ရင့္က်က္ေသာစိတ္ အပိုင္း(၁)-(၂)

 
အပိုင္း(၁)
လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတခုမွာ အႏၱရာယ္အရွိဆံုးသူေတြကေတာ့ သူငယ္နာမစင္တဲ့ လူႀကီးေတြပဲ ျဖစ္တယ္လို ့ နယူးေယာက္စီးတီး တကၠသုိလ္ရဲ့ ဒႆန ပါေမာကၡ ဟာရီအိုဗာစထရီ (Harry Overstreet ) က ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။  အသက္ အရြယ္ႀကီး ေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္နဲ ့အသိ ဉာဏ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ကေလးသူငယ္တေယာက္ လိုပဲ  ျဖစ္ေနတဲ့ သူေတြေၾကာင့္ လူ ့ေလာက ဟာ ေဘးအႏၱရာယ္ေတြ ၀ိုင္းေနရတယ္လို ့ ဆိုလိုခ်င္ပံု ရပါတယ္။ သည္လို ကေလးကလား ႏိုင္တဲ့ လူႀကီးေတြအတြက္ အေခၚ အေ၀ၚ ေတြက မနည္းပါဘူး။ က်ပ္မျပည့္္တဲ့သူတဲ့။  အသက္ႀကီးၿပီး အခ်ိန္မစီးသူတဲ့။ မက်က္တက်က္ေပါင္မုန္ ့တဲ့။
လူႀကီးေတြက ကေလးသူငယ္ေတြမွာ မရွိႏိုင္တဲ့ စြမ္းအားေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေနပါတယ္။ အျမင္ သာ ဆံုးကေတာ့ ရုပ္ပိုင္ဆိုင္ရာ ခြန္အားပါ။ ကေလးငယ္တေယာက္ စိတ္ဆိုးတဲ့ အခါ ဖ်က္လို ဖ်က္ဆီးလုပ္တတ္သလိုမ်ဳိး လူႀကီးတေယာက္က စိတ္ဆိုးမာန္ဆိုး ဖ်က္ဆီးမယ္ဆိုရင္ ပ်က္စီးမွဳ ပမာဏအတိုင္းအတာဟာ ကေလး သူငယ္က လုပ္တာထက္ အမ်ားႀကီး ပိုႀကီးမား ပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူငယ္နာ မစင္တဲ့ လူႀကီးေတြဟာ ေလာကအတြက္ အလြန္ အႏၱရာယ္ႀကီး တယ္လို ့ ေျပာေနၾက တာပါ။
လူတေယာက္ဟာ အသက္အရြယ္ႀကီးလာတာနဲ ့အမွ် ၾသဇာရွိတဲ့သူ ျဖစ္လာပါတယ္။ မိဘတေယာက္ ျဖစ္လာတယ္။ ဆရာတေယာက္ ျဖစ္လာတယ္။ အလုပ္ရွင္ တေယာက္  ျဖစ္လာတယ္။ အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ ျဖစ္လာတယ္။ အရာရွိ တေယာက္ ျဖစ္လာတယ္။ အႀကီးအကဲ တေယာက္ ျဖစ္လာတယ္။ တစံုတေယာက္ အေပၚမွာေတာ့ ၾသဇာရွိလာတာပါပဲ။ ၾသဇာ မရွိဘူးဆိုတဲ့ လူႀကီးဆိုတာ ရွားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူႀကီး တေယာက္ရဲ့ စိတ္ဓာတ္ဟာ အသက္အရြယ္နဲ ့အညီ ဖြံ ့ၿဖိဳးရင့္က်က္လာျခင္းမရွိဘဲ ကေလးသူငယ္အဆင့္မွာပဲ ရပ္တံ့ေနမယ္ဆိုရင္ သူ ့ၾသဇာေအာက္မွာ ရွိတဲ့သူေတြ  ဘယ္ေလာက္ ဆင္းရဲႀကမလဲ။
အသက္အရြယ္ႀကီးလာတာနဲ ့အမွ် ပိုင္ဆိုင္မွဳေတြ မ်ားလာပါတယ္။ လက္နက္ အသံုး အေဆာင္ေတြ မ်ားျပားလာသလို မိတ္ေဆြသဂၤဟေတြ အသင္းအပင္းေတြ မ်ားျပား လာပါတယ္။ လူႀကီးတေယာက္ဟာ လက္နက္ အသံုးအေဆာင္ေတြကို အသံုးျပဳၿပီး သူ ့ရဲ့ စြမ္းအားကို ခ်ဲ ့ထြင္ႏိုင္သလို အသင္းအပင္းအဖြဲ ့အစည္းေတြမွာ ၀င္ေရာက္ျပီး တေယာက္တည္း မလုပ္ႏိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြကို စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ သည္လို စြမ္းအားရွိတဲ့ လူႀကီး တေယာက္က ကေလးသူငယ္စိတ္ဓာတ္ေလာက္နဲ ့ ဦးေဆာင္ေနမယ္ဆိုရင္ သူဖန္တီးမယ့္ ေဘးအႏၱရာယ္ဟာ အကန္႔အသတ္ ရွိမွာ မဟုတ္ပါ။
“ေနရာမွန္ကို ေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္သူရယ္လို ့ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ သည္ေန ့အထိ အလံုအေလာက္ မရွိေသးပါဘူး” လို ့ ဂ်ီဘီ ခ်စၥဟုမ္း (G.B. Chisholm) ဆိုတဲ့ စိတ္ကုဆရာ ၀န္တေယာက္က  ေျပာဖူးပါတယ္။ သူငယ္နာမစင္တဲ့ လူႀကီးေတြပဲ ေနရာယူထားတာေၾကာင့္ ေနရာမွန္ လူမွန္ ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ရွားပါး ေနရတာကို ဆိုလိုခ်င္ ပံုရပါတယ္။
“အတၱဟိတနဲ ့ပရဟိတကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ဒြန္တြဲဖန္တီးေပးႏိုင္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္မွဳမ်ဳိးကို ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့သူေတြ ယေန ့အထိ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရွိေသးတဲ့ အတြက္ လူ႔ေလာက ဟာလည္း ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္ေနရတယ္” လို ့ ပါေမာကၡ အိုဗာစထရိက ေျပာပါတယ္။
ယေန ့လူငယ္ ေနာင္၀ယ္လူႀကီး ဆိုတဲ့ စကားဟာ သံုးစြဲလြန္းလို ့ ဖြတ္ဖြတ္ေၾကၿပီး စြမ္းအားမဲ့ တဲ့ စကားလံုးေတာင္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ လူႀကီးတေယာက္ရဲ့ ဘ၀ကို မလြဲဧကန္ ေရာက္ရွိ မယ့္ လူငယ္ေတြအေနနဲ ့ “ရင့္က်က္မွဳ” ဆိုတဲ့ အသိစိတ္ဓာတ္ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ေလ့က်င့္တာမ်ဳိးက အလြန္ နည္းပါးေနပါေသး တယ္။

ေနာက္ၿပီး အသိစိတ္ဓာတ္ ရင့္က်က္မွဳကို သင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကလည္း ရွားပါးေနပါတယ္။စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာလည္း သည္လို စိတ္ဓာတ္ ဖြံ ့ၿဖိဳးေရးပညာကို စနစ္တက် ေလ းေလး နက္နက္ သင္ေပးတာမ်ဳိး မရွိေသးပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိုရင္ ဆရာ၀န္ အင္ဂ်င္နီယာ စတဲ့ အသက္ေမြးပညာေတြကိုပဲ ဘ၀ရဲ့ ထိပ္တန္း ရည္မွန္းခ်က္လို ျဖစ္ေနေအာင္ ပညာေရးေလာကက ဖန္တီးေပးေန ပါတယ္။ သည္လို အတတ္ပညာေတြအေပၚမွာပဲ အာရံု  စိုက္ ေနေအာင္ သင္ၾကားေပးေနတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာ၀န္ႀကီး အင္ဂ်င္နီယာႀကီး တေယာက္ျဖစ္ လာရံုနဲ ့ အသိစိတ္ဓာတ္က အလိုလို ရင့္က်က္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္မွဳ  ဆိုတာက ေလ့က်င့္ပြားမ်ား ရတဲ့ ပညာရပ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။
ပါေမာကၡ အိုဗာစထရိက ရင့္က်က္ေသာ စိတ္ ( The Mature Mind) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ တအုပ္ ကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။  သည္စာအုပ္မွာ ရင့္က်က္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ပိုင္ဆိုင္ ရရွိဖို ့လိုအပ္ခ်က္ ေတြကို ရွင္းလင္းျပထားပါတယ္။ အဓိက တင္ျပထားတာ ကေတာ့ ရင့္က်က္မွဳ ဆိုင္ရာ ကြင္းဆက္ သေဘာတရား(The Linkage Theory of Maturity) ျဖစ္ပါတယ္။
ရင့္က်က္သူတေယာက္ျဖစ္လာဖို ့ ဘ၀နဲ ့ဆက္စပ္ေနတဲ့ ကြင္းဆက္ ေျခာက္ခုကို ပါေမာကၡ အိုဗာစထရိက သည္စာအုပ္မွာ ရွင္းျပထားပါတယ္။
သည္ကြင္းဆက္ေတြကေတာ့ အသိပညာ ကြင္းဆက္၊ တာ၀န္ကြင္းဆက္၊ ေျပာဆိုဆက္ဆံေရး ကြင္းဆက္၊ လိင္မွဳ ကြင္းဆက္၊ ကိုယ္ခ်င္းစာနာမွဳ ကြင္းဆက္နဲ ့ဒႆနအျမင္ကြင္းဆက္တို ့ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ကြင္းဆက္ေျခာက္ခုဟာ တခုနဲ ့တခု ဆက္စပ္ေနၿပီး အျပန္အလွန္ အေထာက္အပံ့ျပဳ ေနတဲ့အေၾကာင္း၊ သည္ကြင္းဆက္ေျခာက္ခုကို ျပည့္ၿဖိဳးသန္မာေအာင္ ႀကိဳးစား အားထုတ္တဲ့ သူဟာ ရင့္က်က္တဲ့စိတ္ကို ပိုင္ဆိုင္သူျဖစ္လာမယ့္အေၾကာင္း အိုဗာစထရိက ေျပာပါတယ္။
အပိုင္း(၂)
အသိပညာကြင္းဆက္
လူဟာ အသက္အရြယ္ႀကီးျမင့္လာေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္တဲ့သူအျဖစ္ကို အလိုလို ေရာက္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္သူ ျဖစ္လာဖို ့အတြက္ ေလ့က်င့္ပြားမ်ား ရမယ့္အရာေတြ
သပ္သပ္ ရွိေနပါတယ္။ သည္လို ေလ့က်င့္ပြားမ်ားရမယ့္ အရာေတြ အေၾကာင္း ကို ပါေမာကၡ အိုဗာစထရိ (Overstreet) က ကြင္းဆက္ေျခာက္ခု သေဘာတရား နဲ ့တင္ျပပါတယ္။ သည္ကြင္းဆက္ေျခာက္ခုဟာ လူသားရဲ့ ရွင္သန္မွဳဘ၀နဲ ့ဆက္စပ္ေနတဲ့ ကြင္းဆက္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သူက်င္လည္ရာ ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာေလာကႀကီးနဲ ့ဆက္စပ္ ေနတဲ့ ကြင္းဆက္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ကြင္းဆက္ေျခာက္ခုထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ အသိပညာ ကြင္းဆက္နဲ ့ ပတ္သက္ၿပီး အိုဗာစထရိက သည္လို စတင္ေျပာျပပါတယ္။
- လူသည္ မည္သည့္အသိပညာမွ မပါဘဲလ်က္ ေမြးဖြားလာသည္။ သို ့ေသာ္ ေမြးကင္းစ ကေလးငယ္တြင္ သဘာ၀ကေပးေသာ ဗီဇအသိတခ်ဳိ ့ပါ၀င္သည္ကိုမူ ၀န္ခံရမည္။ သူ ့ အသက္ ရွင္ဖို ့အတြက္ မိခင္ဧ။္ ႏို ့ကို မည္သုိ ့ေသာက္စို ့ရမည္ကိုကား ကေလးငယ္ သိသည္။ ထိုသို ့ေသာ ဗီဇသိမွ လြဲလွ်င္ အျခားအသိပညာ ဘာမွ မပါရွိ။ သူႏွင့္ ကမၻာေလာကႀကီး အၾကား မည္သည့္ အသိပညာကြင္းဆက္မွ မရွိေသး။ အေရးအဖတ္ အတြက္အခ်က္ ကဲ့သို ့ ေသာ စြမ္းရည္မ်ားကို မဆိုထားဘိ။ အသက္ရွင္ေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့မသိေသး။ သူ ့ကိုယ္ေပၚက ၿခံဳေစာင္ ကြာက်သြားလွ်င္ အေအးမိၿပီး ေနထိုင္ မေကာင္းျဖစ္မည္ကိုပင္ မသိေသးေပ။ —-


ကေလးငယ္မွာ အသိပညာ မပါရွိေပမယ့္ အသိပညာကို ရယူႏုိင္တဲ့ စြမ္းအားေတြေတာ့ ပါရွိေနတယ္ ၊  ဒါေပမယ့္ လူေတြဟာ သည္လို စြမ္းအားကို အသံုးမခ်ႏိုင္ဘဲ ၊ အသံုးခ်ရ ေကာင္းမွန္း မသိဘဲ ေသဆံုးသြားတတ္တယ္လို ့ ပါေမာကၡ အိုဗာစထရိက ေျပာပါတယ္။
ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာႀကီးနဲ ့ဆက္စပ္ဖို ့အတြက္ အသိပညာကြင္းဆက္ကို မဖန္တီးရင္ ကေလး ဘ၀ ကို ေက်ာ္လြန္ရွင္သန္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ ၊  အသိပညာကြင္းဆက္ကို ခုိင္မာ သည္ထက္ ခုိင္မာေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ တည္ေဆာက္ေနပါမွ ကေလး ကလား ဆန္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ရင့္က်က္သူ ျဖစ္လာမယ္လို ့ သူက ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူေျပာတဲ့ အသိပညာ ဆိုတာက ဗဟုသုတသက္သက္ကို ဆိုလုိတာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း သည္လို  ရွင္းျပပါတယ္။
-  ရင့္က်က္သူ ျဖစ္လာရန္အတြက္ ရူပေဗဒ၊ ဓာတုေဗဒ၊ ဒႆနေဗဒ စသည့္ သီးျခား ဘာသာ ရပ္မ်ားအားလံုးကို သိရမည္ဟု ဆိုလိုသည္မဟုတ္။ ရင့္က်က္မွဳႏွင့္ ဗဟုသုတသည္ တျခားစီ သာ ျဖစ္သည္။ ေတာလမ္းတလမ္းေပၚတြင္ လူႏွစ္ေယာက္ လမ္းေလွ်ာက္သြားသည္ ဆိုပါစို ့။ ႏွစ္ေယာက္စလံုးပင္ လမ္းေဘးက သစ္ပင္ပန္းပင္ မ်ားကို ျမင္ေနရမည္။ တေယာက္ က ယင္းသစ္ပင္ပန္းပင္တို ့ဧ။္ သဘာ၀ကို သိၿပီး က်န္တေယာက္ ကေတာ့ မသိ ဟု ဆိုပါစို ့။ ထိုအေျခအေနတြင္ သိသူကို ရင့္က်က္သူဟု သတ္မွတ္ၿပီး မသိသူကို မရင့္က်က္သူဟု သတ္မွတ္၍  မရႏိုင္ပါ။
- ရင့္က်က္မွဳဟူသည္ အသိပညာအေပၚ ထားရွိသည့္ သေဘာထားႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည္။ သစ္ပင္ပန္းပင္တုိ ့ဧ။္ အမည္နာမႏွင့္သဘာ၀တို ့ကို သိရန္လိုအပ္သည့္ ဘ၀အေျခအေနတြင္  သိရန္မလိုအပ္သေယာင္ သေဘာထားလွ်င္ကား ထုိသူကို မရင့္က်က္သူ ဟု သတ္မွတ္ရမည္။ တကယ္မသိပါဘဲလ်က္ သိဟန္ေဆာင္ေနလွ်င္ ထုိသူကို မရင့္က်က္သူဟု သတ္မွတ္ရမည္။ ကိုယ့္မသိသည့္ ပညာရပ္မ်ားကို ကိုယ္မသိသည့္အတြက္ တန္ဖိုးမရွိသလို ႏွိမ့္ခ်ေျပာဆိုလွ်င္ ထိုသူကို မရင့္က်က္သူဟု သတ္မွတ္ရမည္။ သိသင့္ေသာအရာကို သိလည္း သိႏိုင္ပါလ်က္ မသိလည္း အေရးမႀကီးပါဘူးဟုဆိုကာ သိခ်င္စိတ္ကို ေဖ်ာက္ဖ်က္လွ်င္ မိမိက်င္လည္    ေနထို င္ ရေသာ ပတ္၀န္းက်င္ေလာကႀကီးအေပၚ အေရးမစိုက္သည့္ သေဘာထား ျဖစ္သည့္ အတြက္ ထုိသူမ်ဳိးကို မရင့္က်က္သူဟုပင္ သတ္မွတ္ရမည္။ —-
သက္ရွိသတၱ၀ါတမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့ လူသားဟာ အသက္ရွင္ဖို ့ေလာက္ကိုသာ အာရံုမထားသင့္ဘဲ  က်န္တဲ့ အသိပညာေတြကိုလည္း အေရးထားၿပီး အာရံုစိုက္သင့္တယ္လို ့ ပါေမာကၡ အိုဗာစထရိက  ယူဆပါတယ္။ လူမွာ ပါရွိတဲ့ စြမ္းရည္စြမ္းပကားေတြကို အသံုးခ်ရေကာင္းမွန္း မသိတဲ့သူေတြကုိ တိရစၦာန္အဆင့္ေလာက္ပဲ ရွိတဲ့သူေတြလို ့ သူက ျမင္ပါတယ္။  လူသားဟာ သူ ့မွာ ပါရွိေနတဲ့ စြမး္ရည္စြမ္းပကားေတြကို အသံုးခ်ၿပီး ၊ အသက္ရွင္သန္ဖို ့ထက္ ပိုလြန္တဲ့ ပညာရပ္ေတြကို တိုးတက္ေလ့လာခဲ့တဲ့အတြက္ပဲ တိရစၦာန္ေလာကထက္ တဆင့္ ျမင့္တဲ့ လူသားေလာကကို ေရာက္ခဲ့တာလို ့ သူက ဆိုပါတယ္။  ရင့္္က်က္မွဳရွိတဲ့ လူသားေတြေၾကာင့္
လူသားေလာကဟာ တိုးတက္ဖြံ ့ၿဖိဳးလာခဲ့ရတယ္လို ့သူက ေကာက္ခ်က္ခ်ရင္း သည္လို ဆက္ေျပာပါတယ္။
- လူ သည္ အသက္အရြယ္အရေရာ အဆင့္အတန္းအရပါ လူႀကီးတေယာက္ျဖစ္လာၿပီး သားသမီးမ်ား၊ တပည့္တပန္းမ်ားကို ဦးေဆာင္ရမည့္ အေနအထားကို ေရာက္လာပါလ်က္ ထိုအေနအထားတြင္ လိုအပ္သည့္ အသိပညာမ်ဳိးကို ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္မွဳ မရွိလွ်င္  မရင့္က်က္သူ ျဖစ္သည္။
- လူ ့အဖြဲ ့အစည္းအတြင္း ေနထိုင္ရေသာ လူသားတြင္ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္စရာမ်ား အမ်ား အျပား ရွိေနသည္။ မိမိစိတ္ဆႏၵကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ျပသစရာမ်ား လည္း အမ်ား အျပားရွိေနသည္။ ရပ္ေရးရြာေရး၊ တိုင္းေရးျပည္ေရး၊ ကမၻာႀကီးအေရး၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ အေရး စေသာ အလြန္အေရးပါတဲ့  ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ဆႏၵေပးရျခင္းမ်ား၊ ပါ၀င္ဆံုးျဖတ္ ရျခင္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရသည္။ သို ့ပါလ်က္ သည္လို ကိစၥရပ္မ်ဳိးကုိ ေလးေလးနက္နက္ စိတ္၀င္စားရေကာင္းမွန္မသိဘဲ ေပါ့ေပ့ါ တန္တန္ သေဘာထားေနလွ်င္ မရင့္က်က္သူ ျဖစ္သည္္။ – - -
လူတေယာက္အတြက္ ဘ၀မွာ သိစရာေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။သည္လို သိစရာေတြကို သိေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ႀကိဳးစားအားထုတ္ဖို ့လိုတယ္၊ အသက္ရွင္သန္ေနသေရြ ့ လုိအပ္တဲ့ အသိပညာကို ဆည္းပူးေနရမယ္လို ့ အိုဗာစထရိက ဆိုပါတယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ပညာေရး၊ သက္ႀကီးပညာေရး စတဲ့ ပညာေရးေလာကရဲ့ ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္မွဳျဖစ္စဥ္ေတြအေပၚမွာ အိုဗာ စထရိရဲ့ အယူအဆေတြက အလြန္ၾသဇာရွိခဲ့တာပါ။ လူတေယာက္ဟာ အသိ စိတ္ဓာတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာနဲ ့လူမွဳဆက္ဆံေရးပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားမွာ ရင့္က်က္မွဳကို ရယူလိုတယ္ဆိုရင္ အသိပညာ ကြင္းဆက္ကို စဥ္ဆက္မျပတ္ တည္ေဆာက္ ေနရပါမယ္္။ အသိပညာကြင္းဆက္ကို တည္တံ့ ခုိင္ၿမဲေအာင္ လုပ္ဖို ့စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာေရးကို လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာေရးကို လက္မခံရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာကို အိုဗာစထရိက သည္လို ရွင္းျပပါတယ္။
- လက္ရွိပိုင္ဆိုင္ထားသမွ် အသိပညာ ဗဟုသုတေလာက္ကို လံုေလာက္ၿပီဟု ဆံုးျဖတ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ဆည္းပူးေလ့လာျခင္းမရွိသူသည္ မရင့္က်က္သူ ျဖစ္သည္။ ထုိသူမ်ဳိးသည္ အေျခအေနသစ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေတြ ့ရသည့္အခါ ဘာလုပ္ရမွန္း မသိေတာ့။ ျပႆနာ အသစ္မ်ား ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရသည့္အခါ နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားႏွင့္သာ ေျဖရွင္းတတ္သည္။ သို ့ျဖင့္ ျပႆနာ မေျပလည္ဘဲ ပိုရွဳပ္ေထြးလာျခင္းသာ အဖတ္တင္တတ္သည္။ တရားေသနည္းလမ္း ေဟာင္း မ်ားႏွင့္ တရားေသ၀ါဒမ်ားက သူ ့ဘ၀ကို ပံုေဆာင္ခဲတခုအျဖစ္ ဖန္တီးပစ္လိုက္သည္။ သို ့ တိုင္ သူကေတာ့ မာနတလူလူ ျဖစ္ေနသည္။  ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အထင္ႀကီးၿပီး ဘ၀င္ျမင့္ေန တတ္သည္။ ဘာမွ ထပ္သိစရာ မလိုအပ္ေတာ့သည့္ လူတတ္ႀကီးတေယာက္လို ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ ထင္မွတ္ေနေလရာ ႏြားေျခရာခြက္ထဲက ဖားသူငယ္အျဖစ္သို ့ ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္သြားရေတာ့သည္။
- က်မ္းဂန္စာေပ တတ္ကြ်မ္းသည့္ ပညာရွိႀကီး ျဖစ္ေစကာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ထင္တလံုး
ျဖစ္ေနလွ်င္ စာမတတ္သည့္ လယ္သမားတေယာက္ႏွင့္ ဘာမွ မထူးၿပီ။ စာမတတ္သည့္ လယ္သမားသည္လည္း သူ ့ဖခင္ သင္ေပးသမွ်ႏွင့္ တင္းတိမ္ေနၿပီး အသစ္အသစ္ေသာ စိုက္ပ်ဳိးေရးပညာရပ္မ်ားကို ေလ့လာျခင္းမရွိ ၊ အသံုးခ်ရေကာင္းမွန္း မသိသူ ျဖစ္သည္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ေလ့လာဆည္းပူးျခင္း ကင္းမဲ့သည့္ ပညာရွိႏွင့္ စာမတတ္ေပမတတ္ လယ္သမားတို ့ ႏွစ္ေယာက္စလံုးပင္ မရင့္က်က္သူမ်ား ျဖစ္သည္။——
ရင့္က်က္မွဳအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အသိပညာကြင္းဆက္အေၾကာင္းကို တင္ျပၿပီးတဲ့  ေနာက္မွာ ” အသိပညာကြင္းဆက္ကို တည္ေဆာက္ဖို ့ ဘာေၾကာင့္ ပ်က္ကြက္ ၾကတာလဲ၊ တည္ေဆာက္ၿပီးသားကြင္းဆက္ကို ခုိင္မာအားေကာင္းလာေအာင္ ဘာေၾကာင့္ ဆက္ၿပီး အားမထုတ္ႏိုင္ၾကတာလဲ ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို သူက ဆက္ေမးပါတယ္။ ျပႆနာရဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကိုလည္း သည္လို ဆက္ေဆြးေႏြးျပပါတယ္။
- အသိပညာကြင္းဆက္ကို တည္ေဆာက္ရန္ သို ့မဟုတ္  ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး စဥ္ဆက္ မျပတ္တည္ေဆာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းမွာ အတြင္းအဇၥ်တၱရွိအေၾကာင္းရင္း မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ အျပင္ ဗဟိဒၶအေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္လည္း အေျခခံသည္။
- ပံုစံျပရလွ်င္  ကေလးဘ၀ကပင္ အသိပညာေလ့လာဆည္းပူးခ်င္ေသာ စိတ္ကို ပိတ္ဆို ့ဟန္ ့ တားျခင္း ခံခဲ့ရႏိုင္သည္။ ” မင္းက ငါ့ထက္သာေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာေပါ့ေလ ဟုတ္လား” ဟု ဖခင္ျဖစ္သူဧ။္ ရိသဲ့သဲ့ ထိပါးေျပာဆိုမွဳမ်ဳိးကို ခံခဲ့ရႏိုင္သည္။ ” သည္လို ေလာကီစာေတြ ေလ့လာ ေနရင္ေတာ့ ပ်က္စီးရံုပဲ ရွိမွာေပါ့” ဟု ဘာသာေရးဆန္ေသာ မိခင္ဧ။္ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမွဳ မ်ဳိးကို ခံခဲ့ရႏိုင္သည္။ ” ဆရာ့အခ်စ္ေတာ္ လာၿပီေဟ့၊ တို ့ကစား၀ိုင္းထဲ မပါေစနဲ ့” ဟု အတန္းတူ သူငယ္ခ်င္းမ်ားဧ။္ ၀ိုင္းပယ္မွဳမ်ဳိးကို ခံခဲ့ရႏိုင္သည္။ ထိုသို ့ျပဳမူေျပာဆိုျခင္း ခံခဲ့ ရလွ်င္ မသိစိတ္အတြင္းတြင္ အသိပညာေလ့လာဆည္းပူးမွဳကို မုန္းတီးေသာစိတ္ ကိန္း ေအာင္း သြားႏိုင္သည္။ ကေလးဘ၀တြင္ ကိန္းေအာင္းသြားေသာစိတ္သည္ ဘ၀တေလွ်ာက္ လံုး သူ ့ကို လႊမ္းမိုးေနမည္။သို ့ျဖင့္ အသိပညာကြင္းဆက္ကို တည္ေဆာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ရ ေတာ့သည္။
- ေနာက္တေယာက္က ထိုသို ့ေသာ မသိစိတ္မ်ဳိး မရွိ။ သို ့ေသာ္ မိဘေဆြမ်ဳိး  အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ေနရျခင္းကိုသာ သေဘာက်သည္။ အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ လႊမ္းမိုး ေသာ ယံုၾကည္မွဳမ်ား၊ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား၊ အက်င့္စရိုက္မ်ားကို စူးစမ္းဆင္ျခင္မွဳမရွိဘဲ မ်က္စိမွိတ္ လက္ခံသည္။  ကိုယ္ပိုင္ဦးေႏွာက္ မရွိသူဟု ဆိုရမည္။ မိသားစုဧ။္ အလိုအတိုင္း ေနသည္။ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းမ်ားဧ။္ အလိုအတိုင္း ေနသည္။ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရးျဖစ္ေစ၊ ဘာသာေရး ျဖစ္ေစ၊ လူမ်ားစုလုပ္သည့္အတိုင္း လိုက္လုပ္သည္။ ေရွးရိုး အစဥ္အလာအတိုင္း လိုက္လုပ္သည္။ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ဘာမွ မရွိ။ ပတ္၀န္းက်င္အလိုအတိုင္း လိုက္ေနသည့္ အတြက္ သူ ့တြင္ အသိပညာကြင္းဆက္ ကင္းမဲ့ေနရသည္။ ရွိလွ်င္ေသာ္မွ ယင္းကြင္းဆက္ သည္ ခုိင္မာျခင္းမရွိဘဲ က်ဳိးပဲ့ျပတ္ေတာက္ေနတတ္သည္။ သို ့ျဖင့္ ထိုသူသည္လည္း ရင့္က်က္ျခင္း ကင္းရေလေတာ့သည္။     ။
က်မ္းညႊန္း- Criteria of Maturity by Harry A. Overstreet
ေမာင္သာမည
(ရင့္က်က္မွဳအတြက္ ကြင္းဆက္မ်ား ၂၀၀၃ စာအုပ္ တြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။)