Sunday, March 18, 2012

အင္တာနက္လြတ္လပ္မႈသေဘာ Net neutrality အေၾကာင္း



by Nyi Min Khant on Tuesday, November 16, 2010 at 2:02am ·
 
 
ကေန႔ကာလရဲ႕ နည္းပညာနဲ႔ဆက္သြယ္ေရးက႑ communictions sector မွာ မူ၀ါဒေရးရာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျငင္းအခံုအျဖစ္ရဆံုး ေ၀ါဟာရဟာ net neutrality ဆိုတဲ့ စကားစုျဖစ္လို႔လာေနပါတယ္။ Net neutrality ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရမွာ net ကေတာ့ “အင္တာနက္ကြန္ရက္ႀကီး” တစ္ခုလံုးကိုရည္ၫႊန္းတာျဖစ္ၿပီး၊ neutrality ဆိုတာကိုေတာ့ “ဘက္မလိုက္မႈ၊ ၾကားေနမႈ” စတဲ့ အနက္သေဘာေတြနဲ႔သံုးၾကတာပါ။ ဒီစကားစုကို “အင္တာနက္ၾကားေနမႈ” လို႔လည္း ဟုိတစ္ပတ္က အင္တာနက္ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္မွာ စမ္းသပ္ျပန္ဆိုသံုးစြဲခဲ့ပါေသးတယ္။
ဒါေပမယ့္ စာဖတ္ပရိသတ္ကို အရည္လည္၊ သေဘာေပါက္ဖို႔ ခက္ေနဦးမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ဒီအင္တာဗ်ဴးမွာေတာ့ net neutrality ဆိုတာကို လက္ရွိအင္တာနက္အေရးအသားမ်ားေပၚမွာ သံုးစြဲေနတဲ့အနက္ရင္းနဲ႔ နီးစပ္မႈအရွိဆံုးျဖစ္ေအာင္၊ “အင္တာနက္လြတ္လပ္မႈသေဘာ” လို႔ ျပန္ဆုိလိုက္ပါတယ္။ ယခုေဖာ္ျပမယ့္ အေမးအေျဖေတြကေတာ့ net neutrality ဆိုတာဘာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔စထားတယ္။ Google Verizon တို႔ရဲ႕မၾကာမီက ပူးတြဲအဆိုျပခ်က္ ေပၚလစီခ်မွတ္သူေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ အင္တာနက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ကိစၥပါ၀င္သလို၊ AT & T, Comcast, Verizon တို႔လို service provider ကုမၸဏီႀကီးေတြနဲ႔ အင္တာနက္ကြန္ရက္ရဲ႕ အတားအဆီးမရွိ လြတ္လပ္မႈပင္ကိုယ္သေဘာထားကို ထိန္းသိမ္းခ်င္တဲ့ လစ္ဘရယ္အုပ္စုမ်ားရဲ႕အျငင္းအခံုေတြကိုပါ ေရာင္ျပန္ဟပ္ထားပါတယ္။

Q Net neutrality ဆိုတာ ဘာလဲ။A ဒီေ၀ါဟာရရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းဖြင့္ဆို ေဖာ္ျပၾကတာေတာ့မရွိေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ကေတာ့ ဒီေ၀ါဟာရရဲ႕အဓိပၸာယ္က “အင္တာနက္အသံုးျပဳသူေတြဟာ Web ေပၚက service နဲ႔ content ေတြကိုအကန္႔အသတ္မူမရွိဘဲ ခ်ိတ္ဆက္သံုးစြဲႏုိင္တယ္၊ သံုးသင့္တယ္” လို႔ပဲ ႐ိုး႐ိုးအဓိပၸာယ္ထြက္တယ္။ တျခားနည္းနဲ႔ေျပာရရင္ေတာ့ broadband serviceprovider ေတြကို အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈကိုေႏွးေအာင္လုပ္ခြင့္ေပးတာ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ content ေတြကို ပိတ္ဆို႔ (block) လုပ္တာမ်ိဳးကို ခြင့္မျပဳသင့္ဘူးလို႔ဆိုတာပါ။ (အေမးအေျဖကအေရးႀကီးလို႔ မူရင္းကိုပါ တြဲလ်က္ေဖာ္ျပပါရေစ။ ဘာသာျပန္သူ)Q Whar is Net neutrality?A There is no clear definition of the phrase "Net neutrality". But to most people it simply means that Internet users should be able to have unfettered access to content and services on the web. In other words, broadband service providers should not be allowed to monkey with the traffic to block certain content or slow it down.

Q အင္တာနက္ကို ပြင့္လင္းလြတ္လပ္ေအာင္ open ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးထားတဲ့ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ မရွိဘူးလား။A မရွိပါ။ Broadband provider ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ network ေတြေပၚမွာ ဘာလုပ္ႏုိင္၊ ဘာမလုပ္ႏုိင္ဘူးဆိုတာကို သီးသန္႔ေျပာထား၊ ေရးထားတဲ့ ဥပေဒသို႔မဟုတ္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ တစ္ခါမွမရွိခဲ့ပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ဥပေဒေတြကေတာ့ အဆိုုျပဳထားတုန္း၊ ဒါေပမယ့္ အားလံုးကလည္း ဒီအဆင့္မွာပဲ ပ်က္ကုန္တာပါ။ ဖက္ဒရယ္ဆက္သြယ္ေရးေကာ္မရွင္ (FCC) ကေတာ့ Net neutrality principle ဆိုၿပီး ေရးထားတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကလည္း တရား၀င္စည္းမ်ဥ္းေတြရယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ FCC ဟာယခုေတာ့ အခိုင္အမာေဆာင္ရြက္ႏုိင္၊ အေရးယူျပဌာန္းႏုိင္တဲ့ တရား၀င္ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းေတြ ေရးဆြဲဖို႔လုပ္ေနပါတယ္။

Q Net neutrality အျငင္းအခံုကိစၥထဲမွာ Googleနဲ႔ Verizon တို႔ ဘာေၾကာင့္ပါ၀င္ေနတာလဲ။A Google နဲ႔ Versizon တို႔ဟာ FCC န႔ဲ ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြဆီမွာ အဆိုျပဳခ်က္ဥပေဒၾကမ္း proposal တစ္ခုရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ အဆိုျပဳခ်က္သက္သက္ပါပဲ။ FCC အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒၾကမ္းတရပ္ဆြဲႏုိင္ဖို႔ သူတို႔ရ႕ဲအဆိုျပဳေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားမလား၊ မစဥ္းစားဘူးလားဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။ Google နဲ႔ Verizon Service provider ေတြဟာသူတို႔ရဲ႕ network ေတြေပၚမွာလည္ပတ္ေနတဲ့ အခ်ိဳ႕ေသာ appliction ေတြအတြက္ အပို၀န္ေဆာင္ခေကာက္ခံမလား၊ မေကာက္ခံဘူးလားဆိုတာပါ။ ၀ိုင္ယာလက္စ္ကြန္ရက္ ေတြကို Net neutrality စည္းမ်ဥ္းကေန ဖယ္ထုတ္သင့္၊ မသင့္ဆိုတာပါ။

Q ဒါဆို ဘာဥပေဒမွ ေလာေလာဆယ္မရွိေသးဘူးဆိုရင္၊ လက္ရွိကၽြန္ေတာ္တို႔သံုးေနတဲ့ အင္တာနက္ဆိုတာ မလြတ္လပ္ဘူးဆိုတဲ့သေဘာလား။A ဒါလည္း “လြတ္လပ္တယ္” ဆိုတာကို ခင္ဗ်ားဘယ္လိုအဓိပၸာယ္ဖြင့္သလဲဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ပါတယ္။ စားသံုးသူအမ်ားစုကေတာ့ သူတို႔မွာ ဘာျပႆနာမွမရွိဘူးေျပာၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ broadband ေႏွးေအာင္လုပ္တာ သို႔မဟုတ္ ပိတ္ဆို႔ (block) တာ မရွိၾကပါဘူး။ သူတို႔ဟာအင္တာနက္ေပၚမွာ လြတ္လပ္စြာသြားႏုိင္ၿပီး မည္သည့္ အင္တာနက္အသံုးျပဳရတဲ့ application ကိုမဆို သူတို႔ရဲ႕ broadband connection ေတြေပၚမွာ လြတ္လပ္စြာသံုးႏုိင္ၾကပါတယ္။ ဗီဒီယိုေတြၾကည့္ႏုိင္တယ္။ Skype လို third party ၾကည့္ရင္ေတာ့ net ဆိုတာလြတ္လပ္တယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ဒါက service provider ေတြဟာ အင္တာနက္ traffic ကို မစီမံမခန္႔ခြဲဘူး။ ဦးစားေပးမလုပ္ေဆာင္ဘူးလို႔ ဆိုလိုတာေတာ့မဟုတ္ဘူး။ Broadband service provider ေတြဟာ ေျမေပၚမွာဖိုင္ဘာလိုင္း၊ ေၾကးနန္းလိုင္းေတြကေန သို႔မဟုတ္ ေလလႈိင္းကေနစသျဖင့္ ဘယ္လိုပဲ service ေပးေနသည္ျဖစ္ပါေစ၊ သူတို႔ဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ network ေတြကိုစီမံႏုိင္ရပါမယ္။ အင္တာနက္ေပၚမွာ information ေတြကို သယ္ေဆာင္ပို႔ေပးျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အသံုးျပဳေနတဲ့ Internet Protocol ဆိုတာဟာလည္း အေကာင္းဆံုး အားထုတ္မႈတစ္ခုပါပဲ။ ၎က network တေလွ်ာက္မွာ information packet ေတြကိုပို႔ေပးတယ္။ ဒီ information ေတြအားလံုးဟာလည္း Speed အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တစ္ခါတစ္ေလ လမ္းေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သြားေနပါတယ္။ ဒီ packet အမ်ိဳးမ်ိဳးဟာလည္း သူတို႔ရဲ႕ပန္းတုိင္ေနရာကိုေရာက္ရင္ ျပန္စုစည္းရတယ္။ ဒါဟာ network ရင္းျမစ္ေတြအတြက္ အလြန္ထိေရာက္တဲ့ အသံုးျပဳမႈပါ။ ဒါေပမယ့္ ဟိုင္းေ၀းလမ္းေတြေပၚသြားေနတဲ့ ကားေတြလိုေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕ packet ေတြဟာလည္း သြားေနစဥ္မွာ ပိတ္ဆို႔မႈျဖစ္တာေတြ ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။ လူေတြကေတာ့ text-based packet ေတြေႏွာင့္ေႏွးတာကို သတိမထားမိတတ္ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြမွာ အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ သြားရတဲ့ေဒတာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Voice call လို႔၊ Vidoe Stream လုပ္တာမ်ိဳးေတြလိုပါတယ္ဆိုရင္ ေႏွးေကြးတာ၊ ပိတ္ဆို႔မႈျဖစ္ေနတာကို ႀကံဳရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ေဒတာေတြစီးဆင္းေနမႈအားလံုးကို အခ်ိန္မီ စနစ္တက်သြားလာေနေစဖို႔ network operator ေတြဟာ စီခံခန္႔ခြဲမႈနည္းေတြနဲ႔ တကၠႏိုလိုဂ်ီေတြကို ကားလမ္းေတြမွာ လမ္းျပရဲေတြကအဆင္ေျပေအာင္လုပ္ေပးသလိုမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ေပးရပါတယ္။ Network operator ေတြဟာ ဒီတကၠႏိုလိုဂ်ီေတြကို သံုးလာတာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာခဲ့ပါၿပီ။ သူတို႔ရဲ႕ network ေတြမွာပိတ္ဆို႔မႈ traffic ေတြမ်ားလာေလ traffic management နည္းလမ္းေတြပါသံုးၿပီး ေျဖရွင္းေပးရေလပါပဲ။ AT & T နဲ႔ Verizon လိုကုမၸဏီမ်ိဳးေတြက ေျပာေနတာကလည္း သူတို႔ရဲ႕ network ေတြကိုထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ဆိုတာဟာ subscriber ေတြအားလံုးအတြက္ အဲဒီလို traffic ေတြမႀကံဳေအာင္ စနစ္တက်စီမံႏုိင္ေရးပါ။

Q ဒါဆို အင္တာနက္လြတ္လပ္မႈသေဘာ Net neutrality ကိုေထာက္ခံသူေတြက ဘာေတြကို ေၾကာက္ေနတာလဲ။A ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပံုစံက်ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းေတြမရွိဘဲ broadband provider ေတြက သူတို႔ရဲ႕ စြမ္းအားကို မတရားအသံုးခ်ၾကမွာ ေၾကာက္ၾကလို႔ပါ။ Traffic ျဖစ္ေနတာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ management technique ေတြကိုသံုးရမယ့္အစား၊ net ေပၚမွာ ၿပိဳင္ဘက္ provider ေတြရဲ႕ serviceေတြကို သံုးေနတဲ့ user ေတြရဲ႕ connection ေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္လုပ္မွာစိုးလို႔ပါ။ ဥပမာေျပာရရင္ ခင္ဗ်ားရဲ႕ broadband provider က video service ေပးေနတယ္ဆိုပါေတာ့။ ဒါဆိုရင္ ခင္ဗ်ားရဲ႕ကုမၸဏီက network ေပၚမွာေတာ့ ၿပိဳင္ဖက္ကုမၸဏီရဲ႕ video service ထက္ခင္ဗ်ားအတြက္ service ကိုပဲ ဦးတည္ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားေကာင္းႀကိဳးစားေတာ့မွာပဲ။ ဒီလိုျဖစ္တာနဲ႔ အဲဒီၿပိဳင္ဘက္ကုမၸဏီရဲ႕ service ဟာလည္း ေႏွာင့္ေႏွးသြားၿပီး၊ ခင္ဗ်ားကုမၸဏီအတြက္ပဲ ပိုေကာင္းေတာ့မွာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ေၾကာက္ၾကတာတစ္ခုကေတာ့ broadband service provider ေတြဟာ content နဲ႔ application developer ေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုမွာ၊ netbased service အင္တာနက္အေျခခံ၀န္ေဆာင္မႈ အားလံုးတိုင္းဟာလည္း connection ပိုေကာင္းခ်င္ရင္ ေငြပိုေပးရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးျဖစ္လာမွာကို ေၾကာက္ၾကတာပါ။ ဒါဆိုရင္လူတုိင္းသံုးႏုိင္တဲ့ public Internet ဟာ ေႏွးေကြးတဲ့၊ ဘာမွသံုးလို႔မရတဲ့ content ေတြပဲေပးေတာ့မွာေပါ့။

Q ဒါဆို net neutrality အျငင္းခံုဟာ ေနာက္ဆိုဘာျဖစ္လာႏုိင္မလဲ။A ႏို၀င္ဘာမွာ အေမရိကန္ကြန္ရက္ေရြးေကာက္ပြဲေတြရွိတာမို႔ အဲဒီမတိုင္ခင္ေတာ့ ဘာမွျဖစ္ဦးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ FCC ေရာ service provider ေတြေရာ၊ ေထာက္ခံသူ၊ ဆန္႔က်င္သူေတြအားလံုးဟာ ၀ိုင္ယာလတ္စ္ network ေတြအတြက္ Net neutrality rule ေတြကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေနရတုန္းပါ။ FCC ရဲ႕ဥကၠဌ ဂ်ဴးလီယပ္စ္ဂီနာေခ်ာစကီးကေတာ့ ဒီလိုေျပာထားတယ္။ “အားလံုးျမင္တဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ကိစၥေတြကေတာ့ ေထြျပား႐ႈပ္ေထြးၿပီး၊ အေသးစိတ္က်ပါတယ္။ အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ ဥပေဒေတြျပဌာန္းႏုိင္ဖို႔ အဆိုျပဳခ်က္ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုလုပ္တာေတာင္မွ အားနည္းခ်က္ကေလးေတြရွိေနၿပီး၊ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ opern Internet ျဖစ္ေရး အေျခခံရည္မွန္းခ်က္ကို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္တာေတြ ပါေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။”