမ္းေနခဲ့တာလို႔ သိရပါတယ္။
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ေပါက္ကြဲမႈ လူ ၂၇ ဉီးေသဆုံးဒီတိုက္ခိုက္မႈကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြ လုပ္ေဆာင္တာ ဆိုၿပီး အစိုးရက စြပ္စြဲထား
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမားစကပ္စ္မွာ ေပါက္ကြဲမႈႏွစ္ခုျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အတြက္ လူေပါင္း ၂၇ ဉီး ေသဆုံးသြားတယ္လို႔ ဆီးရီးယား က်န္းမား ေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ကေျပာပါတယ္။
ေထာက္လွမ္းေရး အေဆာက္အဉီးေတြရွိတဲ့ ၿခံဝင္းတခုနဲ႔ လုံၿခဳံေရးၿခံဝန္းတခုကို ပစ္မွတ္ ထားၿပီး ကားဗုံး ၂ လုံးကို ေဖါက္ခြဲခဲ့တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံပိုင္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ကေန ေၾကညာ သြားပါတယ္။
ေသဆုံးသြားသူေတြရဲ႕ အပိုင္းအစေတြ၊ ေသြးကြက္ေတြနဲ႔ ပ်က္ဆီးသြားတဲ့ ယာဥ္ေတြ၊ အေဆာက္အဉီးေတြကို ႐ုပ္သံမွာ ျပသသြားပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ ဒီတိုက္ခိုက္မႈကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြက လုပ္ေဆာင္တာဆိုၿပီးစြပ္စြဲထားပါတယ္။
ဒီသတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႐ုပ္ျမင္သံၾကားကေန ေဒသခံေတြရဲ႕ အျမင္တခ်ိဳ႕ကို ေမးျမန္ရာမွာ တခ်ိဳ႕ ကေတာ့ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်နဲ႔ ကာတာႏိုင္ငံတို႔ကို ျပစ္တင္ ေျပာၾကားပါတယ္။ အခု အခ်ိန္အထိေတာ့ ဘယ္သူတဉီးတေယာက္မွ သူတို႔လုပ္တာပါဆိုၿပီး ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
အစိုးရက သူတို႔ဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို တိုက္ခိုက္ေနတာပါဆိုၿပီး ေၾကညာေျပာဆို ေနမႈေတြကို ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ေဖၚျပႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အခုလို အလားတူ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို အစိုးရ ကိုယ္တိုင္က လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အတိုက္အခံ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာပါတယ္။
SNLD ေခါင္းေဆာင္ ခြန္ထြန္းဉီးSNLD ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အတြက္ မွတ္ပုံတင္ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ၿပိဳင္ဖို႔ မေန႔က ေကာ္ မရွင္႐ုံးမွာ မွတ္ပုံ တင္လိုက္ပါၿပီ။
၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္မၿပိဳင္တဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ အျဖစ္က ပ်က္ျပယ္သြားတဲ့ SNLD ဟာ ခု ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္သလို ၂၀၁၅ မွာလည္း ဝင္ၿပိဳင္ မယ္လို႔ ေျပာၿပီး ပါတီဝင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ စိုင္းၫြန္႔ လြင္၊ စိုင္းေစာေအာင္နဲ႔ စိုင္းေ႐ႊၾကဴးတို႔ အဖြဲ႕ဟာ ေနျပည္ေတာ္ ေကာ္မရွင္႐ုံးမွာ သြားေရာက္ မွတ္ပုံတင္ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတုန္းက ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ခြန္ထြန္းဉီး၊ စိုင္းၫြန္႔လြင္နဲ႔ စိုင္းလွေအာင္တို႔ အက်ဥ္း က်ေနဆဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မဝင္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ ခဲ့ပါတယ္။
ဇန္နဝါရီလက ရွမ္းေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံး လြတ္လာၿပီးေနာက္ ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းအေဝး ေခၚရာမွာ ၂၀၁၅ မွာ ဝင္ၿပိဳင္ၿပီး ပါတီ ျပန္မွတ္ပုံ တင္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။
ပါတီ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ျပဳမျပဳ သုံးပတ္ကေန တလ အတြင္း ေကာ္မရွင္က အေၾကာင္းၾကား လိမ့္မယ္လို႔ ခြန္ထြန္းဉီးက ေျပာပါတယ္။
မွတ္ပုံတင္ခြင့္ရရင္ ပါတီ မူဝါဒ၊ အလံ၊ အမွတ္ တံဆိပ္ေတြကို တခါတည္း တင္ျပမွာ ျဖစ္ၿပီး ပါတီ စည္း႐ုံးေရး လုပ္ငန္းေတြလည္း တခါတည္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ္လို႔ ခြန္ထြန္ဉီး က ဘီဘီစီကို ေျပာျပပါတယ္။
လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ပါတီ အေနနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္တင္မက ရွမ္းျပည္သူ လူထု ေနထိုင္တဲ့ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ကခ်င္ ျပည္နယ္နဲ႔ ကယား ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ဝင္ၿပိဳင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ပါတီ အဖြဲ႕ဝင္ ေလာေလာဆယ္ ဆယ့္ငါးေယာက္ ရွိၿပီး ဥကၠဌေဟာင္း ခြန္ထြန္းဉီး၊ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးေဟာင္း စိုင္းၫြန္႔လြင္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ေခတ္ပညာတတ္ လူငယ္ေတြ သုံးပုံ ႏွစ္ပုံေလာက္ ပါဝင္တယ္လို႔ စုံစမ္း သိရွိ ရပါတယ္။
အေမရိကန္က ပူးေပါင္းကူညီမႈ မရွိဘူးလို႔ Hamid Karzai ေျပာၿပီ႐ြာသားေတြ အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥ အေမရိကန္ ပူးေပါင္းကူညီမႈ မရွိၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြ ေန႔တုန္းက အာဖဂန္ နစၥတန္မွာ ႐ြာသား ၁၆ေယာက္ကို ပစ္သတ္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံေနရတဲ့ အေမရိကန္ တပ္သားရဲ႕ အမည္ကို ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ဌာနက ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး အသက္ ၃ဂ ႏွစ္ အ႐ြယ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ တပ္ၾကပ္ႀကီး Robert Bales လို႔ ဆိုပါတယ္။သူ႕ကို အာဖဂန္ နစၥတန္က တရား႐ုံးမွာဘဲ စီရင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ၾကားက အေမရိကန္က ေနရင္းႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။သူ႕ကို ကန္းဆက္စ္ ျပည္နယ္ Fort Levenworth က အေမရိကန္ စစ္အက်ဥ္းေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္း ထားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။မေန႔က ေသာၾကာေန႔တုန္းကေတာ့ အာဖဂန္ သမၼတ ဟာမစ္ခါဇိုင္းဟာ ႐ြာသားေတြ က်န္ရစ္သူ ေဆြမ်ိဳး မိသားစုေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ၿပီးတဲ့ေနာက္၊ ဒီသတ္ျဖတ္မႈကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရာမွာ အေမရိကန္ဟာ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ကူညီမႈ မရွိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္နဲ႔ သူနဲ႔ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ေဒသခံ မ်က္ျမင္သက္ေသ တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ေတြက လုံးဝ ကြဲျပားေနတယ္ ၊ ဒီပစ္ခတ္မႈမွာ သတ္ျဖတ္သူ တေယာက္ မကဘူးလို႔ သမၼတ ခါဇိုင္းက ဆိုပါတယ္။
အေစာပိုင္းတုန္းကလည္း အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက မစၥတာ ခါဇိုင္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ ျဖစ္တဲ့ အာဖဂန္ ႐ြာေတြကေန အေမရိကန္ တပ္ေတြ ႐ုတ္သိမ္းဖို႔ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဖုန္းဆက္ စကားေျပာခဲ့ၿပီး ဒါကို ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဆီးရီးယား အေရး ကိုဖီအာနန္ သတိေပးကုလသမဂၢနဲ႔ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ဆီးရီးယား အေရး ဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္ ကိုယ္စားလွယ္ ကိုဖီအာနန္
ဆီးရီးယားမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္အေပၚ တုန္႔ျပန္ပုံေတြကို စိတ္ပ်က္မိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ အာရပ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ဆီးရီးယား အေရးဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္ သံတမန္ Kofi Annan ကိုဖီ အာနန္က လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီ အစည္းအေဝးမွာ ေျပာၾကားလိုက္ ပါတယ္။
ဆီးရီးယား သမၼတ အာဆက္ဒ္နဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အဆုံးသတ္ေစမယ့္ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ တင္ျပႏိုင္ခဲ့တဲ့ မစၥတာ အာနန္က သူ႕ကို ေပးထားတဲ့ တာဝန္ ႀကီးမားပုံကို ေသခ်ာ သေဘာေပါက္ထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္ေတြၾကားမွာလဲ ဆီးရီးယား အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သေဘာထား ကြဲလြဲေနၾကၿပီး ေရွ႕ခရီးမွာ မွားယြင္း တြက္ခ်က္မိလို႔ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ အေျခအေနကို ဉီးတည္သြားၿပီဆိုရင္ ေဒသ တခုလုံးကို ႐ိုက္ခတ္သြားႏိုင္တယ္ ၊ အဲဒီအခါ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရတာ အရမ္းခက္ခဲ သြားလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံမွာ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕သစ္ ေစလႊတ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆြးေႏြးဖို႔ လာမယ့္ သီတင္းပတ္မွာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ ကို ေစလႊတ္မယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ဆီးရီးယား မွာေတာ့ အတိုက္အခံေတြက ႏိုင္ငံတလႊား လူထု ဆႏၵျပပြဲေတြ က်င္းပၿပီး ႏိုင္ငံတကာက စစ္ေရးအရ ဝင္ေရာက္ ကူညီေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ဆီးရီးယား အစိုးရကေတာ့ မစၥတာ အာနန္နဲ႔ လက္တြဲ ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ အသင့္ဘဲလို႔ ဆိုေပမယ့္ သူတို႔ အေခၚအရ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြကို ျပန္လည္ ေခ်မႈန္းဖို႔ သံႏၵိတ္ဌာန္ ခ်ထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အေရွ႕တီေမာက လက္ရွိ အာဏာရ Jose Ramos Hortaေရနံႂကြယ္ဝၿပီး အဆင္းရဲဆုံး အေရွ႕တီေမာ သမၼတသစ္ေ႐ြးအင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ ကိုလိုနီ အျဖစ္ကေန လြတ္ေျမာက္ခဲ့တာ ဆယ္ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္ဖို႔ ႏွစ္လသာ လိုေတာ့တဲ့ ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၇ ေန႔မွာ သမၼတ သစ္ကို ေ႐ြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ၾကေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတေလာင္း အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ၾကမယ့္သူ ၁၂ႏွစ္ေယာက္ထဲမွာ လက္ရွိ သမၼတ၊ အရင္ စစ္တပ္ အႀကီးအကဲနဲ႔ ပါလီမန္ ဥကၠဌ ျဖစ္သူ Jose Ramos Horta လည္း ပါဝင္ပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွား လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရး ရခ်ိန္မွာ ေရနံ အရင္းအျမစ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရလိုက္ေပမယ့္ အေရွ႕တီေမာ ႏိုင္ငံဟာ ကေန႔ခ်ိန္ထိ အာရွရဲ႕ အဆင္းရဲဆုံးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆုံး ႏိုင္ငံ စာရင္းထဲမွာ ဆက္လက္ ပါေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္ တုန္းက အင္ဒိုနီးရွားေတြ ဆိုး႐ြား ရက္စက္စြာ ႐ုတ္သိမ္း ခဲ့ၿပီးတဲ့ တပ္စြဲထားခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ တပ္ေတြဟာ ဒီႏွစ္အကုန္က အေရွ႕တီေမာကေန ဆုတ္ခြာသြားေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆူဒန္ သမၼတ ဘတ္ရွီးယားကို ဆႏၵျပမိလို ေဂ်ာ့ခ္် ကလူနီ အဖမ္းခံရနာမယ္ေက်ာ္ မင္းသား ေဂ်ာ့ခ္် ကလူနီ ျပန္လြတ္လာအေမရိကန္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား ေဂ်ာ့ခ္် ကလူနီဟာ ဝါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕က ဆူဒန္သံ႐ုံး အျပင္ဖက္မွာ ဖမ္းဆီး ခံခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္ အခုေတာ့ အာမခံနဲ႔ ျပန္လြတ္လာ ပါၿပီ။
ဆူဒန္ သမၼတ အိုမာ အယ္ ဘတ္ရွီးယားဟာ ေတာင္ပိုင္း ဆူဒန္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမွာ ရိကၡာ ေပးေဝဖို႔ကို တားျမစ္ၿပီး လူမႈဒုကၡဆိုးေတြ က်ေရာက္ေနတာကို ႀကီးထြားလာေအာင္ လုပ္ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲ ဆႏၵျပမႈေတြမွာ သူပါဝင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သံ႐ုံး ပုရဝဏ္ကေန ထြက္ခြာဖို႔ ေျပာတဲ့ ရဲအမိန္႔ကို ဆႏၵျပသူေတြက ဖီဆန္ခဲ့တာေၾကာင့္ မစၥတာ ကလူနီနဲ႔ တျခား ဆႏၵျပသမားေတြ အဖမ္းခံ ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ရဲ႕ လား႐ႈိး စည္း႐ုံးေရး ခရီးစဥ္
NLD အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္နဲ႔ အဖြဲ႕ဟာ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ပါတီစည္း႐ုံးေရး ခရီးစဥ္အျဖစ္ စေနေန႔မွာ လား႐ႈိးၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး လူထု ေဟာေျပာပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္အလာကို လား႐ႈိး ေလဆိပ္ ေရွ႕မွာ ျပည္သူလူထုေတြ ေထာင္ခ်ီၿပီး သြားေရာက္ ေစာင့္ႀကိဳခဲ့ၾကသလို ေလဆိပ္ကေန လူထုေဟာေျပာပြဲ က်င္းပမဲ့ေနရာကိုသြားတဲ့ လမ္းတေလၽွာက္မွာလဲ ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ ျပည္သူ လူထုေတြက ႐ိုးရာဝတ္စုံေတြ၊ အိုးစည္ဗုံေမာင္းေတြ၊ ႐ိုးရာအကေတြနဲ႔ ႀကိဳဆို ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဟာေျပာပြဲ စတင္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဟာေျပာကြင္းမွာေရာ လမ္းမေတြ၊ ေတာင္စြန္း ေတာင္ေစာင္းေတြမွာပါ လူေတြ ေထာင္ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ျပည့္က်ပ္ သြားခဲ့တယ္လို႔ လား႐ႈိးၿမိဳ႕ ေဒသခံက ေျပာပါတယ္။
ေဟာေျပာပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေပါင္းစုံနဲ႔ ေနထိုင္ေနၾကတာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူဦးေရကလည္း မ်ားတာမို႔ တဦးနဲ႔ တဦး နားလည္မႈ ရွိရမယ္လို႔ ေျပာၾကားသြားေၾကာင္း အဲဒီေဒသခံက ေျပာပါတယ္။
တခါ လူထုပရိသတ္ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကို သူတို႔ရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို ေျပာျပခဲ့ၾကရာမွာ သူတို႔မွာ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခက္အခဲ ရွိတဲ့အေၾကာင္း၊ ေနာက္တခုက မဲသြားေပးဖို႔ သူတို႔မွာ မွတ္ပုံတင္ မရွိေသးေၾကာင္းနဲ႔ မွတ္ပုံတင္လုပ္ဖို႔ က်ေတာ့လဲ ပိုက္ဆံအမ်ားႀကီးေပးရလို႔ အခက္အခဲရွိတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီအခါ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က မွတ္ပုံတင္ေတြကို ပိုက္ဆံ အမ်ားႀကီးေပးစရာမလိုပဲ ရေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ေပးသြားမယ္ဆိုၿပီး ေျဖၾကားသြားတယ္လို႔ အဲဒီေဒသခံက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လား႐ႈိးၿမိဳ႕မွာ တညနားၿပီး တနဂၤေႏြေန႔မွာေတာ့ လား႐ႈိးနဲ႔ မိုင္ ၃၀ ေလာက္ေဝးတဲ့ သိႏၷီၿမိဳ႕ကို ေန႔ခ်င္းျပန္ သြားေရာက္ လည္ပတ္ဖို႔ရွိၿပီး အဲဒီေနာက္ ရန္ကုန္ကို ခ်က္ခ်င္းျပန္မယ္လို႔သိရပါတယ္။
NLDပါတီဟာ လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ရွမ္းျပည္နယ္ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္၃နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ကေလာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
အဓမၼခိုင္းေစမႈ ပေပ်ာက္ေရး ျမန္မာ ILO လက္မွတ္ထိုး
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အဓမၼခုိင္းေစမႈ ပေပ်ာက္ေရးဆုိင္ရာ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာကို ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ILO ႏုိင္ငံတကာ အလုပ္သမား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တုိ႔အၾကား လက္မွတ္ေရးထုိး လုိက္ၾကပါတယ္။ ဒီနားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာကုိ ျမန္မာအလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးျမင့္သိန္းနဲ႔ ILO ရန္ကုန္႐ုံးက ဆက္သြယ္ေရးအရာရွိတုိ႔ ေသာၾကာေန႔က ေရးထုိးခဲ့ၾကတာပါ။
အခုလက္မွတ္ထုိးလုိက္တဲ့ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာအရ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အဓမၼေစခုိင္းမႈေတြ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ လုံး၀ ပေပ်ာက္သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီနားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ အျပင္ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ILO အၾကား ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီလတုန္းကလည္း ေနာက္ဆက္တြဲ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထားခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အဓမၼခုိင္းေစမႈနဲ႔ေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ ILO ကုိ တုိင္ၾကားႏုိင္ေရးဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ရရွိခဲ့ထားခဲ့တာပါ။ အဲဒီေနာက္ပုိင္း အဓမၼခုိင္းေစမႈေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူခဲ့တယ္လုိ႔ အဲဒီအခ်ိန္က အာဏာရခဲ့တဲ့ စစ္အစုိးရဘက္က ေျပာဆုိခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီ အဓမၼ ခုိင္းေစမႈေတြကေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ ဆက္တုိက္ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့တယ္လုိ႔ အလုပ္သမားအေရး ေဆာင္ရြက္သူေတြနဲ႔ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေတာက္ေလွ်ာက္ ေျပာဆုိေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေတာအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမား သမဂၢေတြ ဖြဲ႔စည္းပုိင္ခြင့္ဆုိင္ရာ ဥပေဒကုိ လက္ရွိ အစုိးရသစ္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း အတည္ျပဳလုိက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ဥပေဒဟာ အခုႏွစ္ မတ္လ ၉ ရက္ေန႔မွာ စတင္ အသက္၀င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ILO နဲ႔ ရရွိထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြအရ ဒီဥပေဒကုိ ျပဌာန္းလုိက္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။
ဆီးရီးယား ဗံုးကဲြမႈ ၂၇ ေသဆံုး
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
- ဆီးရီးယားႏုိင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္ဒကတ္မွာ ဒီကေန႔ ေပါက္ကြဲမႈ ၂ ခု ျဖစ္ပြားတဲ့အတြက္ အနည္းဆုံး လူ ၂၇ ဦး ေသဆုံးသြားပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ လုံၿခံဳေရး ႐ုံးခန္းအနီးနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး႐ုံးအနီးမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဲဒီ ေပါက္ကြဲမႈေတြေၾကာင့္ လူ ၁၀၀ နီးပါးလည္း ထိခုိက္ ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လုိ႔ အစုိးရပုိင္ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဗုံးဒဏ္ထိမွန္ၿပီး ၿပိဳက်ပ်က္ဆီးေနတဲ့ မီးခုိး တလူလူနဲ႔ အေဆာက္အဦးပုံေတြ၊ သံမဏိေခ်ာင္းေတြ လိမ္တြန္႔ ပ်က္ဆီးေနတဲ့ပုံေတြ၊ လမ္းေပၚမွာ ေသြးကြက္ေတြနဲ႔ ဗန္ကားေအာက္မွာ အုိင္ေနတဲ့ ေသြးကြက္ေတြကုိ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား သတင္းေတြမွာ ျပသေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က တႏွစ္ျပည့္သြားတဲ့ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံက အစုိးရဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲေတြအတြင္း အနည္းဆုံး လူ ရွစ္ေထာင္ေလာက္ ေသဆုံးၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံအတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ အစုိးရက ႏုိင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈမလုပ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ေျပာတဲ့အေၾကာင္း ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္က ေျပာပါတယ္။
ITLOS ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျမန္မာ့ေရနံ လုပ္ကြက္ကို မထိခိုက္ဟုဆို
မ်ဳိးသန္႔ | ေသာၾကာေန႔၊ မတ္လ ၁၆ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၄၅ မိနစ္
ခ်င္းမိုင္ (မဇၩိမ) ။ ။ ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတို႔ ပင္လယ္နယ္နိမိတ္ အျငင္းပြားမႈကို ပင္လယ္ျပင္ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံတကာခံု႐ံုး ITLOS ၏ ဗုဒၶဟူးေန႔ ဆံုးျဖတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကမ္းလြန္ေရနံလုပ္ကြက္မ်ားကို ထိခိုက္ မည္ မဟုတ္ဘဲ တရားမွ်တစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေသာၾကာေန႔ထုတ္ ႏိုင္ငံပိုင္ ေၾကးမံု သတင္းစာတြင္ အခ်ပ္ပိုျဖင့္ ေဖၚျပပါရွိသည္။
"ခံု႐ံုးက သတ္မွတ္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ အနီေရာင္လိုင္း သတ္မွတ္ခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာ ေရနံ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည့္ ကမ္းလြန္ ေရနံလုပ္ကြက္မ်ားကို ထိခိုက္မႈ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရွိလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အရွိန္အဟုန္မပ်က္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း" သတင္းစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္အတြင္း အျငင္းပြားခဲ့ၾကသည့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြခြင့္ ရရွိထားေသာ ေဒဝူး အင္တာေနရွင္နယ္ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမွ ရခိုင္ကမ္းလြန္ေဒသ လုပ္ကြက္ AD 7 သည္လည္း ITLOS ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ျမန္မာ့ ပိုင္နက္အတြင္း ရွင္းလင္း သိသာစြာ ပါဝင္လာၿပီ ျဖစ္သည္။ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈကို ေျဖရွင္းၿပီးျဖစ္၍ "အိမ္နီးခ်င္းေကာင္း ဆက္ဆံေရးကို ထိန္းသိမ္းၿပီး ပင္လယ္ျပင္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၌ မိတ္မပ်က္ ဆက္လက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္" ဟုလည္း သတင္းစာက ေရးသားသည္။
ITLOS ေရပိုင္နက္ သတ္မွတ္မႈအရ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕ အနီးရွိ ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံတို႔ကို ပိုင္းျခားထားေသာ နယ္စပ္ျမစ္ျဖစ္သည့္ နတ္ျမစ္ စီးဝင္ရာ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ရွိ အေျခခံမ်ဥ္းမွ အေနာက္ေတာင္ ဘက္ ေရမိုင္ ၂ဝဝ အထိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က သီးသန္႔ စီးပြားေရးဇုန္အျဖစ္ ပိုင္ဆိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ကမ္း႐ိုးတန္းအလ်ား သတ္မွတ္ေပးမႈတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕အနီး အေျခခံမ်ဥ္းမွ ဧရာဝတီတိုင္း ေမာ္တင္စြန္းအထိ ၃၆၄ မိုင္အထိ သတ္မွတ္ေပးၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအတြက္မူ အဆိုပါ အေျခခံမ်ဥ္းမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ Mandabaria ကၽြန္းအထိ ၂၅၆ မိုင္ ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု သတ္မွတ္ေပးထားသည္။
ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္႕တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေရပိုင္နက္ သတ္မွတ္ႏိုင္ရန္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္အထိ ၈ ၾကိမ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၿပီး ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္း ၄ ၾကိမ္အထိ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေျပလည္မႈမရရွိဘဲ ျဖစ္ခဲ့ရမွ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ ITLOS ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခံယူရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ITLOS ခံု႐ံုး ႐ံုးစိုက္ရာ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ ဟမ္းဘတ္ၿမိဳ႕တြင္ ၾကားနာစစ္ေဆးသည့္ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈကို ႏိုင္ငံတကာမွ တရားသူၾကီး ၂၂ ဦးက ၾကားနာစစ္ေဆးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္၊ တြဲဖက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒၚလွမ်ဳိးႏြယ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုးမွ ဒုတိယ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ဆန္းတို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ဘက္ကမူ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဒီပူမိုနီ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ တြဲဖက္အတြင္းဝန္ အၿငိမ္းစားေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကူရွတ္အလန္တို႔အျပင္ ပါေမာကၡမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရွ႕ေန အမ်ားအျပား လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
မြန္ရွိ ကုလားဂုတ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း အေကာင္အထည္ေဖၚဖို႔ တင္ျပ
ကြန္ခ်မ္း | ၾကာသပေတးေန႔၊ မတ္လ ၁၅ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၈ နာရီ ၂၇ မိနစ္
စံခလပူရီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ ကုလားဂုတ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စီမံကိန္းကို ျပန္လည္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လိုေၾကာင္း မြန္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားျဖင့္ စုဖြဲ႔ထားသည့္ တလမြန္ကုမၸဏီက တနလၤာေန႔တြင္ မြန္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးစဥ္ တင္ျပခဲ့သည္။
အဆိုပါ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းအျပင္ စီမံကိန္း၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္သည့္ ေရး-သံျဖဴဇရပ္-ဘုရားသုံးဆူလမ္း၊ ေရး-သံျဖဴ ဇရပ္-ၾကာအင္းဆိပ္ၾကီး-က်ဳံဒိုး-ေကာ့ကရိတ္-ျမဝတီလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရးႏွင့္ ထိုင္း- ျမန္မာနယ္စပ္ ဘုရားသုံးဆူၿမိဳ႕ အနီးတြင္ စက္မႈဇုန္ တည္ေဆာက္ေရးတို႔ကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ဟု ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္သူ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ႏိုင္စိုးျမင့္က ေျပာသည္။
“မြန္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔ အေနနဲ႔ လုပ္ေပးႏိုင္သေလာက္ကို လုပ္ေပးမယ္၊ လုပ္ငန္းႀကီးတယ္ဆိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရကို တင္ျပၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေပးမယ္လို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာခဲ့တယ္။” ဟု ႏိုင္စိုးျမင့္ကေျပာသည္။
မြန္ျပည္နယ္၊ ေရးၿမိဳ႕နယ္၊ လမိုင္းၿမိဳ႕နယ္ခြဲ၊ သေျပေခ်ာင္းရြာ ကမ္းေျခအနီးတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ ထိုေရနက္ ဆိပ္ကမ္း စီမံကိန္းသည္ ျမန္မာ၊ ထုိင္း၊ လာအို၊ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံတို႔ ပါဝင္သည့္ မဟာမဲေခါင္ေဒသ စီးပြားေရးအတြက္ အဓိကက်သည့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတခု ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္။
ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးစဥ္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီအား ဘုရားသုံးဆူတြင္ စက္မႈဇုန္ တည္ေဆာက္ရန္ ရထားဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ရွိသည့္အတြက္ မြန္ျပည္သစ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ိဳးေဆာင္တဦးလည္း ျဖစ္သူ ႏိုင္စိုးျမင့္ကေျပာသည္။
“မြန္ျပည္သစ္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။ မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးၿပီးမွ သူတို႔ေမာ္လၿမိဳင္ကို ဆင္းလာမယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး လုပ္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီစီမံကိန္း ျမန္ျမန္ ျဖစ္လာဖို႔ရွိတယ္။” ဟု ႏိုင္စိုးျမင့္က ေျပာသည္။
ကုလားဂုတ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စီမံကိန္း တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ရာမည အင္တာေနရွင္နယ္ ကုမၸဏီ လိမိတက္ႏွင့္ ထိုင္း Power-P ကုမၸဏီတို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ေသာ္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈႏွင့္ မဟာမိတ္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တခု၏ ကန္႔ကြက္မႈေၾကာင့္ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ခဲ့သည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စစ္တမ္း ျပဳလုပ္ခ်က္အရ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္မည့္ ေနရာ၏ အေနာက္ဘက္ ၇ မိုင္ အကြာ တြင္ ေတာင္-ေျမာက္ အရွည္ ၉ မိုင္ခန္႔ရွိသည့္ ကုလားဂုတ္ကြၽန္းက ကာဆီးထားသည့္အတြက္ မုန္တိုင္းဒဏ္ ကင္းလြတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
၎ျပင္ ခ်ဥ္းကပ္ေရေၾကာင္း၏ အနိမ့္ဆံုး ေရအနက္မွာ ၁၅ မီတာ ရွိၿပီး၊ ဒီေရအျမင့္ ကြာျခားခ်က္ ၃ မီတာႏွင့္ ၅ မီတာၾကားတြင္ တည္ရွိကာ၊ ဆိပ္ကမ္းတြင္ ကုန္တင္သေဘၤာ DWT ၄၀,၀၀၀ မွ ၅၀,၀၀၀ အၾကားရွိ ေရယာဥ္မ်ား ဆိုက္ကပ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
“ေလာေလာဆယ္ တန္တေသာင္းခြဲ သေဘၤာေတြ ဆိုက္ကပ္ႏိုင္တယ္။ နည္းနည္း ဆက္တူးလိုက္ရင္ တန္ငါးေသာင္း ထိ ဆိုက္ႏိုင္မယ္။” ဟု ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စစ္တမ္း လုပ္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ မြန္ျပည္သစ္ စီးပြားေရးဌာန အတြင္းေရးမႉးႏုိင္စိုးျမင့္က ေျပာသည္။
လက္ရွိ အစိုးရက ျမန္မာကမ္း႐ိုးတန္း တေလွ်ာက္တြင္ ေက်ာက္ျဖဴ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ထားဝယ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ဘုတ္ျပင္း ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ကုလားဂုတ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတို႔ကို တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ေနသည္။
၁၉၉၀ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိန္ ကြယ္လြန္
ကိုေက်ာ္ | ေသာၾကာေန႔၊ မတ္လ ၁၆ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၈ နာရီ ၀၃ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိန္သည္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔က ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဒါဝင္ၿမိဳ႕တြင္ အသဲကင္ဆာျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။
ဦးသန္းစိန္အား စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ပုလဲၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမ အမွတ္ ၁ မွ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ကိုယ္စားျပဳ ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီးေနာက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူေပးေရး (ဂႏၶီခန္းမ ညီလာခံ)ႏွင့္ စင္ၿပိဳင္အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းေရး (မႏၲေလး လ်ဳိ႕ဝွက္အစည္းအေဝးမ်ား) တက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ နဝတ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ဒီဇဘၤာလတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ခြါလာခဲ့ကာ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ႏွင့္ နယူးေဒလီၿမိဳ႕တို႔တြင္ ေနထိုင္ခဲ့ သည့္ ဦးသန္းစိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားအျပင္ လူငယ္မ်ားအတြက္ ဘေလာ့လုပ္နည္း အတတ္ပညာမ်ား စတင္ ပို႔ခ်ေပးခဲ့သူ တဦးလည္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသန္းစိန္၏ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေဒါက္တာတင့္ေဆြ က ေျပာသည္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္းစိန္ (Photo:: ၈၈၈၈ ေက်ာင္း)
“ဘေလာ့ဆိုတဲ့ အင္တာနက္ သံုးစြဲမႈေတြ ေပၚလာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဗမာလႈပ္ရွားမႈထဲမွာ လူငယ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ စိတ္ဝင္စားတာေတာ့ ထားေတာ့။ ဦးသန္းစိန္က ဘေလာ့ကို စၿပီးေလ့လာၿပီးေနာက္ Prospect Burma ေက်ာင္း မွာ လူငယ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြကို သင္ၾကားေပးႏိုင္တဲ့ ဆရာတေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ‘သလႅာဝတီ’ ဆိုတဲ့ ဘေလာ့ကို တီထြင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ သူရဲ႕ငယ္ကတည္းက ဝါသနာျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာ စာေပေတြကို သူ႔ဘေလာ့မွာ ဖတ္ၾကည့္ရင္ သူ႔ရဲ့စိတ္ရင္းစိတ္ဓါတ္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ေစတနာေတြကို နားလည္ႏုိင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ကဗ်ာဆရာတဦးလည္းျဖစ္သည့္ ဦးသန္းစိန္သည္ ၁၉၉၂ ေဖေဖၚဝါရီလတြင္ ‘ပုလဲပန္းကဗ်ာမ်ား’ စာအုပ္ငယ္ကို သန္းစိန္(ပုလဲ) ကေလာင္အမည္ျဖင့္ တကိုယ္ေတာ္ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး ထိုစဥ္က နဝတ စစ္အစိုးရအား ေဝဖန္၊ တိုက္ခိုက္၊ သေရာ္ထားသည့္ ကဗ်ာမ်ားအား ဂႏၳဝင္ဟန္ျဖင့္ ေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ နယူးေဒလီမွ ထုတ္ေဝသည့္ ‘ပန္းစကား’ မဂၢဇင္းတြင္လည္း ပင္တိုင္ ကဗ်ာရွင္အျဖစ္ ေရးသားေပးခဲ့သည္။
ဦးသန္းစိန္သည္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသမဂၢ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ)ႏွင့္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားေကာင္စီတို႔တြင္ တက္ၾကြစြာ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသို႔ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ရင္း အသက္ ၆၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
