ဆန္ႏူဆီကို ဘယ္ပို႔မလဲ
ေမာ္ရီေတးနီးယားအေနနဲ႔ မစၥတာဆန္ႏူဆီကို ဘယ္ပို႔မလဲဆိုတာဟာ ပေဟဠိျဖစ္ေနပါတယ္
လစ္ဗ်ားေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းဗိုလ္မႉးႀကီ ကဒါဖီ ရဲ႕ လက္႐ုံးတဆူျဖစ္တဲ့ အဗၺဒူလာ ဆန္ႏူဆီ ကို ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈခုံ႐ုံး ICC ကို လႊဲေျပာင္း ေပးၿပီး တရား စီရင္သင့္တယ္လို႔ လူ႕အခြင့္ အေရးအဖြဲ႕ေတြက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕ Amnesty International နဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ Human Rights Watch အဖြဲ႕တို႔က ေျပာၾကားရာမွာ မစၥတာ ဆန္ႏူဆီကို ဖမ္းဆီးမိထားတဲ့ ေမာ္ရီေတးနီးယား ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ICC နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေမာ္ရီေတးနီးယား ႏိုင္ငံဟာ အခုလို လုပ္ဖို႔ ဆိုတာကို တရားဝင္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထား တာ မရွိေပမယ့္လည္း လႊဲေျပာင္းေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ICC ဟာ မစၥတာ ဆန္ႏူဆီကို လူသားေတြအေပၚလူမဆန္တဲ့ သတ္ျဖတ္မႈ စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ မႏွစ္က ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ္လို႔ လစ္ဗ်ားကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ မစၥတာ ဆန္ႏူဆီကို မၽွတစြာ တရားစီရင္ ႏိုင္ပါတယ္လို႔ ေျပာၾကားလိုက္ၿပီး သူ႕ကို လစ္ဗ်ားကို ျပန္လႊဲေပးဖို႔ ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။
တခါ ျပင္သစ္အစိုးရကလဲ ဆန္ႏူဆီဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ျပင္သစ္ ေလယာဥ္တစီးကို ဗုံးခြဲ တိုက္ခိုက္ခဲ့မႈမွာ ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲၿပီး သူ႕ကို ျပင္သစ္ကို ေခၚၿပီး တရား စီရင္ခ်င္လို႔ ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။
အခုလို သူ႕ကို လိုခ်င္ေနသူေတြက အမ်ားႀကီးရွိေနခ်ိန္မွာ သူ႕လက္ခ်က္ေၾကာင့္ နစ္နစ္နာနာ ခံစားခဲ့ရတဲ့ လစ္ဗ်ားျပည္သူ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သူ႕ကို ေသဒဏ္စီရင္ပစ္ပါလို႔ ေတာင္းဆိုေနၾက ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ မေန႔ကဖမ္းမိတယ္ ဆိုတဲ့ ဆန္ႏူဆီကို ဓာတ္ပုံေရာ ဗီဒီယိုေရာ တခုမွ မေတြ႕ရ ေသးတဲ့ အတြက္ တကယ္ဖမ္းမိတာ ဟုတ္ရဲ႕လားလို႔ သံသယရွိသူေတြလဲ ရွိပါတယ္။
ဆန္ႏူဆီကို ေလာေလာဆယ္ ထိမ္းသိမ္းထားတဲ့ ေမာ္ရီေတးနီးယားကေတာ့ သူတို႔လက္ထဲ ေရာက္ေနတဲ့ လစ္ဗ်ားရဲ႕ တခ်ိန္က ဖိမ့္ဖိမ့္တုန္ေအာင္ ေၾကာက္ခဲ့ရတဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးမႉး ခ်ဳပ္ကို ဘယ္ကို ပို႔သြားမလဲဆိုတာ ထုတ္မေျပာေသးပါဘူး။ ဒီလူကို သူ႕ရဲ႕ ပစ္မႈေတြနဲ႔ စီရင္ခ်င္ သူေတြကလဲ အမ်ားအျပား ရွိေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေ႐ႊထြက္တဲ့ ေနရာ အမ်ား အျပား ရွိပါတယ္ေ႐ႊတူးလို႔ ေဟြဖလားအင္း ကလယ္ေတြပ်က္စီးစစ္ကိုင္းတိုင္း ဟုမၼလင္း ၿမိဳ႕နယ္ ထဲမွာ ရွိတဲ့ ေဟြဖလား အင္းကို အမွီျပဳၿပီး ေႏြစပါး စိုက္ပ်ိဳး လုပ္ကိုင္ ေနၾကတဲ့ ေတာင္သူ ေတြရဲ႕ ေျမဧက ၃၀၀ ေက်ာ္ကို မၾကာ ေသးခင္ ကမွ အစိုးရက ခ်ေပးတဲ့ ေ႐ႊတူးေဖာ္ခြင့္ လိုင္စင္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ ေနတဲ့ ေ႐ႊတြင္းေတြ က စြန္႔ပစ္တဲ့ ႏုန္းေျမေတြ ဝင္ေန တာေၾကာင့္ လယ္ေျမေတြ ပ်က္စီး ကုန္တယ္လို႔ ေတာင္သူ ေတြက ေျပာပါတယ္။
အခု အခက္ အခဲေတြ႕ေန ၾကတဲ့ လယ္သမား က ၄၀ ေက်ာ္ ရွိၿပီး ေဟြဖလား အင္းမွာ ငါးလုပ္ငန္းနဲ႔ အသက္ေမြး တဲ့ အင္းသမား ေတြလည္း ရွိတာမို႔ သူတို႔ မိသားစုေတြ ေပါင္းလိုက္ရင္ ေ႐ႊတြင္း ေတြေၾကာင့္ ဒုကၡ ေရာက္ၾက ရသူ ရာနဲ႔ ခ်ီၿပီး ရွိေန ပါတယ္။
ေဟြဖလား အင္းနဲ႔ အနီး တဝိုက္က ႐ြာေတြဟာ အင္းအစပ္က ေရတိမ္ပိုင္းမွာ ေႏြစပါး စိုက္ပ်ိဳး ၾကတာ ျဖစ္ၿပီး အခုအခါ လယ္သမား ေတြ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႔ လယ္ပိုင္ရွင္တဉီးျဖစ္တဲ့ မနန္းခိုင္က ေျပာပါတယ္။
အဲဒီ ေဒသ မွာမူလ ကတည္းက ေ႐ႊေမ်ာ လုပ္ငန္း ေလးေတြ ရွိခဲ့ ေပမယ့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ တုန္းက ေ႐ႊေၾကာ ေတြ႕ရွိ ခဲ့ရာကေန အဲဒီေ႐ႊေၾကာကို တူးေဖာ္ဖို႔ အစိုးရက လိုင္စင္ခ်ေပး ရာမွာ လယ္ယာ ေျမေတြ လည္းပါဝင္ ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေ႐ႊတူးေဖာ္ေရးေၾကာင့္ လယ္ေျမ ဆုံး႐ႈံး သူေတြ၊ ပ်က္စီး သူေတြက ေဒသ အာဏာပိုင္ ေတြဆီ တိုင္ၾကား တဲ့အခါ၊ အဲဒီလို ဆက္လက္ မတူးေဖာ္ဖို႔ အမိန္႔ စာေတြ ထုတ္ၿပီး တားျမစ္ေပးခဲ့ ေပမယ့္ လုပ္ငန္းေတြက ရပ္မသြားဘူး လို႔ ဒီကိစၥမွာ ၾကား ဝင္ အက်ိဳးေဆာင္ ေပးေနတဲ့ ေဒၚစန္းစန္းဝင္း ကေျပာျပပါတယ္။
ေ႐ႊတြင္း လုပ္ငန္း ပိုင္ရွင္ေတြက သူတို႔ဟာ အစိုးရ တစ္ပိုင္း Semi-government အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း သူက ဆိုပါတယ္။
အခုအခါ မွာေတာ့ လယ္သမားေတြ ဖက္က ဥပေဒေၾကာင္း အရ ဆက္လက္ အေရးယူဖို႔ ႀကိဳးစားေန ၾကပါတယ္။
သူတို႔ရဲ႕ ဥပေဒ အႀကံေပး ျဖစ္တဲ့ ေရွ႕ေန ဉီးဖိုးျဖဴကေတာ့ အခုလိုစည္းကမ္း ခ်ိဳးေဖာက္မွန္း သိလ်က္နဲ႔ ေဒသ အာဏာပိုင္ ေတြက အေရးမယူ ႏိုင္တာဟာ သူတို႔ထက္ အဆင့္ျမင့္တဲ့ အရာရွိေတြ ပါဝင္ ပတ္သက္ ေနလို႔ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။
ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒအရ ေတာင္းဆိုႏိုင္ဖို႔ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာေဆာင္႐ြက္သြားမယ္လို႔ေရွ႕ေနဉီးဖိုးျဖဴကေျပာပါတယ္။
ကြယ္လြန္သြားခဲ့တဲ့ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တတိယေျမာက္ ရွန္ႏူဒါအီဂ်စ္ ေကာ့ပ္တစ္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ကြယ္လြန္အီဂ်စ္ ႏိုင္ငံက ေကာ့ပ္တစ္ ခရစ္ယာန္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တတိယေျမာက္ ရွန္ႏူဒါ ဟာ ကြယ္လြန္သြား ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ရွန္ႏူဒါဟာ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသမွာ ရွိတဲ့ အႀကီးမားဆုံး ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ မွာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္က စၿပီးေခါင္းေဆာင္ ေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူဟာ အသက္ ရွစ္ဆယ္ ေက်ာ္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရး သိပ္မေကာင္းဘဲ ျဖစ္ေနတာလဲ ႏွစ္ အေတာ္ၾကာ ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာ့ပ္တစ္ အသင္းေတာ္ဟာ အီဂ်စ္ ႏိုင္ငံမွာ အဓိက က်တဲ့ ေရွး႐ိုး ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မၾကာခင္ ႏွစ္မ်ား အတြင္းက စၿပီး ေကာ့ပ္တစ္ ခရစ္ယာန္ ေတြနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြ အၾကားမွာ ဆက္ဆံေရး ေတြ မေျပမလည္ ျဖစ္လာ ေနခဲ့ပါတယ္။
အီဂ်စ္ ႏိုင္ငံ က လူဉီးေရ သန္း ၈၀ မွာ မူစလင္ လူဉီးေရက အမ်ားစု ျဖစ္ၿပီး လူဉီးေရ ၁၀ သန္း သာရွိတဲ့ ေကာ့ပ္တစ္ ခရစ္ယာန္ ေတြက သူ႕ကို ဘာသာေရး အတြက္ အကာအကြယ္ ေပးေနသူ တဉီး အျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။
ရာဘက္ၿမိဳ႕က ဆႏၵျပပြဲ တခုေမာ္႐ိုကိုမွာ လိင္ဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈ ဥပေဒကို ဆႏၵျပၾကေမာ္႐ိုကို ႏိုင္ငံက ရာဘက္ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေတာ့ လိင္ဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈေတြ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒ ကို ဆန္႔က်င္ တဲ့ အေနနဲ႔ လူေပါင္း ရာနဲ႔ ခ်ီၿပီး ဆႏၵျပ ခဲ့ၾက ပါတယ္။
အဲဒီ ဥပေဒ ထဲမွာ မုဒိမ္းမႈကို က်ဴးလြန္သူဟာ သူက်ဴးလြန္ခဲ့သူ အမ်ိဳးသမီးကို လက္ထပ္ယူရင္ အေရးယူ ခံရျခင္းကေန ကင္းလြတ္ ႏိုင္ခြင့္ ကို ေပးထား ပါတယ္။
ဒီ ကိစၥ မျဖစ္ခင္ ကေလးကပဲ ေမာ္႐ိုကို ေျမာက္ပိုင္း တန္ဂ်ီယာ ၿမိဳ႕အနီးက အမီနာ ဖီလာနီ ဆိုတဲ့ ၁၆ ႏွစ္ အ႐ြယ္ မိန္းကေလး တဉီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို အဆုံး စီရင္သြား ခဲ့တဲ့ သတင္းဟာ အင္တာနက္ အေပၚကေန ပ်ံ႕ႏွံ႔ သြာခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိန္းကေလး ကို သူ႕ကို မတရား ျပဳက်င့္ခဲ့တဲ့ သူကို လက္ထပ္ဖို႔အတြက္ တရား႐ုံးက ဖိအားေပးခဲ့တယ္လို႔ သူမရဲ႕မိဘေတြကေျပာပါတယ္။
သူမရဲ႕ အေပၚမွာ ဒီ မတရားမႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သူနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ မိသားစု ဘက္က ေနာက္ဆက္တြဲ ေစာ္ကားေမာ္ကား ျပဳလုပ္ခဲ့ မႈေတြေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံး ႂကြက္သတ္ေဆး ကို ေသာက္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသ သြားခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမာ္႐ိုကိုမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ ႏွစ္က အမ်ိဳးသမီး ေတြအတြက္ အေျခအေန အရပ္ရပ္ တိုးတက္ လာေစဖို႔ ရည္႐ြယ္ၿပီး ဥပေဒပိုင္းမွာ မြန္းမံ မႈေတြ လုပ္ထား ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဝဖန္သူေတြက ေတာ့ လိုအပ္ခ်က္ ေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္လို႔ အမ်ားႀကီး ဆက္လုပ္သြားဖို႔ လိုအပ္ ေနတယ္လို႔ ဆိုေနၾကပါတယ္။
ထားဝယ္ခ႐ိုင္မွာ ဆရာမေတြကို ႀကိဳတင္မဲ အတင္းထည့္ခိုင္း
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ သီတင္း ႏွစ္ပတ္ပဲ လိုေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ ထား၀ယ္ ခ႐ိုင္က လစ္လပ္မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေလာင္းလုံ ၿမိဳ႕နယ္က ဆရာဆရာမ ၁၀၀ နီးပါးကို ၾကားျဖတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလုပ္ခ်ိန္မွာ အထူးမြမ္းမံသင္တန္း ရွိတယ္ဆိုၿပီး ပညာေရး မႉး က ႀကိဳတင္မဲေတြ ထည့္ခိုင္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီလို ထည့္ခိုင္းရာမွာ မဲျပားထည့္တဲ့ စာအိတ္ ေပၚမွာ မဲစာရင္းအမွတ္၊ မဲ႐ုံအမွတ္နဲ႔ မဲဆႏၵရွင္ရဲ႕ ေနရပ္လိပ္စာ ပါေနတာေၾကာင့္ မဲထည့္တဲ့ ဆရာဆရာမေတြဟာ စိုးရိမ္ၿပီး ႀကံ႕ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီကိုဘဲ ထည့္ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
သင္တန္းက ထား၀ယ္မွာ ၂၄ရက္ေန႔ တက္ရမွာ ျဖစ္ၿပီး ဧၿပီလ ၁ရက္ေန႔ ၿပီးမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႀကိဳတင္မဲထည့္ရမယ့္ အေၾကာင္း ေျပာၿပီး ႀကိဳတင္ မဲစာအိတ္မွာေတာ့ ေနရပ္ရယ္၊ မဲစာရင္း အမွတ္စဥ္ရယ္ ေရးေပးၿပီး ထည့္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ႀကိဳက္တဲ့ေနရာ ထည့္လို႔ ရတယ္ေျပာေပမယ့္ ဆရာမေတြက ေၾကာက္ၿပီး ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးဘဲ ထည့္ခဲ့ၾကရေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္ မဲထည့္ခဲ့ရတဲ့ ဆရာမတဦးက ဘီဘီစီကို ေျပာျပပါတယ္။
အလားတူဘဲ ထား၀ယ္ ပညာေရးေကာလိပ္မွာ ပညာသင္ယူေနတဲ့ ေလာင္းလုံနဲ႔ ကၽြန္းစု ၿမိဳ႕နယ္က ေက်ာင္းသူေတြကိုလည္း ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးနဲ႔ ေမာ္ကြန္းထိန္းေရွ႕မွာ ႀကိဳတင္မဲ ထည့္ခိုင္းတာေၾကာင့္ ထည့္ခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးေရွ႕မွာ ထည့္ခဲ့ရတာေၾကာင့္ အမ်ားစုဟာ ႀကံ႕ခိုင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီကိုဘဲ မဲထည့္ခဲ့ရတယ္လို႔ ေက်ာင္းသား မိဘတဦးကလည္း ဘီဘီစီကိုေျပာျပပါတယ္။
ေလာင္းလုံ NLD ပါတီ၀င္ေတြအဆိုအရ ေလာင္းလုံၿမိဳ႕နယ္ ကဒက္ႀကီး႐ြာမွာ မဲ႐ုံမႉးလုပ္မယ့္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးကလည္း ႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးနဲ႔ေပါင္းၿပီး ေက်း႐ြာသားေတြကို ႀကံ႕ခိုင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီကသာ တိုင္းျပည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ေနတာမို႔ ဒီပါတီကိုဘဲ မဲေပးၾကဖို႔ အစည္းအေဝးေခၚ ဖိအားေပးခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ဒီကိစၥကို ႐ြာသားေတြက ေလာင္းလုံ NLDကို လာေရာက္ တိုင္ၾကားထားတဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္နဲ႔ NLD ဗဟိုကို ဆက္လက္တိုင္ၾကားထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဧၿပီတစ္ရက္ေန႔မွာ က်င္းပေတာ့မယ့္ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ တနသၤာရီတိုင္းက လစ္လပ္ ေနရာ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေလာင္းလုံၿမိဳ႕နဲ႔ ကၽြန္းစုၿမိဳ႕ေတြမွာ NLD ပါတီနဲ႔ ႀကံ႕ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ယီမင္မွာ အေမရိကန္ေက်ာင္းဆရာတဦး ပစ္သတ္ခံရေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္တစီး ေမာင္းလာၿပီး ဆိုင္ကယ္ ေပၚကေန ပစ္ခတ္ခဲ့
ယီမင္ႏိုင္ငံ ဒုတိယအႀကီးဆုံးၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ တာအစ္ဇ္ ၿမိဳ႕ ဘာသာစကားသင္ေက်ာင္း တခု မွာ စာသင္ေပးေနတဲ့ အေမရိကန္ ေက်ာင္းဆရာ တဦး ပစ္သတ္ခံလိုက္ ရပါတယ္။
ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္တစီး ေမာင္းလာၿပီး အေနာက္မွာ ထိုင္ေနတဲ့ ေသနတ္သမားက အဲဒီဆရာကို ပစ္ခတ္ခဲ့ၿပီး သူတို႔ဟာ ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္သြားတယ္လို႔ ရဲက ေျပာပါတယ္။
ဒီတိုက္ခိုက္မႈကို အဲလ္ခိုင္းဒါးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အန္ဆာ အဲလ္ ရွာရီယာ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕က သူတို႔ လုပ္တာလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီဆရာဟာ လူေတြကို ခရစ္ယာန္ဘာသာ ဝင္ဖို႔ စည္း႐ုံး လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း အဲဒီစစ္ေသြးႂကြေတြက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္းကလည္း ယီမင္ႏိုင္ငံ တျခားေနရာတခုမွာ ဆြစ္ဇာလန္ အမ်ိဳးသမီး တဦး ျပန္ေပးဆြဲခံခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဒီအမ်ိဳးသမီးဟာလည္း အခုစစ္ေသြးႂကြအုပ္စုက ဖမ္းဆီးသြားတာ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုမႈေတြ ထြက္ေနပါတယ္။
အစိုးရတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းက အဲလ္ခိုင္းဒါးေတြ အမာခံ ေျခကုပ္ယူလာေနၿပီ ျဖစ္တယ္လို႔ ယုံၾကည္ရတဲ့ ေဒသေတြကို စစ္ဆင္ေရး အသစ္တခု ဆင္ႏႊဲေနတယ္လို႔လည္း သတင္း ေတြ ရရွိပါတယ္။
သမၼတ အုိဘားမား လုပ္ႀကံဖုိ႔ ဘင္လာဒင္ ႀကံစည္ခဲ့
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ အုိဘားမားနဲ႔ အာဖဂနစၥတန္မွာ အေမရိကန္ တပ္မႉးအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး David Petraeus တုိ႔ကုိ လုပ္ႀကံဖုိ႔ အိုစမာဘင္လာဒင္ က သူ႔ရဲ႕ အယ္လ္ခိုင္းဒါးအဖဲြ႔ကုိ အမိန္႔ေပးခဲ့ေၾကာင္း ထိပ္တန္း အေမရိကန္ သတင္းစာ တစ္ေစာင္က ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဘင္လာဒင္ကုိ အေသဖမ္းဆီးမိခဲ့တဲ့ ေနအိမ္တြင္း သိမ္းဆည္း ရမိတဲ့ မွတ္တမ္းေတြမွာ လုပ္ႀကံမယ့္ အစီအစဥ္ကုိ ေတြ႔ရတာလုိ႔ The Washington Post သတင္းစာ ေဆာင္းပါးရွင္ David Ignatius က ေသာၾကာေန႔က ေရးသားလုိက္တာပါ။
သမၼတ အုိဘားမားကုိ လုပ္ႀကံႏုိင္မယ္ဆုိရင္ လုံး၀ျပင္ဆင္မႈမရွိဘဲ ဒုသမၼတ Joe Biden အာဏာရလာလိမ့္မယ္လုိ႔ ဘင္လာဒင္ က ေရးသားထားတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။ သမၼတ အုိဘားမားကုိ လုပ္ႀကံဖုိ႔ အတြက္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား အၾကမ္းဖက္သမား Ilyas Kashmiri ကုိ ဘင္လာဒင္က အဆုိျပဳထားေၾကာင္းလည္း သတင္းက ေရးပါတယ္။ Kashmiri ကုိယ္တုိင္ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လထဲမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ေမာင္းသူမဲ့ အေ၀းထိန္း ဒုံးေလယာဥ္နဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့တာပါ။
အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ဆန္းစစ္ ေလ့လာသူေတြကေတာ့ al-Qaida အဖဲြ႔အေနနဲ႔ အဆုိျပဳထားတဲ့ လုပ္ႀကံတုိက္ခုိက္မႈမ်ဳိး ႀကိဳးပမ္းႏုိင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္ခဲ့ဖူးတဲ့ အေထာက္အထားမ်ဳိး မေတြ႔ရဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
တိေမာႏုိင္ငံ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပ
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
- ကမၻာေပၚမွာ သက္တမ္းအႏုဆံုးနဲ႔ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံေတြထဲက တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အေရွ႕တီေမာႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြဟာ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံကေန ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ က်င္းပျပဳလုပ္တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ သမၼတ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ပြဲကို မဲေပးေနၾကပါတယ္။
စုစုေပါင္း သမၼတေလာင္း ၁၁ ဦးဟာ လက္ရွိ သမၼတ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ Jose Ramos Horta ကို စိန္ေခၚယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ မစၥတာ ဟိုတား၊ အဓိက အတိုက္ခံပါတီျဖစ္တဲ့ Fretilin ပါတီက Francisco "Lu Olo" Guterres နဲ႔ စစ္တပ္အႀကီးအကဲေဟာင္း Taur Matan Ruak တို႔အၾကား သံုးပြင့္ဆိုင္ ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ပြဲ လို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လက္ခံထားၾကပါတယ္။
တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ မဲအမ်ားစု အႏိုင္မရခဲ့ရင္ ထိပ္ဆံုးေရာက္ေနသူ ၂ ဦး ထပ္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ အေျဖကို စေနေန႔ေႏွာင္းပိုင္းမွာ သိရႏိုင္ဖြယ္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သူေတြကေတာ့ မဲစာရင္းေတြ အားလံုး ေရတြက္ၿပီးစီးဖို႔ကေတာ့ ရက္အနည္းငယ္ ၾကာဦးမယ္လို႔ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။
အေမရိကန္စစ္သားေဟာင္းကုိ အီရတ္ စစ္ေသြးႂကြေတြ ျပန္လႊတ္
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
- အီရတ္ႏုိင္ငံက Shi'ite ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ Moqtada al-Sadr အေပၚ သစၥာခံတဲ့ စစ္ေသြးႂကြအုပ္စုေတြ ျပန္ေပးဆြဲထားတဲ့ အေမရိကန္စစ္သားေဟာင္း တစ္ဦးကုိ ၉ လေက်ာ္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားရာက စေနေန႔မွာ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ၿပီး အီရတ္မွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ႐ုံးကုိ လြဲေပးလုိက္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
Hultz ကုိ အခုလုိ လႊတ္ေပးလုိက္တာဟာ သူ႔မိသားစုအတြက္ လက္ေဆာင္အျဖစ္နဲ႔ေရာ စစ္မွန္တဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာတရားကုိ ျပသလုိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
Hultz ကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ အီရတ္မွာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တုန္းက စစ္သားအျဖစ္ ၁၅ လ တာ၀န္က်ခဲ့တယ္လုိ႔ ဘက္ဂဒတ္ၿမိဳ႕က Green Zone လုိ႔ ေခၚတဲ့ လုံၿခံဳ စိတ္ခ်ရတဲ့ ေဒသရဲ႕အျပင္မွာ တက္သုတ္႐ုိက္ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သူ႔ကုိ အေမရိကန္ ဆန္႔က်င္ေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ Moqtada ရဲ႕ Mahdi တပ္ဖြဲ႔နဲ႔ လက္ေအာက္ခံ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔က ျပန္ေပးဆြဲသြားတဲ့ ၂၀၁၁ ခု ဇြန္လအထိ အရပ္သားအျဖစ္နဲ႔ တျခားလုပ္ငန္းေတြ အီရတ္မွာပဲ လုပ္ေဆာင္ေနခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ကမာၻ႔စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ IMF ရဲ႕ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Christine Lagarde ဟာ ၂ ရက္တာ တ႐ုတ္ျပည္ခရီးစဥ္ကို ဒီကေန႔ အဆံုးသတ္လိုက္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမူဝါဒေတြကို ခ်ီးက်ဴးသြားၿပီး ကမာၻ႔စီးပြားေရး ျပန္လည္နာလန္ထမႈနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သတိေပး ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ကမာၻ႔စီးပြားေရးဟာ ေခ်ာက္ကမ္းပါးထဲ က်ခါနီးအေျခအေနကေန ေနာက္ျပန္ ဆုတ္လာၿပီဆိုေပမဲ့ ဘ႑ာေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနေသးတယ္လို႔ အခမ္းအနား တက္ေရာက္လာတဲ့ စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အရာ႐ွိေတြနဲ႔ ပီကင္းၿမဳိ႕ေတာ္မွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ဥေရာပ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ႏိုးႏိုးၾကားၾကား ရွိၾကဖို႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြကို မွန္မွန္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ နဲ႔ ဂရိႏိုင္ငံက စီးပြားေရး အေျခအေနကို ေသခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ၾကဖို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ မေသခ်ာမေရရာတဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အေျခအေနထဲမွာ လင္းလက္ေနတဲ့ ေနရာေလးတခု ျဖစ္ပါတယ္၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဆီကသာ စီးပြားဖြံ႔ၿဖဳိးမႈနဲ႔ တည္ၿငိမ္မႈေတြ မရဘူးဆိုရင္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အေျခအေနက အမ်ားႀကီး ပိုဆိုးမယ္လို႔ မစၥ Lagardes က ေျပာသြားပါတယ္။
တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ကမာၻ႔မူဝါဒ ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ဆက္ၿပီးရပ္တည္သြားဖို႔၊ တ႐ုတ္စီးပြားေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ အ႐ွိန္ျမင့္ေအာင္ ဆက္ၿပီး အားထုတ္ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔လည္း သူက တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။ မစၥ Lagardes က သူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္႐ွိေနခိုက္မွာ တ႐ုတ္ ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Wang Qishan၊ တ႐ုတ္ ျပည္သူ႔ဘဏ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး Zhou Xiaochuan နဲ႔ တျခား အဆင့္ျမင့္ အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
မီး႐ႈိ႕သတ္ေသသူ စ်ာပန တိဘက္လူမ်ဳိး ေထာင္ခ်ီဆႏၵျပ
By ဗြီအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
- တိဘက္ေဒသ အေပၚ ထားရွိတဲ့ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ အေနနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ မီး႐ႈိ႕ အဆုံးစီရင္သြားတဲ့ လယ္သမား တစ္ဦးကုိ ေအာက္ေမ့တဲ့ အေနနဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔က ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္းမွာ Qinghai ျပည္နယ္မွာ ေထာင္ဂဏန္းခ်ီရွိတဲ့ တိဘက္လူမ်ဳိးေတြ စုေ၀း ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြက တိဘက္ေဒသ လြတ္ေျမာက္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ရရွိေရးနဲ႔ အေ၀းေရာက္ တိဘက္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ ဒလုိင္းလားမား ေနရပ္ျပန္ခြင့္ ရေရးေတြကုိ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကတယ္လုိ႔လည္း မ်က္ျမင္ေတြ႔သူေတြက ဗြီအုိေအကုိ ေျပာပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ အေျခစုိက္ တိဘက္လြတ္ေျမာက္ေရး အဖဲြ႔ကေတာ့ တနဂၤေႏြေန႔ ဆႏၵျပပဲြဟာ ဒီေဒသမွာ ေတြ႔ဖူးသမွ်ထဲ အႀကီးဆုံး တစ္ခုလုိ႔ မ်က္ျမင္တစ္ဦးကုိ ကုိးကားၿပီး ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ေက်းရြာေတြက ေဒသခံေတြ တဖဲြဖဲြထြက္လာၿပီး စုေ၀းခဲ့ၾကတာလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။
တိဘက္ေဒသ လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈအတြင္း အေရးပါတဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားေတြ က်ေရာက္ရာ မတ္လထဲမွာ တိဘက္ေဒသတြင္း တ႐ုတ္အစုိးရနဲ႔ တင္းမာမႈေတြလည္း အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ႀကီးထြားေနခဲ့တာပါ။ တိဘက္ဘာသာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအေပၚ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိတယ္ဆုိၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး အမ်ားစု အပါအ၀င္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ မီး႐ႈိ႕အဆုံးစီရင္ ဆႏၵျပၾကရာက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ေသဆုံးသူ တိဘက္လူမ်ဳိး ၂၉ ေယာက္အထိ ရွိေနပါၿပီ။
