လူဆုိတာ
ေမြးဖြား လာၿပီးကတည္းက ဘ၀ တစ္ေလွ်ာက္လုံး မရပ္မနား သင္လုိက္ ၾကရတဲ့ ပညာ။
ကုန္ခန္း ႏိုင္သည္လည္း မရွိ။ အစဥ္အျမဲ ပုိလုိ႔ လွ်ံလုိ႔၊ တုိးလုိ႔
ပြားလုိ႔သာပင္။
Life is short, but art is long လို႔ေတာင္ ဆုိထားတယ္ မဟုတ္ပါလား။ ဦးစြာ ပထမ ပညာရဲ ႕အမုိးေအာက္က ပညာေရး (Education ) ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိပုံကို ေလ့လာ ၾကည့္ၾကမယ္ေလ။ Oxford Advanced Learner’s Dictionary မွာ ပညာေရးကို အနက္ ဖြင့္ထားပုံက ဒီလုိ-
Educationis a Process of training and instruction,especially of Children and young people in schools, colleges, etc., Which is designed to give knowledge and develop skills.
ပညာေရး ဆိုတာ အသိသုတ ေပးဖုိ႔နဲ႔ စြမ္းရည္ေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳး လာေစဖုိ႔ စီစဥ္ထားၿပီး ေက်ာင္းေတြ၊ ေကာလိပ္ေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြကို ေလ့က်င့္၊ လမ္းၫႊန္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ သမုိင္းႀကီးကို အမွန္တကယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစခဲ့တာကေတာ့ ပညာေရး က႑ႀကီး (Education Sector) ပါပဲ။ ပညာေရးသာ မရွိခဲ့ရင္ ကမာၻႀကီးရဲ႕လူမ်ဳိးႏြယ္ေတြဟာ ဘယ္ေခတ္ ဘယ္ကာလ မွာမ်ား ရပ္တန္႔ အိပ္စက္ေနမလဲ ဆုိတာ မေတြး၀ံ့စရာပါ။ လူ႔သမုိင္းႀကီးထဲမွာ လူေတြ ရရွိခဲ့သမွ် အေကာင္းဆုံး အေမြကေတာ့ ပညာ အေမြပဲေလ။ ပညာနဲ႔ တူတဲ့ အလင္းေရာင္ဟူသည္ မရွိလုိ႔ “ပညာသမၼံ အာဘံနတိၳ” စကားက ဆိုပါတယ္။ ပညာက ေပးစြမ္းတဲ့ အလင္းေရာင္ဟာ မ်က္စိကုိ လင္းေစတယ္။ နားကို လင္းေစတယ္။ ဉာဏ္ကို လင္းေစတယ္။ အာ႐ုံ ေျခာက္ပါးကို လင္းေစတယ္။ ဘ၀ကို လင္းေစတယ္။ ေလာကကို လင္းေစတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေမွာင္ကုိ ခြင္းၿပီး အလင္းကို ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းတာပါပဲ။
ပညာေရးနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေ၀ါဟာရ ေမွာ္႐ုံေတာကို လွစ္ဟ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ေခတ္သစ္ ကမၻာမွာ ပညာေရးကုိ ေလးမ်ဳိးေလးစား ခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အေျခခံ ပညာေရး (Basic Education)အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး (Higher Education)ယ တတိယ အဆင့္ တကၠသုိလ္၊ ေကာလိပ္ ပညာေရး (Tertiary Education) နဲ႔ ထပ္ျဖည့္ ပညာေရး (Further Education) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အေျခခံ ပညာေရး ဆုိတာက ကေလးထိန္းေက်ာင္း (Nursery/ Day-care School) မူႀကိဳေက်ာင္း (Pre School) မူလတန္းေက်ာင္း သူငယ္တန္း (Kinder Garten) ကေန အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း တကၠသုိလ္၀င္တန္း (ဆယ္တန္း)အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး ဆုိတာကေတာ့ အတတ္ သင္သိပံၸေတြ (Institutes)၊ ေကာလိပ္ေတြ (Colleges)၊ တကၠသုိလ္ေတြ (Universities) ေတြမွာ ႐ိုး႐ိုးဘြဲ႔ (Bachelor), မဟာဘြဲ႔ (Master) နဲ႔ ပါရဂူဘြဲ႔ (Ph.D) စတဲ့ ဒီဂရီ (Degree) ေတြ ရယူႏုိင္တဲ့ သင္ၾကားေရး အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဒီလုိမ်ဳိး ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ အဆင့္ ပညာသင္ၾကားေရးကုိပဲ Tertiary Education လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ တတိယ အဆင့္ပညာေရးပဲေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ထပ္ျဖည့္ ပညာေရးလုိ႔ ေခၚတဲ့ Futher Education ကေတာ့ ေက်ာင္းေန အရြယ္ လြန္သြားသူေတြ အတြက္ အထူး စီစဥ္ေပးထားတဲ့ လက္ေတြ႔သင္ ပညာေရး တစ္မ်ဳိးပါပဲ။ လုပ္ငန္းခြင္ ေလ့က်င့္ေရး သင္တန္းေတြျဖစ္တဲ့ Vocational Course တို႔၊ Vocational Training တို႔လုိ ျဖစ္ပါတယ္။
ပညာေရးကို ေနာက္တစ္မ်ဳိး ခြဲျခား သတ္မွတ္မယ္ ဆုိရင္ Formal Education နဲ႔ Informal Education လုိ႔ ရပါတယ္။ Formal Education ဆုိတာ ႏိုင္ငံေတာ္က တရား၀င္ သတ္မွတ္ဖြင့္လွစ္ ေပးထားတဲ့ ေက်ာင္း၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ေတြမွာ တန္းစဥ္အလုိက္ တက္ေရာက္ သင္ယူ ဆည္းပူးတဲ့ ပညာေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပညာေရးမွာ ေက်ာင္းရွိတယ္။ ဆရာရွိတယ္။ ေက်ာင္းသား ရွိတယ္။ သင္႐ိုး ရွိတယ္။ ျပ႒ာန္း စာအုပ္ေတြ ရွိတယ္။ အရည္အခ်င္းစစ္ စာေမးပြဲေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တရား၀င္ သတ္မွတ္ ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ေအာင္လက္မွတ္ Certificate ေတြ၊ ဒီပလုိမာေတြ၊ ဘြဲ႔ဒီဂရီေတြ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ နဲ႔ ပညာေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကလည္း တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳၾကပါတယ္။
Informal Education ကေတာ့ ေက်ာင္းတက္မွ၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ တက္မွ သင္ယူ ႏုိင္တဲ့ ပညာေရးမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ျပင္ပမွာ သင္ေပးႏုိင္တဲ့ သူကျဖစ္ေစ၊ ကုိယ္တုိင္ ေလ့လာ ဆည္းပူး (Self Study) ၍ျဖစ္ေစ တတ္ေျမာက္ လာႏုိင္တဲ့ ပညာေရး အမ်ဳိးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္က ပညာေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းက လက္ခံသည္ ျဖစ္ေစ၊ လက္မခံသည္ ျဖစ္ေစ တကယ္ တတ္ေျမာက္ ကၽြမ္းက်င္ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ သင္ယူရတဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻေက်ာ္ တီထြင္ပညာရွင္ ေသာမတ္အယ္ဗာ အက္ဒီဆင္ တက္လွမ္း၊ ေလွ်ာက္နင္းခဲ့ရတဲ့ ပညာေရး မ်ဳိးပါပဲ။ ကုိယ္တုိင္ သင္ယူဆည္းပူးတဲ့ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လူေတြ ပညာကို ဘာေၾကာင့္ သင္ယူရသလဲ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမွန္ ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိဖုိ႔ လိုပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀မွာ အားကိုးယူ ကေလးဘ၀မွ အားကိုးခံ လူႀကီး ဘ၀သုိ႔ ကူးေျပာင္းရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ရွိပါတယ္။ ပုံမွန္ျဖစ္စဥ္ အရကေတာ့ ငါးႏွစ္မွာ ေက်ာင္းစတက္၊ ဆယ္ႏွစ္မွာ ေလးတန္း။ ၁၅ ႏွစ္မွာ ကိုးတန္း၊ ၁၆ ႏွစ္မွာ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္း ေအာင္။ အသက္ ၂၀ ၀န္းက်င္မွာ ႐ိုး႐ိုးဘြဲ႔ တစ္ခု ခုရ။ ဒါက တန္းစဥ္ အက်အ႐ႈံး မရွိဘဲ ဆက္တုိက္ ေအာင္ျမင္တဲ့ စံႏႈန္းပါ။ ေခတ္မီ ျမန္ဆန္ၿပီး သြားေရးလာေရး လြယ္ကူလာတဲ့ ဒီကေန႔ အခ်ိန္ မွာေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ေတာေရာၿမိဳ႕ပါ၊ ေျမျပန္႔ ေရာေတာင္ ေပၚပါမက်န္ တစ္ေျပးညီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီပညာေရး ျဖစ္စဥ္ဟာ တစ္ကမာၻလုံးမွာလည္း ျဖစ္ပ်က္ ေနတာပါ။ အမွန္ေတာ့ အရြယ္ ေရာက္လာခ်ိန္မွာ မိဘ လက္လႊတ္ရၿပီး ပညာနဲ႔ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ျပဳႏုိင္ ဖုိ႔ပါပဲ။ တခ်ဳိ႕က ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျဖဴးျဖဴး ေလွ်ာက္လွမ္း ႏုိင္ခဲ့ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕ကေတာ့ လမ္းေခ်ာ္၊ လမ္းလြဲ၊ လမ္းေပ်ာက္သြား ၾကတာေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ၾကားဖူးၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသြားတိုင္း ႐ိုက္ေမာင္း ပုတ္ေမာင္းလုပ္ၿပီး ေအာ္ေငါက္ လႊတ္ရတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ အေၾကာင္း-
ကေလး။ ။ ဟင္း- ေက်ာင္းမသြားခ်င္ဘူး။
အေဖ။ ။ မသြားလုိ႔ ရမလားကြ။ လူဆုိတာ ပညာ သင္ရတယ္။
ကေလး။ ။ ဟား- မသြားခ်င္ဘူး ဆုိေနမွ။
အေဖ။ ။ မင္းပညာမတတ္ရင္ ဒုကၡ ေရာက္မွာေပါ့။ ေခြးျဖစ္လိမ့္မယ္။ ပညာတတ္ရင္ မင္း ေကာင္းစားမယ္။ ႀကီးပြားခ်မ္းသာမယ္။ နားလည္လား။ ပညာ သင္ခုိင္းေနတာ မင္းအတြက္ကြ။ မင္းအတြက္။
ကေလး။ ။ ဟင္- ဒီလုိလား။ သားက ေက်ာင္းသြားၿပီး ပညာ သင္ေနရတာ ေဖေဖ့ အတြက္လုိ႔ ထင္ေနတာ။ သားအတြက္ ဆုိရင္ ေနပါေစ။ ကိစၥ မရွိပါဘူး ေဖေဖ။
အေဖ။ ။ ေကာင္းေရာကြာ။ ေခြးမသားေလး။ သြားဆုိသြား။ ငါ ႐ိုက္လုိက္ရ။
ေၾသာ္ ကေလးကုိယ္တုိင္ ပညာ သင္ရျခင္းရဲ႕ အဓိက အခ်က္ကို သိရွိ နားလည္လာဖုိ႔ ဆုိတာ လူႀကီးေတြမွာ အေတာ္ တာ၀န္ ရွိတာပဲေနာ္။
ဥပမာ ဆုိပါစုိ႔။ ကေလးတစ္ေယာက္ ေက်ာင္းသြားပါၿပီ။ ေက်ာင္း (School), ဆရာ (Teacher), ေက်ာင္းသား (Student) နဲ႔ သင္႐ိုး (Syllabus) ဆုံၾကၿပီေပါ့။ ဒါဟာ ပညာေရး စနစ္(Education System) တစ္ခုရဲ႕ ေဘာင္ထဲမွာ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ၾကရတာပါ။ ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ပညာေရး မူ၀ါဒ (State Education Policy) ရွိရမယ္ေလ။ စနစ္က မွန္ရမယ့္ အျပင္ လူကလည္း ေကာင္းရမွာျဖစ္တာေပါ့။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ ဆရာေတာ္ရင္ တပည့္ (Pupil) ေတာ္မယ္။ ဆရာ ညံ့ၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ ငါးပါးမက သံဃာစင္ပါ ေမွာက္လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတြ ေတာ္ေအာင္ အရင္ ႀကိဳးစားရမွာေပါ့။ ဆရာ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိရမယ္။ ပညာေရးရဲ႕ အေျခခံမူေတြ (Education Fundamental) သိထားရမယ္။ သင္ၾကား နည္းစနစ္(Methodology) ေတြ ကၽြမ္းက်င္ ထားရမယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ေန သဘာ၀ (Child Psychology) ေတြ နားလည္ ထားရမယ္။ သင္ေထာက္ကူ ပစၥည္း (Teaching aid) ေတြ ဖန္တီး တတ္ရမယ္။ ဆရာေတြရဲ႕ သင္ၾကားမႈကို အကဲျဖတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေထာက္ကူေပးတဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႔ (Teaching assessment board) ေတြနဲ႔ ႀကီးၾကပ္ၿပီး ဆရာျဖစ္ သင္တန္း (Teacher training) ေတြ လုပ္ေပး ေနရမယ္။
ဆရာေတြကို ေခတ္နဲ႔အညီ လုံေလာက္တဲ့၊ တင့္တယ္တဲ့ ဘ၀ (Decent Life) မွာ ေနထုိင္ႏိုင္ဖုိ႔ လစာေငြနဲ႔ အပုိ ေထာက္ပ့ံေၾကး(Salary and fringe benefi) ေတြ ျဖည့္ဆည္း ေပးရမယ္။ အာစရိယလုိ႔ ဆုိတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးျမတ္တဲ့ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း (Prestigious profession) ကို တန္ဖိုးထား ထိမ္းသိမ္းေနရမယ္။ ေနာက္ဆုံး ဆရာကုိယ္တုိင္ နာသုံးနာနဲ႔ အတူ မိမိရဲ႕အလုပ္ကို ေက်နပ္မႈ (Job satisfaction) ျဖစ္ေနရမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ပညာေရး ဗိမာန္မုခ္ဦးရဲ႕ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ဦးစြာ စဥ္းစားရမွာပါ။ တပည့္ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ပညာ တတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ဆုိတာနဲ႔ ထူးခၽြန္ဖုိ႔ ဆုိတာက ေနာက္ပိုင္းမွ ထြက္ ေပၚလာမယ့္ ရလဒ္ အသီးအပြင့္ေတြေလ။
တကယ္တမ္း ျပန္ၿပီး စိစစ္ၾကည့္လိုက္ရင္ အေျခခံ ပညာေရး ဆုိတာ ကေလးေတြကို “အ” သုံးလုံး (3R’s) တတ္ေအာင္ သင္ေပးလုိက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရး (wRiting) အဖတ္ (Reading) နဲ႔အတြက္ (aRithrmatics) ေတြေပါ့။ “အ” သုံးလုံးတတ္လာေတာ့ ဘာျဖစ္သလဲ။ ႏိုင္ငံသားေကာင္း (Good Citizen) ေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔ အေျခခံ ေကာင္းေတြ ရလာတယ္ေလ။ မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္ခ်က္ေတြကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ၿပီး၊ လုပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းခ်က္ေတြကို လုိက္နာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တာေပါ့။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ေတြကို သိနားလည္လာတယ္။ ဒါဆုိရင္ ႏုိင္ငံအတြက္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး မျဖစ္ေတာ့ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံ အတြက္ ပံ့ပိုး ေထာက္ကူမႈေတာ့ မရႏုိင္ေသးပါ ဘူး။ အားကိုးသမႈ မျပဳႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒီအဆင့္ ကတကယ္ေတာ့ မွတ္ဉာဏ္ (Memory) အားကိုး ၿပီး ထူးခၽြန္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ ကာလပါ။ ျပ႒ာန္းပုံႏွိပ္ စာအုပ္ေတြထဲက မထြက္ရဘဲ ေဘာင္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးနဲ႔ ၀ါးလုံး ေခါင္းထဲမွာ လသာ ရရွာတဲ့ ဘ၀ပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္းဆုိတာ “ဘ၀လမ္းဆုံ၊ ပညာ လမ္းခြဲ” ဘ၀သမုိင္း မွတ္တုိင္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကဲ- တစ္ဆင့္တက္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး ခရီးလမ္းမွာေတာ့ မွတ္ဉာဏ္ကုိခ်ည္း အားကိုး တာထက္ အဓိက အားျပဳရတဲ့ အခ်က္ႀကီး ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါက စိတ္၀င္စားမႈ (Interest) နဲ႔ ၀ီရိယ(Diligence) ေတြပါ။ ကုိယ္အထူးျပဳ (Specialize) လိုက္စားခ်င္တဲ့၊ ပညာရပ္(Subject) ကုိ ျပင္းျပတဲ့ စိတ္ပါ၀င္စားမႈနဲ႔ ၀ီရိယစုိက္ၿပီး ေလ့လာ ဆည္းပူးရပါတယ္။ စုိက္လုိက္မတ္တတ္ ဇြဲနပဲ ထားရပါတယ္။ သိလုိစိတ္(Curiosity) ကို အရင္းတည္ၿပီး အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစားရင္ ထူးခၽြန္ ထက္ျမတ္တဲ့ ပညာရွင္ (Scholar) ေတြ ျဖစ္လာ ႏုိင္ပါတယ္။ ပညာရွင္နဲ႔ သုေတသန (Research) ဆိုတာ ခြဲျခားမရ၊ တစ္သားတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္တုိ႔ စိတ္ကူး ယဥ္တတ္တဲ့ အိပ္မက္ကမာၻ(Utopia) ထဲမွာ အလွအပနဲ႔ အခ်စ္ေရး ႀကိဳက္ေရးေတြ အျပင္ သုေတသီပညာရွင္ (Researher) ျဖစ္လာဖုိ႔ကိုလည္း ထည့္မက္သင့္တယ္ မဟုတ္လား။
တစ္ခ်ိန္က သက္ဦးဆံပိုင္ ေခတ္တစ္ ေလွ်ာက္လုံးမွာ ျပည္သူလူထု အမ်ားစုဟာဘာ ေလာကီပညာ၊ ေလာကဓာတ္ ပညာေတြကိုမ်ား က်က်နန သင္ခြင့္ ရခဲ့လုိ႔လဲ။ ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းေတြ၊ ေကာလိပ္ေတြ၊ တကၠသုိလ္ေတြ ရွိခဲ့လုိ႔လား။ မင္းညီမင္းသား၊ သူေဌး သူႂကြယ္သားေတြသာ အ႒ာရသပညာ တစ္ဆယ့္ရွစ္ရပ္ သင္ခြင့္ ရတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါက အမ်ားျပည္သူနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူး။ ရြာေတြမွာေတာ့ ေယာက်္ားေလးေတြ အဖုိ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ကုိရင္၀တ္စဥ္ သဒၵါ၊ သၿဂႋဳဟ္၊ မဂၤလသုတ္ေလာက္ သင္ခြင့္ ၾကံဳခဲ့ၾကတယ္ေလ။ ဒီကေန႔ ကမာၻနဲ႔ ယွဥ္တဲ့ ေလာဓာတ္ပညာေတြကို ျမန္မာျပည္သားေတြ သင္ခြင့္ရတာ သမုိင္းနဲ႔ ခ်ီရင္ ဘယ္ေလာက္မ်ား ၾကာေသးလုိ႔လဲ။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ဘယ္သူ႔ေက်းဇူး မကင္းဖူးလဲ။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သက္တမ္း အရင့္ဆုံး တည္ရွိေနတာ ဘယ္တကၠသုိလ္လဲ။ ဘယ္သူ တည္ေထာင္ေပးခဲ့တာ လဲ။
အမွန္တကယ္ေတာ့ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္း (Matriculation) ေအာင္ျမင္ၿပီး သူေတြ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ေတြ တက္ ေရာက္ကာ ဘြဲ႔ေတြ၊ ဒီဂရီေတြ ရရွိၿပီးမွသာ တုိင္းျပည္ရဲ႕တည္ေဆာက္ေရး၊ ျပဳျပင္ေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ ထုတ္လုပ္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈ က႑ အသီးသီးမွာ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းျပဳရင္း ႏိုင္ငံေတာ္ကို အလုပ္အေကၽြး ျပဳႏုိင္ၾကတာပါ။ ဒီအဆင့္ျမင့္ တကၠသုိလ္ ပညာေရးရဲ႕ အပုိင္းက အလြန္ပင္ အေရး ပါလွပါတယ္။ ပညာေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ေရး အလုပ္အကုိင္ေတြ အခ်ိတ္ အဆက္မိဖုိ႔ အထူး လုိအပ္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ဘြဲ႔ရ (Hopeless graduate) ေတြ မ်ားလာရင္ တုိင္းျပည္အဖုိ႔ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး (Burden) ပါပဲ။ ပညာ အားမာန္နဲ႔ ရွင္သန္ တုိးတက္ခ်င္လွတဲ့ လူငယ္ေတြ အဖုိ႔လည္း အနာဂတ္ေပ်ာက္ ဘ၀မလွ ျဖစ္သြားရပါတယ္။
တစ္ဆက္တည္းမွာ ေအာင္ခ်က္နည္းလုိ႔ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္း စာေမး ပြဲေတာင္ႀကီးကို မေက်ာ္လႊားႏိုင္ဘဲ ျပဳတ္က် က်န္ရစ္ခဲ့ၾကတဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ ဘ၀ အေမာေတြ ကုိလည္း ေျဖသိမ့္ေပးမယ့္ နည္းလမ္းေကာင္း၊ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းေတြ ရွာေဖြ ဖန္တီး ေပးသင့္တယ္ မဟုတ္လား။
ဒီေနရာမွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ဖူးငုံတုိ႔ကို ေမတၱာရပ္ခံ တုိက္တြန္းခ်င္တာေလး တစ္ခု ရွိပါတယ္။ စာသင္ၾကားရာမွာ Rote-Learning လုိ႔ေခၚတဲ့ စြတ္ဆက္ အလြတ္က်က္တဲ့ နည္းကိုခ်ည္း အျမဲ အားမကိုးၾကဖုိ႔ပါ။ တကယ္ နားလည္ သေဘာ ေပါက္ေအာင္လည္း အားထုတ္ၾကဖုိ႔ လုိ ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စာေတြ႔၊ လက္ေတြ႔ (Theory and Practice) ကိုလည္း ေပါင္းစပ္ ေလ့က်င့္ႏိုင္ဖုိ႔ သတိ ျပဳၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ ဒီကေန႔ေခတ္ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္း (Job opportunity) ပုံစံက ေအာင္လက္မွတ္၊ ဘြဲ႔လက္မွတ္ ျပႏုိင္႐ုံသက္သက္နဲ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္(Competitor) မ်ားစြာထဲမွာ ကုိယ္က အမွန္တကယ္ တတ္ကၽြမ္းေၾကာင္း အရည္ အခ်င္း (Qualification) ျပသႏုိင္မွသာ ဟန္က်ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနပါ။ ဒီပုံစံကတစ္ ကမာၻလုံးမွာ တကယ္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ေနာက္ၿပီး ဒီကေန႔ ေခတ္သစ္ ကမာၻႀကီးက လူသားေတြရဲ႕မွတ္ဉာဏ္စြမ္းအား (Memory Power) ကို ကြန္ပ်ဴတာ (Computer), စက္႐ုပ္ (Robot), အီလက္ထရြန္းနစ္ (Electronics) နည္းပညာေတြနဲ႔ အစားထုိး အသုံးခ်ႏိုင္ေနပါၿပီ။ လူသားေတြဆီက မက္မက္စက္စက္ လုိလုိလားလား ေတာင္းဆုိေနတာက ဖန္တီးႏုိင္ စြမ္းအား (Creative Power) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစြမ္းထက္ျမက္ ပါရမီ ထူးတဲ့ လူူငယ္လူရြယ္ေတြ ကမာၻ႔ ေနရာ အႏွံ႔အျပားမွာ ေပၚထြက္လာ၊ ေနရာ ရလာ၊ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကား လာေနၾကပါၿပီ။ ျမန္မာ လူငယ္ေတြရဲ႕အလွည့္ေကာ ဘယ္ေတာ့လဲ။
ဟုိးအရင္က ကမာၻ႔ သမုိင္းႀကီးကို ေခတ္ငါး ေခတ္ပုိင္းျခား သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သမုိင္းဦး ဘုံေျမေခတ္၊ ေက်းပုိင္ ကၽြန္ပုိင္ေခတ္၊ ေျမရွင္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ အရင္းရွင္ေခတ္၊ ဆုိရွယ္လစ္ ေခတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သတ္မွတ္နည္းက အခုေတာ့ ျပတိုက္ထဲ ေရာက္သြားပါၿပီ။ အခု ေတာ့ ေခတ္သစ္ ပညာရွင္ အယ္ဗင္ေတာ့ဖလာရဲ႕ ေခတ္ သမုိင္းခြဲပုံ ခြဲနည္းေလးက ပုိၿပီး စိတ္၀င္ စားဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ခြဲျခားပုံက ဒီလုိပါ။
၁။ ေခၽြးေခတ္ (Sweat Age)
၂။ စက္ေခတ္ (Machine Age)
၃။ ပညာေခတ္ (Wisdom Age)
ဒီနည္းအရ ျမန္မာျပည္ဟာ အခုဘယ္ ေခတ္ထဲမွာ ေရာက္ေနပါသလဲ။ အႏုလုံ ပဋိလုံ စဥ္းစား ၾကည့္လုိက္ပါဦး။
ႏွစ္ဆယ္ရာစု အစပုိင္းေလာက္မွာ တုိင္းျပည္ တစ္ျပည္ရဲ႕ ႀကီးပြား တုိးတက္မႈကုိ တိုင္းတာတဲ့ စံႏႈန္း ေပတံက အဲဒီတုိင္းျပည္မွာ ေက်ာက္ မီးေသြး (Coal) ဘယ္ေလာက္ ပမာဏ သုံးစြဲၿပီး ကုန္ထုတ္ လုပ္သလဲ။ ဒီလုိ တုိင္းတာ ခဲ့တယ္။ ႏွစ္ဆယ္ရာစု အလယ္ပုိင္းေက်ာ္ေက်ာ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀မႈကို လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား (Electrical power) ဘယ္ေလာက္ အသုံး ျပဳႏုိင္သလဲ ဆုိတာနဲ႔ တုိင္းတာပါတယ္။ အခုႏွစ္ဆယ့္ တစ္ရာစု ေခတ္သစ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေအာင္ျမင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ (Human resources) အေပၚ အေျခခံၿပီး အဲဒီ ႏိုင္ငံမွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ဘြဲ႔ရ ပညာတတ္ (Qualified graduate) ဘယ္ႏွေယာက္ ရွိေနၿပီလဲ ဆုိတဲ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္ (Norm) နဲ႔ ယွဥ္ထုိး တုိင္းတာလုိ႔ ေနပါၿပီ။ ဒါဆုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဘယ္သုိ႔ ရွိပါစ။
ဖူးငုံေလးတုိ႔ေရ၊ ဂရိေခတ္က လူငယ္တစ္ေယာက္ အေၾကာင္း ေျပာျပဦး မယ္ေနာ္။ အဲဒီ လူငယ္ဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကား လူသိ မ်ားလွတဲ့ ပညာရွိႀကီး တစ္ဦးဆီကို တစ္နယ္ တစ္ေက်းကေန မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ခရီးႏွင္ၿပီး ေရာက္ရွိ လာပါသတဲ့။ ပညာရွိႀကီးရဲ႕ ေနအိမ္မွာ အၾကံဉာဏ္ လာေတာင္း၊ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၾကတဲ့ ဧည့္သည္ေတြက မ်ားလြန္းလွလုိ႔ သူဟာ တည္းခိုခန္းမွာ တစ္ပတ္ေလာက္ တည္းခုိ ေနထုိင္ၿပီးမွ သူ႔အလွည့္ ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ပညာရွိ ဆရာႀကီးရဲ႕ ေရွ႕တည့္တည့္မွာ ထုိင္ခ်ၿပီး သူ သိလုိ လွတာကို အငမ္းမရ ေမးျမန္းေတာ့တာပါပဲ။
“ဆရာႀကီး ခင္ဗ်ား။ ဆရာႀကီးဟာ လူတကာကို အၾကံေကာင္း၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြ ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္ဆုိတာ ၾကားသိရလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ဟိုးအေ၀းႀကီးကေန ခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ အေရာက္ လွမ္းလာခဲ့ရတာပါ။ အခုကၽြန္ေတာ္ အရမ္း သိခ်င္ေနတဲ့ ေမးခြန္း တစ္ခုကို ဆရာႀကီး ေသေသခ်ာခ်ာ ေျဖဆုိေပးၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ကို အၾကံေကာင္း တစ္ခု ေပးပါခင္ဗ်ာ”
“ေအး-ေမာင္ရင့္ရဲ႕ ေမးခြန္းက ဘာမ်ားလဲ”
“ဒီလုိပါ ဆရာႀကီး။ ကၽြန္ေတာ္က ဆရာႀကီးလုိ ပညာရွိႀကီး တစ္ဦး ျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္ပုံ ဘယ္နည္းနဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ ရမယ္ဆုိတဲ့ နည္းလမ္းကို သိခ်င္လုိ႔ပါ ခင္ဗ်ား”
“ေၾသာ္ ဒါလား၊ ေအး- ဒါဆုိရင္ ငါ့ေနာက္ကို လုိက္ခဲ့”
အဲဒီလုိ ေျပာၿပီး ပညာရွိႀကီးက လူငယ္ကို သူ႔အိမ္ေရွ႕ ခပ္လွမ္းလွမ္းက ျမစ္တစ္ခုဆီကို ေခၚသြားခဲ့တယ္။ လူငယ္ဟာ မေယာင္မလည္နဲ႔ ပညာရွိ ႀကီးရဲ႕ေနာက္ကို လုိက္သြားတယ္။ ျမစ္စပ္ကို ေရာက္ေတာ့ ပညာရွိႀကီးက လွည့္ၾကည့္တယ္။
“လာကြာ ျမစ္ထဲ ဆင္းရေအာင္” လုိ႔ေျပာၿပီး သူက ေရွ႕က၊ လူငယ္က ေနာက္ကေန ျမစ္ေရထဲ ဆင္းၿပီး ေလွ်ာက္လုိက္တာ ပညာရွိႀကီးရဲ႕ ရင္ေခါင္း ေလာက္အထိ ေရက ေရာက္လာတယ္။ လွည့္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သူ႔ထက္ အရပ္ပုတဲ့ လူငယ္က ေမးေစ့ေလာက္အထိ ေရက ေရာက္ေနပါၿပီ။ အဲဒီမွာ တင္ ပညာရွိႀကီးက လူငယ္ရဲ႕ေခါင္းကို လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ခ်ဳပ္ကုိင္ၿပီး ေရထဲ ႏွစ္ ေတာ့တာပါပဲ။ လူငယ္က အတင္း႐ုန္းကန္ပါတယ္။ ပညာရွိႀကီးက သူ႔ထက္ အရပ္ျမင့္ၿပီး ဗလ ေတာင့္တင္းေနတာမို႔ ဘယ္လုိမွ ႐ုန္းထြက္လုိ႔ မရဘူး။ ခဏၾကာမွ ပညာရွိႀကီးက ျပန္လႊတ္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့မွလူငယ္ဟာ ေရထဲကေန ကုန္းေပၚကို အတင္း ေျပးတက္ေတာ့တာပါပဲ။ ကုန္းေပၚေရာက္မွ ရပ္ၿပီး ႏွာေခါင္းထဲ၊ နားရြက္ထဲ၊ ပါးစပ္ထဲက ေရေတြကို ေထြးထုတ္ ခါထုတ္ေနရပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ကုန္းေပၚ ျပန္တက္လာတဲ့ ပညာ ရွိႀကီးက လူငယ့္ေဘးမွာ လာရပ္ေတာ့ လူငယ္က ပ်ာပ်ာသလဲ ေမးလုိက္တယ္။
“ဆရာႀကီး၊ ဘယ္လုိ လုပ္လုိက္တာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ သိခ်င္ေနတဲ့ ေမးခြန္းကို မေျဖဘဲ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေရႏွစ္ သတ္မလုိ႔လားဗ်ာ”
“ေအး- ငါ ေမးတာကို ေျဖစမ္းကြာ။ မင္း ေရနစ္ ေနစဥ္တုန္းက အလုိခ်င္ဆုံး အရာကဘာလဲ”
“ကၽြန္ေတာ္ ေရမြန္း ေနတုန္းက အလုိခ်င္ဆုံးက ေလပဲေပါ့ ဆရာႀကီးရယ္”
“ေအး- ဒါဆုိ မင္းသေဘာ ေပါက္သြားၿပီ။ မင္း တကယ္ကုိ ပညာ တတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေရ နစ္ေနတုန္းကလုိ ေလကို အငမ္းမရ အလို အရွိဆုံး တစ္ေန႔မွာ မင္းပညာရွိ ျဖစ္ဖုိ႔ အမွန္တကယ္ ပညာ ရွာလိမ့္မယ္။ ဆည္းပူး လုိက္စားလိမ့္မယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ငါ့ကို ေမးခြန္းေတြ အလကား အာေခ်ာင္ၿပီး အေပ်ာ္တမ္း သေဘာနဲ႔ ေနာက္ထပ္လာၿပီး မေမးနဲ႔ေတာ့။ မင္းသြားႏိုင္ၿပီ”
ဇာတ္လမ္းက ဤတြင္နိ႒ိတံေလ၏။ ထုိဂရိ လူငယ္ရဲ႕ ေနာက္ပိုင္း ဇာတ္သိမ္းကေတာ့ ဘယ္လုိ ျဖစ္သြားမွန္း မသိရွိရေတာ့ပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ယေန႔ေခတ္ ျမန္မာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရး ခရီး လမ္းေၾကာင္းရဲ႕ဇာတ္သိမ္းပုိင္းေ
ကဲ- ဘယ္လုိလဲ။ ေမာင္တုိ႔ မယ္တုိ႔၊ ဆယ္ေက်ာ္သက္တုိ႔၊ ဖူးငုံတုိ႔ေရ။ စိတ္အလွထက္ ႐ုပ္အလွကို ေဖြရွာေနၾကသလား။ ပညာ ရဖုိ႔ထက္ ဥစၥာရဖုိ႔ အားထုတ္ ေနၾကသလား။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ႐ူပါကေတာ့ အပ်ဳိ ဘ၀တုန္းက ၃၆-၂၄-၃၆။ ဂစ္တာရွိတ္ ကေလးေပါ့။ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ကေလး သုံးေယာက္ေလာက္လည္း ေမြးၿပီးေရာ ေဟာ ၄၀-၄၀-၄၀။ ပီပါရွိတ္ႀကီး ျဖစ္သြားေတာ့တာပဲ။ ႐ူပါအလွက မျမဲဘူးေလ။ အမ်ဳိးသားေတြ အဖုိ႔ကေတာ့ ႐ုပ္ခႏၶာကုိယ္ ႀကီးထြားေအာင္ လုပ္ရင္ ေဘာဒီဂတ္ (Bodyguard) ျဖစ္မယ္။ ဉာဏ္ပညာ ႀကီးထြားေအာင္ ႀကိဳးစားရင္ေတာ့ ပညာရွင္ ျဖစ္မယ္။ သမၼတ လုပ္ရမယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အေရြးခံရမယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္ဟာကုိ ေရြးမွာလဲ။ ပညာေရႊအိုး လူမခုိး။ ဥစၥာဟူသည္ မ်က္လွည့္မ်ဳိး။ ပညာရင့္မွ ပြဲလယ္ တင့္မည္ဆိုတဲ့ အတုိင္း...။
အေပ်ာ္တကာ့ အေပ်ာ္ထဲမွာ ပညာနဲ႔ ေပ်ာ္ရတာဟာ အႏၲရာယ္ အကင္းဆုံး၊ အက်ဳိးအရွိဆုံး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကိုယ္လည္း ပညာတတ္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္၊ ကုိယ့္ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ လည္း အသိအလိမၼာ လႊမ္မိုးေစဖုိ႔ အားထုတ္ရင္း ေရႊျပည္ေတာ္ ေမွ်ာ္တုိင္းေ၀း မျဖစ္ေစဘဲ ေရႊျပည္ သစ္ဆီ ကုိယ္တုိင္ခ်ီၿပီး ေမြးရာပါအေမြအႏွစ္ ျဖစ္တဲ့ “ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယ”ေတြကို သုံးကာ ေအာင္ျမင္မႈပန္းတိုင္ဆီ အေရာက္လွမ္းခ်ီဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ဆက္တည္း ကမာၻ႔ ႏိုင္ငံအသီးသီးရဲ႕ ပညာေရး သမုိင္းေတြကို တေစ့တေစာင္း ငဲ့လွည့္ ကာ ၾကည့္႐ႈလုိက္ရင္ သင္ခန္းစာ ယူစရာ၊ အားက် အတုခုိးစရာေတြ တစ္ပုံတစ္ပင္ပါပဲ။ တစ္ခ်ိန္ က ဥေရာပ တုိက္မွာ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဗိုလ္က် စိုးမုိးမႈကုိ အျမဲတမ္း လံခဲ့ရတဲ့ ပရပ္ရွား ႏိုင္ငံဆုိတာ ရွိပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကို စစ္ လုိက္ေတာ့ ျပည္သူလူထု ပညာေကာင္းေကာင္း မတတ္လုိ႔ဆုိတာ သိရွိ လုိက္ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ခုနစ္ဆယ္လုံးလုံး စနစ္တက် စီမံကိန္း ခ်ၿပီး ျပည္သူလူထုကို ပညာျမႇင့္တင္ ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာင္မွာေတာ့ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဂ်ာမနီ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကူလီရယ္၊ တံငါရယ္၊ ဘိန္းစားေတြကို ေပါင္းစည္းကာ မေန႔တစ္ေန႔ကမွ ေပၚေပါက္ လာခဲ့တဲ့ အနီးအနားက ပိစိေကြး ႏိုင္ငံေလးတစ္ခု ရွိပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေကာင္းလုိ႔၊ ပညာ အေျမာ္အျမင္ရွိလုိ႔၊ ျပည္သူေတြ ညီၫြတ္လုိ႔၊ ဘာသဘာ၀ သယံဇာတမွ မရွိပါဘဲနဲ႔ နည္းပညာ ျမင့္မားၿပီး လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ကုိ ေကာင္းေကာင္း အသုံးခ်ႏိုင္ခဲ့လုိ႔ ခ်မွတ္တဲ့ စီမံကိန္းတုိင္း ေအာင္ျမင္ကာ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။ တျခားေတာ့ မဟုတ္ပါ။ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံေလးပါပဲ။ အလားတူ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ထုံးစံအတုိင္း ကမာၻေပၚမွာ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံဟာ မဟာ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံ(Super power) ျဖစ္ လာၿပီဆုိရင္ ၾသဇာ ခ်ဲ႕ထြင္ေတာ့တာပါပဲ။ နယ္ခ်ဲ႕ ေတာ့တာပါပဲ။ သူဆက္လက္ အင္အားႀကီးထြား ႏိုင္ဖုိ႔ ၾသဇာခံႏုိင္ငံ ငယ္ေတြကို ကုပ္ေသြးစုပ္တာ ဓမၼတာပဲေလ။
‘Big fish eat small fish’ ဆုိတဲ့ စကားရွိပါ တယ္။ ငါးႀကီးက ငါးကေလးကို စားတယ္ေပါ့။ ဒါဟာ ေလာက ထုံးတမ္းပါ။ အင္အားႀကီးသူ အႏုိင္ယူ စတမ္းပဲေလ။ ဒီလုိပါပဲ။ အစြယ္ႀကီး သူက အစြယ္နဲ႔ အႏုိင္ယူ။ ဦးခ်ဳိႀကီးသူက ဦးခ်ဳိနဲ႔ ဗိုလ္က်။ အဆိပ္ျပင္းသူက အဆိပ္နဲ႔ သတ္ျဖတ္။ ဗလႀကီးသူက ဗလနဲ႔စိုးမုိး။ အုပ္စုႀကီးသူက အုပ္စုနဲ႔ လႊမ္းမုိးလုပ္လာၾကပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ပညာႀကီးသူ ဉာဏ္ႀကီးသူေတြကလည္း ဉာဏ္ ပညာနဲ႔ ႀကီးစိုး အႏုိင္ယူၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဟာ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ ေဘးခ်င္း ကပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ ကုိယ္ ခုခံ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းေတြ၊ အင္အားေတြ၊ နည္းပညာေတြ စုေဆာင္း ေမြးျမဴမထားရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အႏၲရာယ္ႀကီးမလဲဆုိတာ စဥ္းစားသာ ၾကည့္ၾကပါ ဖူးငုံတုိ႔ေရ။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာ လူငယ္ေတြ က်န္းမာ ေအာင္ေနထုိင္ၿပီး ပညာတကယ္ တတ္ကၽြမ္းေအာင္ ႀကိဳးစား ထားၾကေပေတာ့။ အမွန္ေတာ့ သဘာ၀ သယံဇာတ ထုိက္သင့္သေလာက္ ႂကြယ္၀တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလုိ တုိင္းျပည္မ်ဳိးမွာ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ (Human Resource) ကို လူမွန္ မူမွန္နဲ႔ သာ ႀကိဳးစား ထူေထာင္လိုက္မယ္ ဆုိရင္ မၾကာလွပါဘူး။ ေအးခ်မ္းဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္လာမွာ ေျမ ႀကီးလက္ခတ္ မလြဲပါဘဲ။ Investment in education pays the most. ပညာေရးမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏံွျခင္းဟာ အက်ဳိးအမ်ားဆုံး ေပးစြမ္းတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ စြမ္းအားမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ လုိက္ပါေတာ့။ Invest in brainpower!
ပညာေရးေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀မွာ တုိးတက္ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြက အနမတဂၢပါပဲ။ ေလာကီ ခ်မ္းသာမ်ဳိးစုံ ရရွိႏုိင္ပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အေတြး အေခၚ၊ တီထြင္ဖန္တီးမႈ၊ ျပည္သူ႔ နီတိနဲ႔ အက်င့္ သီလပါ မက်န္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြက အနႏၲပဲေလ။ အ၀တ္အစား၊ အေဆာင္အေယာင္ မေတာက္ေျပာင္ေပမယ့္ ပညာေၾကာင့္ ဂုဏ္ေရာင္ ဉာဏ္ေရာင္ ထိန္ထိန္ လင္းႏိုင္ပါတယ္။
အဆုိ အမိန္႔ေလးေတြကို ေလ့လာၾကည့္ဦး မယ္ဆိုရင္ Victor Hugo (၁၈၀၂-၁၈၈၅) က He who opens a school door, closes a prison. လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ေက်ာင္းတံခါးကို ဖြင့္လုိက္တာဟာ အက်ဥ္းေထာင္ကို ပိတ္ပစ္လုိက္တာပါပဲ။ Education is what remains after one has forgotten everything he learned in school. လုိ႔ Albert Einstein (၁၈၇၉-၁၉၅၅)က မိန္႔ပါတယ္။ ပညာေရးဆုိတာ ေက်ာင္းမွာ သင္ခဲ့သမွ် အရာရာကို ေမ့ပစ္ၿပီးေနာက္ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ဟာပါပဲတဲ့ေလ။ Leonardo da Vinci က Poor is the pupil who does not surpass his master. လုိ႔ မိန္႔ဆုိပါတယ္။ ဆရာ့ ထက္လက္ေစာင္း မထက္တဲ့ တပည့္ဟာ ည့ံဖ်င္းတာေပါ့တဲ့။ A child miseducated is a child lost. လုိ႔ John F. Kennedy က ေျပာပါတယ္။ လြဲမွားစြာ ပညာသင္ ခံရတဲ့ ကေလးဟာ ဆုံး႐ႈံးသြားတဲ့ ကေလးပါပဲတဲ့။ Diogenes Laertius ကေတာ့ ဒီလုိ ဆုိပါတယ္။ The foundation of every state is the education of its youth. တုိင္းႏိုင္ငံတုိင္းရဲ႕အေျခခံ အုတ္ျမစ္ဟာ သူ႔တုိင္းျပည္က လူငယ္ေတြရဲ႕ပညာေရးပါပဲတဲ့ေလ။ The roots of education are bitter, but the fruit is sweet. ဒီစကားက Aristotle ေျပာတာပါ။ ပညာေရး ရဲ႕အျမစ္မ်ားကား ခါးသီးလွ၏ သုိ႔ေသာ္ အသီး ေတြက ခ်ဳိၿမိန္လွပါ၏တဲ့။
ေနာက္ဆုံး အေနနဲ႔ ပညာရွိ တစ္ဦးရဲ႕ အဆို အမိန္႔ တစ္ခုနဲ႔ နိဂုံး ခ်ဳပ္လုိက္ပါေတာ့မယ္။ ‘Tell me what the youths of your country are doing. I will predict the future of your country.’ “သင္တုိ႔ႏုိင္ငံက လူငယ္ေတြ ဘာေတြ လုပ္ေနၾက တယ္ဆုိတာ ကၽြႏု္ပ္ကို ေျပာျပစမ္းပါ။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္ကို ႀကိဳတင္ေဟာကိန္း ထုတ္လုိက္ ပါ့မယ္”တဲ့ဗ်ာ။ ေသခ်ာ နားလည္သေဘာေပါက္ ပါတယ္ေနာ္။ ေရႊဖူးငုံတုိ႔ေရ- သင္တုိ႔လည္း ဘာ ေတြမ်ား ေလးေလးနက္နက္ ပီပီျပင္ျပင္ အားႀကိဳး မာန္တက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဇာက္ခ်လုပ္ကုိင္ ေနၾကပါၿပီလဲ။ ေျဖၾကည့္စမ္းပါလုိ႔။
ဆယ္ေက်ာ္သက္ ထက္ျမက္ပါေစ။
Written by ဦးေအးခ်စ္(EEAC)
Life is short, but art is long လို႔ေတာင္ ဆုိထားတယ္ မဟုတ္ပါလား။ ဦးစြာ ပထမ ပညာရဲ ႕အမုိးေအာက္က ပညာေရး (Education ) ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိပုံကို ေလ့လာ ၾကည့္ၾကမယ္ေလ။ Oxford Advanced Learner’s Dictionary မွာ ပညာေရးကို အနက္ ဖြင့္ထားပုံက ဒီလုိ-
Educationis a Process of training and instruction,especially of Children and young people in schools, colleges, etc., Which is designed to give knowledge and develop skills.
ပညာေရး ဆိုတာ အသိသုတ ေပးဖုိ႔နဲ႔ စြမ္းရည္ေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳး လာေစဖုိ႔ စီစဥ္ထားၿပီး ေက်ာင္းေတြ၊ ေကာလိပ္ေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြကို ေလ့က်င့္၊ လမ္းၫႊန္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ သမုိင္းႀကီးကို အမွန္တကယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစခဲ့တာကေတာ့ ပညာေရး က႑ႀကီး (Education Sector) ပါပဲ။ ပညာေရးသာ မရွိခဲ့ရင္ ကမာၻႀကီးရဲ႕လူမ်ဳိးႏြယ္ေတြဟာ ဘယ္ေခတ္ ဘယ္ကာလ မွာမ်ား ရပ္တန္႔ အိပ္စက္ေနမလဲ ဆုိတာ မေတြး၀ံ့စရာပါ။ လူ႔သမုိင္းႀကီးထဲမွာ လူေတြ ရရွိခဲ့သမွ် အေကာင္းဆုံး အေမြကေတာ့ ပညာ အေမြပဲေလ။ ပညာနဲ႔ တူတဲ့ အလင္းေရာင္ဟူသည္ မရွိလုိ႔ “ပညာသမၼံ အာဘံနတိၳ” စကားက ဆိုပါတယ္။ ပညာက ေပးစြမ္းတဲ့ အလင္းေရာင္ဟာ မ်က္စိကုိ လင္းေစတယ္။ နားကို လင္းေစတယ္။ ဉာဏ္ကို လင္းေစတယ္။ အာ႐ုံ ေျခာက္ပါးကို လင္းေစတယ္။ ဘ၀ကို လင္းေစတယ္။ ေလာကကို လင္းေစတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေမွာင္ကုိ ခြင္းၿပီး အလင္းကို ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းတာပါပဲ။
ပညာေရးနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေ၀ါဟာရ ေမွာ္႐ုံေတာကို လွစ္ဟ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ေခတ္သစ္ ကမၻာမွာ ပညာေရးကုိ ေလးမ်ဳိးေလးစား ခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အေျခခံ ပညာေရး (Basic Education)အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး (Higher Education)ယ တတိယ အဆင့္ တကၠသုိလ္၊ ေကာလိပ္ ပညာေရး (Tertiary Education) နဲ႔ ထပ္ျဖည့္ ပညာေရး (Further Education) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အေျခခံ ပညာေရး ဆုိတာက ကေလးထိန္းေက်ာင္း (Nursery/ Day-care School) မူႀကိဳေက်ာင္း (Pre School) မူလတန္းေက်ာင္း သူငယ္တန္း (Kinder Garten) ကေန အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း တကၠသုိလ္၀င္တန္း (ဆယ္တန္း)အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး ဆုိတာကေတာ့ အတတ္ သင္သိပံၸေတြ (Institutes)၊ ေကာလိပ္ေတြ (Colleges)၊ တကၠသုိလ္ေတြ (Universities) ေတြမွာ ႐ိုး႐ိုးဘြဲ႔ (Bachelor), မဟာဘြဲ႔ (Master) နဲ႔ ပါရဂူဘြဲ႔ (Ph.D) စတဲ့ ဒီဂရီ (Degree) ေတြ ရယူႏုိင္တဲ့ သင္ၾကားေရး အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဒီလုိမ်ဳိး ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ အဆင့္ ပညာသင္ၾကားေရးကုိပဲ Tertiary Education လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ တတိယ အဆင့္ပညာေရးပဲေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ထပ္ျဖည့္ ပညာေရးလုိ႔ ေခၚတဲ့ Futher Education ကေတာ့ ေက်ာင္းေန အရြယ္ လြန္သြားသူေတြ အတြက္ အထူး စီစဥ္ေပးထားတဲ့ လက္ေတြ႔သင္ ပညာေရး တစ္မ်ဳိးပါပဲ။ လုပ္ငန္းခြင္ ေလ့က်င့္ေရး သင္တန္းေတြျဖစ္တဲ့ Vocational Course တို႔၊ Vocational Training တို႔လုိ ျဖစ္ပါတယ္။
ပညာေရးကို ေနာက္တစ္မ်ဳိး ခြဲျခား သတ္မွတ္မယ္ ဆုိရင္ Formal Education နဲ႔ Informal Education လုိ႔ ရပါတယ္။ Formal Education ဆုိတာ ႏိုင္ငံေတာ္က တရား၀င္ သတ္မွတ္ဖြင့္လွစ္ ေပးထားတဲ့ ေက်ာင္း၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ေတြမွာ တန္းစဥ္အလုိက္ တက္ေရာက္ သင္ယူ ဆည္းပူးတဲ့ ပညာေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပညာေရးမွာ ေက်ာင္းရွိတယ္။ ဆရာရွိတယ္။ ေက်ာင္းသား ရွိတယ္။ သင္႐ိုး ရွိတယ္။ ျပ႒ာန္း စာအုပ္ေတြ ရွိတယ္။ အရည္အခ်င္းစစ္ စာေမးပြဲေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တရား၀င္ သတ္မွတ္ ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ေအာင္လက္မွတ္ Certificate ေတြ၊ ဒီပလုိမာေတြ၊ ဘြဲ႔ဒီဂရီေတြ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ နဲ႔ ပညာေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကလည္း တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳၾကပါတယ္။
Informal Education ကေတာ့ ေက်ာင္းတက္မွ၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ တက္မွ သင္ယူ ႏုိင္တဲ့ ပညာေရးမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ျပင္ပမွာ သင္ေပးႏုိင္တဲ့ သူကျဖစ္ေစ၊ ကုိယ္တုိင္ ေလ့လာ ဆည္းပူး (Self Study) ၍ျဖစ္ေစ တတ္ေျမာက္ လာႏုိင္တဲ့ ပညာေရး အမ်ဳိးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္က ပညာေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းက လက္ခံသည္ ျဖစ္ေစ၊ လက္မခံသည္ ျဖစ္ေစ တကယ္ တတ္ေျမာက္ ကၽြမ္းက်င္ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ သင္ယူရတဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻေက်ာ္ တီထြင္ပညာရွင္ ေသာမတ္အယ္ဗာ အက္ဒီဆင္ တက္လွမ္း၊ ေလွ်ာက္နင္းခဲ့ရတဲ့ ပညာေရး မ်ဳိးပါပဲ။ ကုိယ္တုိင္ သင္ယူဆည္းပူးတဲ့ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လူေတြ ပညာကို ဘာေၾကာင့္ သင္ယူရသလဲ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမွန္ ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိဖုိ႔ လိုပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀မွာ အားကိုးယူ ကေလးဘ၀မွ အားကိုးခံ လူႀကီး ဘ၀သုိ႔ ကူးေျပာင္းရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ရွိပါတယ္။ ပုံမွန္ျဖစ္စဥ္ အရကေတာ့ ငါးႏွစ္မွာ ေက်ာင္းစတက္၊ ဆယ္ႏွစ္မွာ ေလးတန္း။ ၁၅ ႏွစ္မွာ ကိုးတန္း၊ ၁၆ ႏွစ္မွာ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္း ေအာင္။ အသက္ ၂၀ ၀န္းက်င္မွာ ႐ိုး႐ိုးဘြဲ႔ တစ္ခု ခုရ။ ဒါက တန္းစဥ္ အက်အ႐ႈံး မရွိဘဲ ဆက္တုိက္ ေအာင္ျမင္တဲ့ စံႏႈန္းပါ။ ေခတ္မီ ျမန္ဆန္ၿပီး သြားေရးလာေရး လြယ္ကူလာတဲ့ ဒီကေန႔ အခ်ိန္ မွာေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ေတာေရာၿမိဳ႕ပါ၊ ေျမျပန္႔ ေရာေတာင္ ေပၚပါမက်န္ တစ္ေျပးညီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီပညာေရး ျဖစ္စဥ္ဟာ တစ္ကမာၻလုံးမွာလည္း ျဖစ္ပ်က္ ေနတာပါ။ အမွန္ေတာ့ အရြယ္ ေရာက္လာခ်ိန္မွာ မိဘ လက္လႊတ္ရၿပီး ပညာနဲ႔ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ျပဳႏုိင္ ဖုိ႔ပါပဲ။ တခ်ဳိ႕က ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျဖဴးျဖဴး ေလွ်ာက္လွမ္း ႏုိင္ခဲ့ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕ကေတာ့ လမ္းေခ်ာ္၊ လမ္းလြဲ၊ လမ္းေပ်ာက္သြား ၾကတာေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ၾကားဖူးၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသြားတိုင္း ႐ိုက္ေမာင္း ပုတ္ေမာင္းလုပ္ၿပီး ေအာ္ေငါက္ လႊတ္ရတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ အေၾကာင္း-
ကေလး။ ။ ဟင္း- ေက်ာင္းမသြားခ်င္ဘူး။
အေဖ။ ။ မသြားလုိ႔ ရမလားကြ။ လူဆုိတာ ပညာ သင္ရတယ္။
ကေလး။ ။ ဟား- မသြားခ်င္ဘူး ဆုိေနမွ။
အေဖ။ ။ မင္းပညာမတတ္ရင္ ဒုကၡ ေရာက္မွာေပါ့။ ေခြးျဖစ္လိမ့္မယ္။ ပညာတတ္ရင္ မင္း ေကာင္းစားမယ္။ ႀကီးပြားခ်မ္းသာမယ္။ နားလည္လား။ ပညာ သင္ခုိင္းေနတာ မင္းအတြက္ကြ။ မင္းအတြက္။
ကေလး။ ။ ဟင္- ဒီလုိလား။ သားက ေက်ာင္းသြားၿပီး ပညာ သင္ေနရတာ ေဖေဖ့ အတြက္လုိ႔ ထင္ေနတာ။ သားအတြက္ ဆုိရင္ ေနပါေစ။ ကိစၥ မရွိပါဘူး ေဖေဖ။
အေဖ။ ။ ေကာင္းေရာကြာ။ ေခြးမသားေလး။ သြားဆုိသြား။ ငါ ႐ိုက္လုိက္ရ။
ေၾသာ္ ကေလးကုိယ္တုိင္ ပညာ သင္ရျခင္းရဲ႕ အဓိက အခ်က္ကို သိရွိ နားလည္လာဖုိ႔ ဆုိတာ လူႀကီးေတြမွာ အေတာ္ တာ၀န္ ရွိတာပဲေနာ္။
ဥပမာ ဆုိပါစုိ႔။ ကေလးတစ္ေယာက္ ေက်ာင္းသြားပါၿပီ။ ေက်ာင္း (School), ဆရာ (Teacher), ေက်ာင္းသား (Student) နဲ႔ သင္႐ိုး (Syllabus) ဆုံၾကၿပီေပါ့။ ဒါဟာ ပညာေရး စနစ္(Education System) တစ္ခုရဲ႕ ေဘာင္ထဲမွာ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ၾကရတာပါ။ ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ပညာေရး မူ၀ါဒ (State Education Policy) ရွိရမယ္ေလ။ စနစ္က မွန္ရမယ့္ အျပင္ လူကလည္း ေကာင္းရမွာျဖစ္တာေပါ့။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ ဆရာေတာ္ရင္ တပည့္ (Pupil) ေတာ္မယ္။ ဆရာ ညံ့ၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ ငါးပါးမက သံဃာစင္ပါ ေမွာက္လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတြ ေတာ္ေအာင္ အရင္ ႀကိဳးစားရမွာေပါ့။ ဆရာ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိရမယ္။ ပညာေရးရဲ႕ အေျခခံမူေတြ (Education Fundamental) သိထားရမယ္။ သင္ၾကား နည္းစနစ္(Methodology) ေတြ ကၽြမ္းက်င္ ထားရမယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ေန သဘာ၀ (Child Psychology) ေတြ နားလည္ ထားရမယ္။ သင္ေထာက္ကူ ပစၥည္း (Teaching aid) ေတြ ဖန္တီး တတ္ရမယ္။ ဆရာေတြရဲ႕ သင္ၾကားမႈကို အကဲျဖတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေထာက္ကူေပးတဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႔ (Teaching assessment board) ေတြနဲ႔ ႀကီးၾကပ္ၿပီး ဆရာျဖစ္ သင္တန္း (Teacher training) ေတြ လုပ္ေပး ေနရမယ္။
ဆရာေတြကို ေခတ္နဲ႔အညီ လုံေလာက္တဲ့၊ တင့္တယ္တဲ့ ဘ၀ (Decent Life) မွာ ေနထုိင္ႏိုင္ဖုိ႔ လစာေငြနဲ႔ အပုိ ေထာက္ပ့ံေၾကး(Salary and fringe benefi) ေတြ ျဖည့္ဆည္း ေပးရမယ္။ အာစရိယလုိ႔ ဆုိတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးျမတ္တဲ့ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း (Prestigious profession) ကို တန္ဖိုးထား ထိမ္းသိမ္းေနရမယ္။ ေနာက္ဆုံး ဆရာကုိယ္တုိင္ နာသုံးနာနဲ႔ အတူ မိမိရဲ႕အလုပ္ကို ေက်နပ္မႈ (Job satisfaction) ျဖစ္ေနရမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ပညာေရး ဗိမာန္မုခ္ဦးရဲ႕ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ဦးစြာ စဥ္းစားရမွာပါ။ တပည့္ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ပညာ တတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ဆုိတာနဲ႔ ထူးခၽြန္ဖုိ႔ ဆုိတာက ေနာက္ပိုင္းမွ ထြက္ ေပၚလာမယ့္ ရလဒ္ အသီးအပြင့္ေတြေလ။
တကယ္တမ္း ျပန္ၿပီး စိစစ္ၾကည့္လိုက္ရင္ အေျခခံ ပညာေရး ဆုိတာ ကေလးေတြကို “အ” သုံးလုံး (3R’s) တတ္ေအာင္ သင္ေပးလုိက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရး (wRiting) အဖတ္ (Reading) နဲ႔အတြက္ (aRithrmatics) ေတြေပါ့။ “အ” သုံးလုံးတတ္လာေတာ့ ဘာျဖစ္သလဲ။ ႏိုင္ငံသားေကာင္း (Good Citizen) ေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔ အေျခခံ ေကာင္းေတြ ရလာတယ္ေလ။ မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္ခ်က္ေတြကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ၿပီး၊ လုပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းခ်က္ေတြကို လုိက္နာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တာေပါ့။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ေတြကို သိနားလည္လာတယ္။ ဒါဆုိရင္ ႏုိင္ငံအတြက္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး မျဖစ္ေတာ့ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံ အတြက္ ပံ့ပိုး ေထာက္ကူမႈေတာ့ မရႏုိင္ေသးပါ ဘူး။ အားကိုးသမႈ မျပဳႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒီအဆင့္ ကတကယ္ေတာ့ မွတ္ဉာဏ္ (Memory) အားကိုး ၿပီး ထူးခၽြန္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ ကာလပါ။ ျပ႒ာန္းပုံႏွိပ္ စာအုပ္ေတြထဲက မထြက္ရဘဲ ေဘာင္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးနဲ႔ ၀ါးလုံး ေခါင္းထဲမွာ လသာ ရရွာတဲ့ ဘ၀ပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္းဆုိတာ “ဘ၀လမ္းဆုံ၊ ပညာ လမ္းခြဲ” ဘ၀သမုိင္း မွတ္တုိင္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကဲ- တစ္ဆင့္တက္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး ခရီးလမ္းမွာေတာ့ မွတ္ဉာဏ္ကုိခ်ည္း အားကိုး တာထက္ အဓိက အားျပဳရတဲ့ အခ်က္ႀကီး ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါက စိတ္၀င္စားမႈ (Interest) နဲ႔ ၀ီရိယ(Diligence) ေတြပါ။ ကုိယ္အထူးျပဳ (Specialize) လိုက္စားခ်င္တဲ့၊ ပညာရပ္(Subject) ကုိ ျပင္းျပတဲ့ စိတ္ပါ၀င္စားမႈနဲ႔ ၀ီရိယစုိက္ၿပီး ေလ့လာ ဆည္းပူးရပါတယ္။ စုိက္လုိက္မတ္တတ္ ဇြဲနပဲ ထားရပါတယ္။ သိလုိစိတ္(Curiosity) ကို အရင္းတည္ၿပီး အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစားရင္ ထူးခၽြန္ ထက္ျမတ္တဲ့ ပညာရွင္ (Scholar) ေတြ ျဖစ္လာ ႏုိင္ပါတယ္။ ပညာရွင္နဲ႔ သုေတသန (Research) ဆိုတာ ခြဲျခားမရ၊ တစ္သားတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္တုိ႔ စိတ္ကူး ယဥ္တတ္တဲ့ အိပ္မက္ကမာၻ(Utopia) ထဲမွာ အလွအပနဲ႔ အခ်စ္ေရး ႀကိဳက္ေရးေတြ အျပင္ သုေတသီပညာရွင္ (Researher) ျဖစ္လာဖုိ႔ကိုလည္း ထည့္မက္သင့္တယ္ မဟုတ္လား။
တစ္ခ်ိန္က သက္ဦးဆံပိုင္ ေခတ္တစ္ ေလွ်ာက္လုံးမွာ ျပည္သူလူထု အမ်ားစုဟာဘာ ေလာကီပညာ၊ ေလာကဓာတ္ ပညာေတြကိုမ်ား က်က်နန သင္ခြင့္ ရခဲ့လုိ႔လဲ။ ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းေတြ၊ ေကာလိပ္ေတြ၊ တကၠသုိလ္ေတြ ရွိခဲ့လုိ႔လား။ မင္းညီမင္းသား၊ သူေဌး သူႂကြယ္သားေတြသာ အ႒ာရသပညာ တစ္ဆယ့္ရွစ္ရပ္ သင္ခြင့္ ရတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါက အမ်ားျပည္သူနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူး။ ရြာေတြမွာေတာ့ ေယာက်္ားေလးေတြ အဖုိ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ကုိရင္၀တ္စဥ္ သဒၵါ၊ သၿဂႋဳဟ္၊ မဂၤလသုတ္ေလာက္ သင္ခြင့္ ၾကံဳခဲ့ၾကတယ္ေလ။ ဒီကေန႔ ကမာၻနဲ႔ ယွဥ္တဲ့ ေလာဓာတ္ပညာေတြကို ျမန္မာျပည္သားေတြ သင္ခြင့္ရတာ သမုိင္းနဲ႔ ခ်ီရင္ ဘယ္ေလာက္မ်ား ၾကာေသးလုိ႔လဲ။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ဘယ္သူ႔ေက်းဇူး မကင္းဖူးလဲ။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သက္တမ္း အရင့္ဆုံး တည္ရွိေနတာ ဘယ္တကၠသုိလ္လဲ။ ဘယ္သူ တည္ေထာင္ေပးခဲ့တာ လဲ။
အမွန္တကယ္ေတာ့ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္း (Matriculation) ေအာင္ျမင္ၿပီး သူေတြ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသုိလ္ေတြ တက္ ေရာက္ကာ ဘြဲ႔ေတြ၊ ဒီဂရီေတြ ရရွိၿပီးမွသာ တုိင္းျပည္ရဲ႕တည္ေဆာက္ေရး၊ ျပဳျပင္ေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ ထုတ္လုပ္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈ က႑ အသီးသီးမွာ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းျပဳရင္း ႏိုင္ငံေတာ္ကို အလုပ္အေကၽြး ျပဳႏုိင္ၾကတာပါ။ ဒီအဆင့္ျမင့္ တကၠသုိလ္ ပညာေရးရဲ႕ အပုိင္းက အလြန္ပင္ အေရး ပါလွပါတယ္။ ပညာေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ေရး အလုပ္အကုိင္ေတြ အခ်ိတ္ အဆက္မိဖုိ႔ အထူး လုိအပ္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ဘြဲ႔ရ (Hopeless graduate) ေတြ မ်ားလာရင္ တုိင္းျပည္အဖုိ႔ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး (Burden) ပါပဲ။ ပညာ အားမာန္နဲ႔ ရွင္သန္ တုိးတက္ခ်င္လွတဲ့ လူငယ္ေတြ အဖုိ႔လည္း အနာဂတ္ေပ်ာက္ ဘ၀မလွ ျဖစ္သြားရပါတယ္။
တစ္ဆက္တည္းမွာ ေအာင္ခ်က္နည္းလုိ႔ တကၠသုိလ္ ၀င္တန္း စာေမး ပြဲေတာင္ႀကီးကို မေက်ာ္လႊားႏိုင္ဘဲ ျပဳတ္က် က်န္ရစ္ခဲ့ၾကတဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ ဘ၀ အေမာေတြ ကုိလည္း ေျဖသိမ့္ေပးမယ့္ နည္းလမ္းေကာင္း၊ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းေတြ ရွာေဖြ ဖန္တီး ေပးသင့္တယ္ မဟုတ္လား။
ဒီေနရာမွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ဖူးငုံတုိ႔ကို ေမတၱာရပ္ခံ တုိက္တြန္းခ်င္တာေလး တစ္ခု ရွိပါတယ္။ စာသင္ၾကားရာမွာ Rote-Learning လုိ႔ေခၚတဲ့ စြတ္ဆက္ အလြတ္က်က္တဲ့ နည္းကိုခ်ည္း အျမဲ အားမကိုးၾကဖုိ႔ပါ။ တကယ္ နားလည္ သေဘာ ေပါက္ေအာင္လည္း အားထုတ္ၾကဖုိ႔ လုိ ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စာေတြ႔၊ လက္ေတြ႔ (Theory and Practice) ကိုလည္း ေပါင္းစပ္ ေလ့က်င့္ႏိုင္ဖုိ႔ သတိ ျပဳၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ ဒီကေန႔ေခတ္ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္း (Job opportunity) ပုံစံက ေအာင္လက္မွတ္၊ ဘြဲ႔လက္မွတ္ ျပႏုိင္႐ုံသက္သက္နဲ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္(Competitor) မ်ားစြာထဲမွာ ကုိယ္က အမွန္တကယ္ တတ္ကၽြမ္းေၾကာင္း အရည္ အခ်င္း (Qualification) ျပသႏုိင္မွသာ ဟန္က်ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနပါ။ ဒီပုံစံကတစ္ ကမာၻလုံးမွာ တကယ္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ေနာက္ၿပီး ဒီကေန႔ ေခတ္သစ္ ကမာၻႀကီးက လူသားေတြရဲ႕မွတ္ဉာဏ္စြမ္းအား (Memory Power) ကို ကြန္ပ်ဴတာ (Computer), စက္႐ုပ္ (Robot), အီလက္ထရြန္းနစ္ (Electronics) နည္းပညာေတြနဲ႔ အစားထုိး အသုံးခ်ႏိုင္ေနပါၿပီ။ လူသားေတြဆီက မက္မက္စက္စက္ လုိလုိလားလား ေတာင္းဆုိေနတာက ဖန္တီးႏုိင္ စြမ္းအား (Creative Power) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစြမ္းထက္ျမက္ ပါရမီ ထူးတဲ့ လူူငယ္လူရြယ္ေတြ ကမာၻ႔ ေနရာ အႏွံ႔အျပားမွာ ေပၚထြက္လာ၊ ေနရာ ရလာ၊ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကား လာေနၾကပါၿပီ။ ျမန္မာ လူငယ္ေတြရဲ႕အလွည့္ေကာ ဘယ္ေတာ့လဲ။
ဟုိးအရင္က ကမာၻ႔ သမုိင္းႀကီးကို ေခတ္ငါး ေခတ္ပုိင္းျခား သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သမုိင္းဦး ဘုံေျမေခတ္၊ ေက်းပုိင္ ကၽြန္ပုိင္ေခတ္၊ ေျမရွင္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ အရင္းရွင္ေခတ္၊ ဆုိရွယ္လစ္ ေခတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သတ္မွတ္နည္းက အခုေတာ့ ျပတိုက္ထဲ ေရာက္သြားပါၿပီ။ အခု ေတာ့ ေခတ္သစ္ ပညာရွင္ အယ္ဗင္ေတာ့ဖလာရဲ႕ ေခတ္ သမုိင္းခြဲပုံ ခြဲနည္းေလးက ပုိၿပီး စိတ္၀င္ စားဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ခြဲျခားပုံက ဒီလုိပါ။
၁။ ေခၽြးေခတ္ (Sweat Age)
၂။ စက္ေခတ္ (Machine Age)
၃။ ပညာေခတ္ (Wisdom Age)
ဒီနည္းအရ ျမန္မာျပည္ဟာ အခုဘယ္ ေခတ္ထဲမွာ ေရာက္ေနပါသလဲ။ အႏုလုံ ပဋိလုံ စဥ္းစား ၾကည့္လုိက္ပါဦး။
ႏွစ္ဆယ္ရာစု အစပုိင္းေလာက္မွာ တုိင္းျပည္ တစ္ျပည္ရဲ႕ ႀကီးပြား တုိးတက္မႈကုိ တိုင္းတာတဲ့ စံႏႈန္း ေပတံက အဲဒီတုိင္းျပည္မွာ ေက်ာက္ မီးေသြး (Coal) ဘယ္ေလာက္ ပမာဏ သုံးစြဲၿပီး ကုန္ထုတ္ လုပ္သလဲ။ ဒီလုိ တုိင္းတာ ခဲ့တယ္။ ႏွစ္ဆယ္ရာစု အလယ္ပုိင္းေက်ာ္ေက်ာ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀မႈကို လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား (Electrical power) ဘယ္ေလာက္ အသုံး ျပဳႏုိင္သလဲ ဆုိတာနဲ႔ တုိင္းတာပါတယ္။ အခုႏွစ္ဆယ့္ တစ္ရာစု ေခတ္သစ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေအာင္ျမင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ (Human resources) အေပၚ အေျခခံၿပီး အဲဒီ ႏိုင္ငံမွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ဘြဲ႔ရ ပညာတတ္ (Qualified graduate) ဘယ္ႏွေယာက္ ရွိေနၿပီလဲ ဆုိတဲ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္ (Norm) နဲ႔ ယွဥ္ထုိး တုိင္းတာလုိ႔ ေနပါၿပီ။ ဒါဆုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဘယ္သုိ႔ ရွိပါစ။
ဖူးငုံေလးတုိ႔ေရ၊ ဂရိေခတ္က လူငယ္တစ္ေယာက္ အေၾကာင္း ေျပာျပဦး မယ္ေနာ္။ အဲဒီ လူငယ္ဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကား လူသိ မ်ားလွတဲ့ ပညာရွိႀကီး တစ္ဦးဆီကို တစ္နယ္ တစ္ေက်းကေန မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ခရီးႏွင္ၿပီး ေရာက္ရွိ လာပါသတဲ့။ ပညာရွိႀကီးရဲ႕ ေနအိမ္မွာ အၾကံဉာဏ္ လာေတာင္း၊ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၾကတဲ့ ဧည့္သည္ေတြက မ်ားလြန္းလွလုိ႔ သူဟာ တည္းခိုခန္းမွာ တစ္ပတ္ေလာက္ တည္းခုိ ေနထုိင္ၿပီးမွ သူ႔အလွည့္ ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ပညာရွိ ဆရာႀကီးရဲ႕ ေရွ႕တည့္တည့္မွာ ထုိင္ခ်ၿပီး သူ သိလုိ လွတာကို အငမ္းမရ ေမးျမန္းေတာ့တာပါပဲ။
“ဆရာႀကီး ခင္ဗ်ား။ ဆရာႀကီးဟာ လူတကာကို အၾကံေကာင္း၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြ ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္ဆုိတာ ၾကားသိရလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ဟိုးအေ၀းႀကီးကေန ခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ အေရာက္ လွမ္းလာခဲ့ရတာပါ။ အခုကၽြန္ေတာ္ အရမ္း သိခ်င္ေနတဲ့ ေမးခြန္း တစ္ခုကို ဆရာႀကီး ေသေသခ်ာခ်ာ ေျဖဆုိေပးၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ကို အၾကံေကာင္း တစ္ခု ေပးပါခင္ဗ်ာ”
“ေအး-ေမာင္ရင့္ရဲ႕ ေမးခြန္းက ဘာမ်ားလဲ”
“ဒီလုိပါ ဆရာႀကီး။ ကၽြန္ေတာ္က ဆရာႀကီးလုိ ပညာရွိႀကီး တစ္ဦး ျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္ပုံ ဘယ္နည္းနဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ ရမယ္ဆုိတဲ့ နည္းလမ္းကို သိခ်င္လုိ႔ပါ ခင္ဗ်ား”
“ေၾသာ္ ဒါလား၊ ေအး- ဒါဆုိရင္ ငါ့ေနာက္ကို လုိက္ခဲ့”
အဲဒီလုိ ေျပာၿပီး ပညာရွိႀကီးက လူငယ္ကို သူ႔အိမ္ေရွ႕ ခပ္လွမ္းလွမ္းက ျမစ္တစ္ခုဆီကို ေခၚသြားခဲ့တယ္။ လူငယ္ဟာ မေယာင္မလည္နဲ႔ ပညာရွိ ႀကီးရဲ႕ေနာက္ကို လုိက္သြားတယ္။ ျမစ္စပ္ကို ေရာက္ေတာ့ ပညာရွိႀကီးက လွည့္ၾကည့္တယ္။
“လာကြာ ျမစ္ထဲ ဆင္းရေအာင္” လုိ႔ေျပာၿပီး သူက ေရွ႕က၊ လူငယ္က ေနာက္ကေန ျမစ္ေရထဲ ဆင္းၿပီး ေလွ်ာက္လုိက္တာ ပညာရွိႀကီးရဲ႕ ရင္ေခါင္း ေလာက္အထိ ေရက ေရာက္လာတယ္။ လွည့္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သူ႔ထက္ အရပ္ပုတဲ့ လူငယ္က ေမးေစ့ေလာက္အထိ ေရက ေရာက္ေနပါၿပီ။ အဲဒီမွာ တင္ ပညာရွိႀကီးက လူငယ္ရဲ႕ေခါင္းကို လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ခ်ဳပ္ကုိင္ၿပီး ေရထဲ ႏွစ္ ေတာ့တာပါပဲ။ လူငယ္က အတင္း႐ုန္းကန္ပါတယ္။ ပညာရွိႀကီးက သူ႔ထက္ အရပ္ျမင့္ၿပီး ဗလ ေတာင့္တင္းေနတာမို႔ ဘယ္လုိမွ ႐ုန္းထြက္လုိ႔ မရဘူး။ ခဏၾကာမွ ပညာရွိႀကီးက ျပန္လႊတ္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့မွလူငယ္ဟာ ေရထဲကေန ကုန္းေပၚကို အတင္း ေျပးတက္ေတာ့တာပါပဲ။ ကုန္းေပၚေရာက္မွ ရပ္ၿပီး ႏွာေခါင္းထဲ၊ နားရြက္ထဲ၊ ပါးစပ္ထဲက ေရေတြကို ေထြးထုတ္ ခါထုတ္ေနရပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ကုန္းေပၚ ျပန္တက္လာတဲ့ ပညာ ရွိႀကီးက လူငယ့္ေဘးမွာ လာရပ္ေတာ့ လူငယ္က ပ်ာပ်ာသလဲ ေမးလုိက္တယ္။
“ဆရာႀကီး၊ ဘယ္လုိ လုပ္လုိက္တာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ သိခ်င္ေနတဲ့ ေမးခြန္းကို မေျဖဘဲ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေရႏွစ္ သတ္မလုိ႔လားဗ်ာ”
“ေအး- ငါ ေမးတာကို ေျဖစမ္းကြာ။ မင္း ေရနစ္ ေနစဥ္တုန္းက အလုိခ်င္ဆုံး အရာကဘာလဲ”
“ကၽြန္ေတာ္ ေရမြန္း ေနတုန္းက အလုိခ်င္ဆုံးက ေလပဲေပါ့ ဆရာႀကီးရယ္”
“ေအး- ဒါဆုိ မင္းသေဘာ ေပါက္သြားၿပီ။ မင္း တကယ္ကုိ ပညာ တတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေရ နစ္ေနတုန္းကလုိ ေလကို အငမ္းမရ အလို အရွိဆုံး တစ္ေန႔မွာ မင္းပညာရွိ ျဖစ္ဖုိ႔ အမွန္တကယ္ ပညာ ရွာလိမ့္မယ္။ ဆည္းပူး လုိက္စားလိမ့္မယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ငါ့ကို ေမးခြန္းေတြ အလကား အာေခ်ာင္ၿပီး အေပ်ာ္တမ္း သေဘာနဲ႔ ေနာက္ထပ္လာၿပီး မေမးနဲ႔ေတာ့။ မင္းသြားႏိုင္ၿပီ”
ဇာတ္လမ္းက ဤတြင္နိ႒ိတံေလ၏။ ထုိဂရိ လူငယ္ရဲ႕ ေနာက္ပိုင္း ဇာတ္သိမ္းကေတာ့ ဘယ္လုိ ျဖစ္သြားမွန္း မသိရွိရေတာ့ပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ယေန႔ေခတ္ ျမန္မာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရး ခရီး လမ္းေၾကာင္းရဲ႕ဇာတ္သိမ္းပုိင္းေ
ကဲ- ဘယ္လုိလဲ။ ေမာင္တုိ႔ မယ္တုိ႔၊ ဆယ္ေက်ာ္သက္တုိ႔၊ ဖူးငုံတုိ႔ေရ။ စိတ္အလွထက္ ႐ုပ္အလွကို ေဖြရွာေနၾကသလား။ ပညာ ရဖုိ႔ထက္ ဥစၥာရဖုိ႔ အားထုတ္ ေနၾကသလား။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ႐ူပါကေတာ့ အပ်ဳိ ဘ၀တုန္းက ၃၆-၂၄-၃၆။ ဂစ္တာရွိတ္ ကေလးေပါ့။ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ကေလး သုံးေယာက္ေလာက္လည္း ေမြးၿပီးေရာ ေဟာ ၄၀-၄၀-၄၀။ ပီပါရွိတ္ႀကီး ျဖစ္သြားေတာ့တာပဲ။ ႐ူပါအလွက မျမဲဘူးေလ။ အမ်ဳိးသားေတြ အဖုိ႔ကေတာ့ ႐ုပ္ခႏၶာကုိယ္ ႀကီးထြားေအာင္ လုပ္ရင္ ေဘာဒီဂတ္ (Bodyguard) ျဖစ္မယ္။ ဉာဏ္ပညာ ႀကီးထြားေအာင္ ႀကိဳးစားရင္ေတာ့ ပညာရွင္ ျဖစ္မယ္။ သမၼတ လုပ္ရမယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အေရြးခံရမယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္ဟာကုိ ေရြးမွာလဲ။ ပညာေရႊအိုး လူမခုိး။ ဥစၥာဟူသည္ မ်က္လွည့္မ်ဳိး။ ပညာရင့္မွ ပြဲလယ္ တင့္မည္ဆိုတဲ့ အတုိင္း...။
အေပ်ာ္တကာ့ အေပ်ာ္ထဲမွာ ပညာနဲ႔ ေပ်ာ္ရတာဟာ အႏၲရာယ္ အကင္းဆုံး၊ အက်ဳိးအရွိဆုံး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကိုယ္လည္း ပညာတတ္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္၊ ကုိယ့္ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ လည္း အသိအလိမၼာ လႊမ္မိုးေစဖုိ႔ အားထုတ္ရင္း ေရႊျပည္ေတာ္ ေမွ်ာ္တုိင္းေ၀း မျဖစ္ေစဘဲ ေရႊျပည္ သစ္ဆီ ကုိယ္တုိင္ခ်ီၿပီး ေမြးရာပါအေမြအႏွစ္ ျဖစ္တဲ့ “ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယ”ေတြကို သုံးကာ ေအာင္ျမင္မႈပန္းတိုင္ဆီ အေရာက္လွမ္းခ်ီဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ဆက္တည္း ကမာၻ႔ ႏိုင္ငံအသီးသီးရဲ႕ ပညာေရး သမုိင္းေတြကို တေစ့တေစာင္း ငဲ့လွည့္ ကာ ၾကည့္႐ႈလုိက္ရင္ သင္ခန္းစာ ယူစရာ၊ အားက် အတုခုိးစရာေတြ တစ္ပုံတစ္ပင္ပါပဲ။ တစ္ခ်ိန္ က ဥေရာပ တုိက္မွာ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဗိုလ္က် စိုးမုိးမႈကုိ အျမဲတမ္း လံခဲ့ရတဲ့ ပရပ္ရွား ႏိုင္ငံဆုိတာ ရွိပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကို စစ္ လုိက္ေတာ့ ျပည္သူလူထု ပညာေကာင္းေကာင္း မတတ္လုိ႔ဆုိတာ သိရွိ လုိက္ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ခုနစ္ဆယ္လုံးလုံး စနစ္တက် စီမံကိန္း ခ်ၿပီး ျပည္သူလူထုကို ပညာျမႇင့္တင္ ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာင္မွာေတာ့ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဂ်ာမနီ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကူလီရယ္၊ တံငါရယ္၊ ဘိန္းစားေတြကို ေပါင္းစည္းကာ မေန႔တစ္ေန႔ကမွ ေပၚေပါက္ လာခဲ့တဲ့ အနီးအနားက ပိစိေကြး ႏိုင္ငံေလးတစ္ခု ရွိပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေကာင္းလုိ႔၊ ပညာ အေျမာ္အျမင္ရွိလုိ႔၊ ျပည္သူေတြ ညီၫြတ္လုိ႔၊ ဘာသဘာ၀ သယံဇာတမွ မရွိပါဘဲနဲ႔ နည္းပညာ ျမင့္မားၿပီး လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ကုိ ေကာင္းေကာင္း အသုံးခ်ႏိုင္ခဲ့လုိ႔ ခ်မွတ္တဲ့ စီမံကိန္းတုိင္း ေအာင္ျမင္ကာ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။ တျခားေတာ့ မဟုတ္ပါ။ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံေလးပါပဲ။ အလားတူ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ထုံးစံအတုိင္း ကမာၻေပၚမွာ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံဟာ မဟာ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံ(Super power) ျဖစ္ လာၿပီဆုိရင္ ၾသဇာ ခ်ဲ႕ထြင္ေတာ့တာပါပဲ။ နယ္ခ်ဲ႕ ေတာ့တာပါပဲ။ သူဆက္လက္ အင္အားႀကီးထြား ႏိုင္ဖုိ႔ ၾသဇာခံႏုိင္ငံ ငယ္ေတြကို ကုပ္ေသြးစုပ္တာ ဓမၼတာပဲေလ။
‘Big fish eat small fish’ ဆုိတဲ့ စကားရွိပါ တယ္။ ငါးႀကီးက ငါးကေလးကို စားတယ္ေပါ့။ ဒါဟာ ေလာက ထုံးတမ္းပါ။ အင္အားႀကီးသူ အႏုိင္ယူ စတမ္းပဲေလ။ ဒီလုိပါပဲ။ အစြယ္ႀကီး သူက အစြယ္နဲ႔ အႏုိင္ယူ။ ဦးခ်ဳိႀကီးသူက ဦးခ်ဳိနဲ႔ ဗိုလ္က်။ အဆိပ္ျပင္းသူက အဆိပ္နဲ႔ သတ္ျဖတ္။ ဗလႀကီးသူက ဗလနဲ႔စိုးမုိး။ အုပ္စုႀကီးသူက အုပ္စုနဲ႔ လႊမ္းမုိးလုပ္လာၾကပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ပညာႀကီးသူ ဉာဏ္ႀကီးသူေတြကလည္း ဉာဏ္ ပညာနဲ႔ ႀကီးစိုး အႏုိင္ယူၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဟာ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ ေဘးခ်င္း ကပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ ကုိယ္ ခုခံ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းေတြ၊ အင္အားေတြ၊ နည္းပညာေတြ စုေဆာင္း ေမြးျမဴမထားရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အႏၲရာယ္ႀကီးမလဲဆုိတာ စဥ္းစားသာ ၾကည့္ၾကပါ ဖူးငုံတုိ႔ေရ။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာ လူငယ္ေတြ က်န္းမာ ေအာင္ေနထုိင္ၿပီး ပညာတကယ္ တတ္ကၽြမ္းေအာင္ ႀကိဳးစား ထားၾကေပေတာ့။ အမွန္ေတာ့ သဘာ၀ သယံဇာတ ထုိက္သင့္သေလာက္ ႂကြယ္၀တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလုိ တုိင္းျပည္မ်ဳိးမွာ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ (Human Resource) ကို လူမွန္ မူမွန္နဲ႔ သာ ႀကိဳးစား ထူေထာင္လိုက္မယ္ ဆုိရင္ မၾကာလွပါဘူး။ ေအးခ်မ္းဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္လာမွာ ေျမ ႀကီးလက္ခတ္ မလြဲပါဘဲ။ Investment in education pays the most. ပညာေရးမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏံွျခင္းဟာ အက်ဳိးအမ်ားဆုံး ေပးစြမ္းတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ စြမ္းအားမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ လုိက္ပါေတာ့။ Invest in brainpower!
ပညာေရးေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀မွာ တုိးတက္ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြက အနမတဂၢပါပဲ။ ေလာကီ ခ်မ္းသာမ်ဳိးစုံ ရရွိႏုိင္ပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အေတြး အေခၚ၊ တီထြင္ဖန္တီးမႈ၊ ျပည္သူ႔ နီတိနဲ႔ အက်င့္ သီလပါ မက်န္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြက အနႏၲပဲေလ။ အ၀တ္အစား၊ အေဆာင္အေယာင္ မေတာက္ေျပာင္ေပမယ့္ ပညာေၾကာင့္ ဂုဏ္ေရာင္ ဉာဏ္ေရာင္ ထိန္ထိန္ လင္းႏိုင္ပါတယ္။
အဆုိ အမိန္႔ေလးေတြကို ေလ့လာၾကည့္ဦး မယ္ဆိုရင္ Victor Hugo (၁၈၀၂-၁၈၈၅) က He who opens a school door, closes a prison. လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ေက်ာင္းတံခါးကို ဖြင့္လုိက္တာဟာ အက်ဥ္းေထာင္ကို ပိတ္ပစ္လုိက္တာပါပဲ။ Education is what remains after one has forgotten everything he learned in school. လုိ႔ Albert Einstein (၁၈၇၉-၁၉၅၅)က မိန္႔ပါတယ္။ ပညာေရးဆုိတာ ေက်ာင္းမွာ သင္ခဲ့သမွ် အရာရာကို ေမ့ပစ္ၿပီးေနာက္ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ဟာပါပဲတဲ့ေလ။ Leonardo da Vinci က Poor is the pupil who does not surpass his master. လုိ႔ မိန္႔ဆုိပါတယ္။ ဆရာ့ ထက္လက္ေစာင္း မထက္တဲ့ တပည့္ဟာ ည့ံဖ်င္းတာေပါ့တဲ့။ A child miseducated is a child lost. လုိ႔ John F. Kennedy က ေျပာပါတယ္။ လြဲမွားစြာ ပညာသင္ ခံရတဲ့ ကေလးဟာ ဆုံး႐ႈံးသြားတဲ့ ကေလးပါပဲတဲ့။ Diogenes Laertius ကေတာ့ ဒီလုိ ဆုိပါတယ္။ The foundation of every state is the education of its youth. တုိင္းႏိုင္ငံတုိင္းရဲ႕အေျခခံ အုတ္ျမစ္ဟာ သူ႔တုိင္းျပည္က လူငယ္ေတြရဲ႕ပညာေရးပါပဲတဲ့ေလ။ The roots of education are bitter, but the fruit is sweet. ဒီစကားက Aristotle ေျပာတာပါ။ ပညာေရး ရဲ႕အျမစ္မ်ားကား ခါးသီးလွ၏ သုိ႔ေသာ္ အသီး ေတြက ခ်ဳိၿမိန္လွပါ၏တဲ့။
ေနာက္ဆုံး အေနနဲ႔ ပညာရွိ တစ္ဦးရဲ႕ အဆို အမိန္႔ တစ္ခုနဲ႔ နိဂုံး ခ်ဳပ္လုိက္ပါေတာ့မယ္။ ‘Tell me what the youths of your country are doing. I will predict the future of your country.’ “သင္တုိ႔ႏုိင္ငံက လူငယ္ေတြ ဘာေတြ လုပ္ေနၾက တယ္ဆုိတာ ကၽြႏု္ပ္ကို ေျပာျပစမ္းပါ။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္ကို ႀကိဳတင္ေဟာကိန္း ထုတ္လုိက္ ပါ့မယ္”တဲ့ဗ်ာ။ ေသခ်ာ နားလည္သေဘာေပါက္ ပါတယ္ေနာ္။ ေရႊဖူးငုံတုိ႔ေရ- သင္တုိ႔လည္း ဘာ ေတြမ်ား ေလးေလးနက္နက္ ပီပီျပင္ျပင္ အားႀကိဳး မာန္တက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဇာက္ခ်လုပ္ကုိင္ ေနၾကပါၿပီလဲ။ ေျဖၾကည့္စမ္းပါလုိ႔။
ဆယ္ေက်ာ္သက္ ထက္ျမက္ပါေစ။
Written by ဦးေအးခ်စ္(EEAC)
