စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးမ်ားကို ေက်ာ္လႊားျခင္း

ျမင္ဖူးၾကမွာေပါ့။ ဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ကို သံေျခက်င္း ခတ္ထားတာကိုေလ။ ဆင္ႀကီးရဲ႕ ေျခေထာက္မွာ သံေျခက်င္းကို ခ်ည္ထားၿပီး သံႀကိဳးအစြန္းတစ္ဖက္ကိုေတာ့ ေျမႀကီးမွာ စိုက္ထားတယ္။
မထူးဆန္းဘူးလား။ ဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ရဲ႕ ခြန္အားက ေျမႀကီးမွာ စိုက္ထားတဲ့ သံေျခက်င္းငုတ္ကို ျပဳတ္ထြက္ေအာင္ ရုန္းႏုိင္ပါလ်က္နဲ႕ ဘာလို႕ ဒီဆင္ႀကီးက မရုန္းတာလဲ။
ဒါဟာ က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္လည္း အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္လုိ႕ ဒီကေန႕ အဲဒါကို က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ ဘယ္သူေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာေတြပဲလုပ္လုပ္၊ က်ေနာ္တုိ႕မွာ လုိခ်င္တာကို မရႏုိင္ေအာင္လုပ္ေနတဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုုိင္ရာ အတားအဆီးေတြ ရွိၾကပါတယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ အဲဒီစိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေတြဟာ အမွန္တကယ္ အေျခအျမစ္မရွိပါဘူး။ အဲဒါေတြအမ်ားစုဟာ က်ေနာ္တုိ႕ ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ပတ္၀န္းက်င္၊ ပညာေရး ဒါမွမဟုတ္ ယဥ္ေက်းမွုတို႕အေပၚ မူတည္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာၾကတဲ့ အတားအဆီးေတြပါ။
ဒီေအာက္က စာေၾကာင္းေတြကို စဥ္းစားၾကည့္ပါဦး။
” ငါဟာ တကၠသိုလ္တက္ရေလာက္ေအာင္ စာမေတာ္ဘူး ”
” ငါဟာ လူၾကားသူၾကားမွာ စကားေျပာဖုိ႕ သတၱိမရွိဘူး ”
” ငါဟာ အဲဒီအားကစားကို ကစားဖို႕ အရည္အခ်င္းမရွိဘူး ”
” ငါဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာ မေအာင္ျမင္ႏုိင္ဘူး ”
” ငါ ဘယ္ေတာ့မွ အဲဒီ ေငြေၾကးအေျခအေနကို ေရာက္မွာမဟုတ္ဘူး ”
” ငါ သူ႕လုိ မေအာင္ျမင္ႏုိင္ဘူး ”
” ငါ့ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ငါနဲ႕ အလွမ္းေ၀းေနတယ္ ”
ဒါေတြ အားလုံးဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေတြပါပဲ။ အဲဒါေတြဟာ ဘယ္လုိမွ ယုတၱိမရွိသလို အေျခအျမစ္လည္း မရွိပါဘူး။ သင့္မွာ အဲဒီလုိမ်ိဳး စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေတြ ေနာက္ထပ္ ရွိခ်င္ရွိေနမွာပါ။ ေလးမိနစ္ တစ္မိုင္ အတားအဆီး အေၾကာင္းကို စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြတုန္းက လူတစ္ေယာက္ဟာ ေလးမိနစ္အတြင္းမွာ တစ္မုိင္ေျပးဖို႕ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႕ ယုံၾကည္ခဲ့ၾကတယ္။ အေျပးသမားအမ်ားစုေကာ၊ လူထုကပါ အဲဒီလုိ ယုံၾကည္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆုိေတာ့ တာေ၀းအေျပးသမားေတြကိုယ္တုိင္က ေလးမိနစ္အတြင္း တစ္မိုင္ေျပးဖို႕ဆုိတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႕ ယုံၾကည္ေနၾကလို႕ပါပဲ။ အဲဒီယုံၾကည္မွဳဟာ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ေမလအထိပဲ ခံပါတယ္။
ရိုဂ်ာ ဘန္နီစတာ (Roger Bannister) က ၃မိနစ္နဲ႕ ၅၉စကၠန္႕အတြင္းမွာ ေျပးျပႏုိင္ခဲ့တယ္။
စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာကေတာ့၊ ေနာက္ထပ္ ရက္သတၱပတ္ ၆ ပတ္အၾကာမွာ ဘန္နီစတာရဲ႕ စံခ်ိန္ဟာ က်ိဳးသြားခဲ့တယ္ေလ။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ေလးမိနစ္ တစ္မုိင္ဆုိတာ အထူးအဆန္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
သင္ဟာ သင့္ရဲဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစား ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆုိေတာ့ အဲဒါေတြက သင့္ကို သင္လုိခ်င္တာမရေအာင္ ေနာက္ျပန္ဆြဲေနလုိ႕ပါပဲ။
၁။ ေသေသခ်ာခ်ာ သတ္မွတ္ပါ
သင့္ကို ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးတစ္ခုကို ခ်ေရးပါ။ အဲဒါရဲ႕ေအာက္မွာ ဒီယုံၾကည္မွဳေၾကာင့္ သင္ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ခ်ေရးပါ။
ဥပမာ-
“ငါဟာ ကိုယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု မလုပ္ႏုိင္ဘူး”
ငါ စီးပြားေရးမွာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္မယ့္၊ အက်ိဳးအျမတ္ရႏုိင္မယ့္ စိတ္ကူးတခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုထိ သူမ်ားဆီမွာ အလုပ္လုပ္ေနမိတုန္းပဲ။
၂။ သင့္ကိုယ္သင္ အားေပးပါ
တျခား စာရြက္မွာလည္း အဲဒီ အတားအဆီးကို ခ်ေရးပါ။ ၿပီးေတာ့ အဲဒါနဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ စာေၾကာင္းကိုလည္း ခ်ေရးပါ။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ (အဲဒါအေရးႀကီးပါတယ္) အဲဒီ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးကို ျခစ္ပစ္လုိက္ပါ။
ဥပမာ-
“ငါဟာ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု မလုပ္ႏိုင္ဘူး”
“ငါဟာ စီးပြားေရးမွာ သိပ္ကိုေအာင္ျမင္မွာ ေသခ်ာတယ္ ”
၃။ သင့္ရဲ႕ စိတ္စြမ္းအားကို အသုံးျပဳပါ
သင့္ရဲ႕ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ စာေၾကာင္းကို ျမင္သာတဲ့ ေနရာတစ္ခုခုမွာ ေရးထားလုိက္ပါ။ ၿပီးေတာ့ ေန႕စဥ္ေန႕တုိင္း အဲဒီစာေၾကာင္းကို စြမ္းအင္အျပည့္၊ အာရုံစူးစုိက္မွဳအျပည့္နဲ႕ အသံက်ယ္က်ယ္ ဖတ္ပါ။ က်ေနာ္ ဒီနည္းကို သုံးၾကည့္ၿပီးပါၿပီ။ တကယ္ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေတြဟာ ဆင္တစ္ေကာင္မွာ ခတ္ထားတဲ့ သံေျခက်င္းနဲ႕ တူပါတယ္။ ျမင္ဖူးၾကမွာေပါ့။ ဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ကို သံေျခက်င္း ခတ္ထားတာကိုေလ။ ဆင္ႀကီးရဲ႕ ေျခေထာက္မွာ သံေျခက်င္းကို ခ်ည္ထားၿပီး သံႀကိဳးအစြန္းတစ္ဖက္ကိုေတာ့ ေျမႀကီးမွာ စိုက္ထားတယ္။
မထူးဆန္းဘူးလား။ ဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ရဲ႕ ခြန္အားက ေျမႀကီးမွာ စိုက္ထားတဲ့ သံေျခက်င္းငုတ္ကို ျပဳတ္ထြက္ေအာင္ ရုန္းႏုိင္ပါလ်က္နဲ႕ ဘာလို႕ ဒီဆင္ႀကီးက မရုန္းတာလဲ။
ဒါဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေၾကာင့္ပါပဲ။
အဲဒီဆင္ႀကီးကို ငယ္စဥ္က အဲဒီလို သံေျခက်င္းခတ္ထားတယ္။ သူက ရုန္းတယ္။ ငယ္ငယ္ေလးဆိုေတာ့ မရုန္းႏုိင္ဘူးေပါ့။ သူ ရုန္းေလ၊ သံေျခက်င္းက သူ႕ေျခေထာက္ထဲကို နစ္၀င္ၿပီး နာက်င္ေလ။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ နာက်င္မွဳဒဏ္ကို မခံႏုိင္ေတာ့ဘဲ သူရုန္းေနတာကို ရပ္လုိက္ေတာ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူဟာ သံေျခက်င္းကို ျပဳတ္ထြက္ေအာင္ မရုန္းႏုိင္ဘူး။ ရုန္းလုိက္ရင္ နာမွာပဲဆုိတဲ့ အသိကလည္း သူ႕စိတ္ထဲမွာ စြဲနစ္သြားေတာ့တယ္။
ဒီလုိနဲ႕ သူဟာ ဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ျဖစ္လာတယ္။ အင္အားအျပည့္၊ ခြန္အားအျပည့္နဲ႕ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သူ႕မွာ ငယ္ငယ္ကတည္းက စြဲလာတဲ့ ” သံေျခက်င္းကို ျပဳတ္ေအာင္ မရုန္းႏုိင္ဘူး၊ ရုန္းရင္ နာလိမ့္မယ္ ” ဆုိတဲ့ အသိက မေပ်ာက္ေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ သူမရုန္းဘူး။ သူ႕ရဲ႕ ခြန္အားနဲ႕ ရုန္းလိုက္ရင္ အသာေလးျပဳတ္ထြက္မယ့္ သံေျခက်င္းကို သူမရုန္းဘဲ ေနေတာ့တယ္။
သင့္မွာလည္း အဲဒီဆင္ႀကီးလိုပဲ ငယ္စဥ္ကတည္းက ရခဲ့တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးတစ္ခု ရွိခ်င္ရွိလိမ့္မယ္။ အဲဒါကို ဆုပ္ကိုင္မထားပါနဲ႕။ အခု သင္ဟာ ခြန္အားအျပည့္နဲ႕ ဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ျဖစ္ေနၿပီ။ သင့္ရဲ႕ ခြန္အားေတြနဲ႕ စြမ္းအင္ေတြနဲ႕ ရုန္းလုိက္စမ္းပါ။ အဲဒီ သံေျခက်င္းကို ျပဳတ္ထြက္သြားေအာင္ ရုန္းပစ္လုိက္စမ္းပါ။ သင္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
Ref: Lifestyle Tip #14: Mental Barriers by Oli Hille , Assumed Constraints by MorningCoach